BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME I - Deneme Sınavı - 15

Birleşmiş Milletlerin yaşlı bireylere yönelik olarak kabul ettiği yaşlı ilkeleri;
itibar ve saygınlık, katılım, bağımsızlık, kendini gerçekleştirme ve bakımdır. Ekonomik güç, bu ilkeler arasında yer almaz. Doğru cevap C'dir.

Nüfusların yaşlanması ve yaşlı insanların engelli hâle gelme riskinin daha yüksek olması ile birlikte diyabet, kalp ve damar hastalıkları, kanser ve akıl sağlığı bozuklukları gibi kronik sağlık sorunlarının da küresel olarak artış göstermesi engelliliğin artmasının nedenleridir. Doğru cevap C'dir.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun kabul ettiği Sakat Kişilerin Hakları Bildirgesi'nde engelli tanımı şöyle yapılmaktadır: Normal bir kişinin kişisel ya da sosyal yaşantısında kendi kendisine yapması gereken işleri, bedensel veya ruhsal yeteneklerindeki kalıtımsal ya da sonradan olma herhangi
bir noksanlık sonucu yapamayanlar engellidir. Doğru cevap  B'dir.

Engelli bireyler toplumda kendisinin normal bir birey gibi kabul edilmesini istemekle birlikte engelli insanlara davranılması gerektiği gibi davranılmasını isteme arasında ikilem yaşarlar. Doğru cevap D'dir.

Alzheimer hastalığı bir ruh hastalığı değildir ancak hastalığın seyrine psikiyatrik bulgular eklenir. Bu nedenle bir psikiyatri hastası ile benzerlikleri olabilir. Doğru cevap B'dir.

Kriz bir olaya veya bir duruma bağlı ortaya çıkan, bireyin başa çıkabilme becerilerinin geçici olarak yetersiz kaldığı, belirsizliğin yoğun olarak yaşandığı karmaşık bir dönemi anlatır. Doğru cevap C'dir.

Depresyon ise iştah azalması, kilo kaybı, uyku bozukluğu, hareketlerde yavaşlama gibi bedensel bulgularla kendini gösterebilir. Doğru cevap D'dir.

Hangi durumlarda doktora haber vermelisiniz?
• Gerçeği değerlendirme yeteneği bozulmuş,
kendisine yardım etmek isteyenlere zarar
vermeye başlamışsa,
• Geçmiş kötü deneyimleri ile ilgili olarak
sağlık personelinin yardım etmeye çalıştığına inanmıyorsa,
• Saldırgan ve şiddet davranışları gösteriyorsa,
• Alkol, madde ya da ilaç kullanımında ciddi
artış olmuşsa,
• Kendisine, size ve çevresindekilere karşı şiddet eğilimi varsa,
hastanın doktoruna haber verilmeli ve psikiyatrik yardım alması sağlanmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Bakımınız altındaki bireylerde halüsinasyonlara rastlayabilirsiniz. Halüsinasyon bireyin var olmayan şeyleri, sesleri, koku, tatları duyma veya görmesidir. Doğru cevap A'dır.

İyi ve doğru bir iletişimin ana ögesi iyi bir dinleyici olmak ve empati yapmaktır.Doğru cevap A'dır.

Ağrısı olan birey kendisini mutsuz hisseder ve sürekli ağrısına odaklanır. Ağrıyı gidermek için bireyin dikkatini dağıtmak gerekir.  Bunun için sohbet edilip, müzik dinletilip, kitap okunabilir. Ağrıyan bölge belirlenip o bölgeye sıcak ya da soğuk uygulama yapılabilir. Masaj yapılabilir. İlaçları arasında ağrı kesici dozu varsa ilacı içirilebilir. Doğru cevap B'dir.

Bireylerin bir sakatlığı ya da kronik bir hastalığı yoksa ve birey çağdaş sağlık anlayışı çerçevesi içinde bir yaşam sürmüşse bu, o kişinin yaşlılıkta da en iyi düzeyde işlev görerek uzun ve sağlıklı bir yaşlılık ge­çireceği anlamına gelir. Yaşlı nüfusun yaşam süresinin uzun olması, yaşlının bilgelik, olgunluk ve iç görü far­kını kullanarak kuşaklar arası çatışmanın azalmasını ya da ortadan kalkmasını sağlayabilmektedir. Böylece, insanların daha köklü kuşaklar arası ilişkiler kurmala­rına, gelişimsel krizlere dayanıklı güçlü bağlar oluştur­malarına yol açabilmektedir. Geleneksel toplumlarda yaş­lılardan bilgelikleri nedeniyle yararlanılmakta ve yaşlının sosyal statüsünün daha yük­sek olduğu gözlenmektedir. Doğru yanıt E’dir.

Yaşlı birey için aile, başlıca duygusal ve sosyal destek sistemidir. Toplumsal değişimle birlikte bireyselleşme artmış, akrabalık bağları zayıflamış­tır. Ancak bireylerde aile bağları ile ilgili sevgi ge­reksinimi yaşamın tüm gelişimsel süreci için de geçerlidir. Bu gereksinim yaşlılık döneminde de çocukluk döneminde de uygun şekilde karşılan­malıdır. Yaşlılıkta böyle bir gereksinimin olmadığı yaklaşımı yaşlıyı daha çok yalnızlığa ve depresyo­na iter. Yaşlanma ile birlikte aile içi ilişkilerin ye­niden düzenlenmesi gerekebilir. Çoğu zaman yaşlı bireyin özellikle eşin kaybından sonra yaşamının geri kalan kısmını nerede ve kimlerle geçireceği konusu gündeme gelebilir. Bu kararı verirken yaş­lı bireyin tercih hakkını kullanması, yetişkin çocukların anne-babalarının yaşamıyla ilgili ebeveyn rolüne geçmemesi çok önemlidir. Doğru yanıt A’dır.

Yalnızlığın sosyal ve duygusal izolasyon ol­mak üzere iki ayrı boyutu söz konusudur. Sos­yal izolasyon, bireyin toplumda kabul edilen bir yerinin olmaması, duygusal izolasyon ise bireyin yaşamında sevgi objesinin bulunmaması biçiminde kavramlaştırılabilir. Sosyal izolasyon boyutu, bireyin toplumda tanınan sosyal rol eksikliği, duygusal izolasyon boyutu ise sosyal ve duygusal ilişki eksikliğini içerir. Doğru yanıt B’dir.

Sevgisizlik sorunu: Eski sevdiklerinin ya ölmüş olmaları ya da çeşitli nedenlerle çev­resinden uzaklaşmaları dolayısıyla yaşanan sevgi boşluğu olarak açıklanmaktadır. Doğru yanıt C’dir.

Nüfus grupları içinde yoksul ve yoksulluğa yakın olanlar arasında yaşlılar oldukça önemli bir yer almaktadır. Yoksul yaşlıların, ge­lirlerinin büyük bir bölümünü temel gıda, temel ihtiyaçlar ve sağlık harcamalarını karşılamak ama­cıyla kullanmak zorunda kalmaları, onların sü­rekli olarak yetersiz beslenme, yetersiz barınma ve sağlık ihtiyaçlarının ihmal edilmesi riski ile karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır. Doğru yanıt B’dir.

Engelli bireyler ayrı tutulduğu için genel eğitim okulları hiçbir zaman tüm çocukları kapsayan bir sorumluluk hissetmemiştir. Bireysel olarak genel eğitim okuluna başvuru da tek başına yeterli ol­mamakla birlikte ihtiyaçları da karşılamamakta­dır. Entegre eğitim sistemi sadece hafif düzeyde engelli bireylere hitap etmektedir. Aşağıdaki ne­denlerden dolayı engelli çocukların eğitimine öncelik verilmesi gerekmektedir. Bu nedenler:

Rehabilitasyon çok genel olarak, yitirilen bir yete­neğin yeniden kazandırılması, yerine başka bir ye­teneğin ‘ikame edilmesi” demek­tir. Herhangi bir sebeple engelli hâle gelen birey önceden var olan işini artık yapamıyorsa ya o işi yapabilmek için “yeniden yeteneklendirilmesi = rehabilite edilmesi” gerekmektedir ya da, yapabi­leceği yeni bir iş için beceri kazanması (eğitilmesi) gerekmektedir. Engelli bireyin topluma ve ailesine yük olmaması için bir rehabilitasyon sürecinden geçmesi gerekmektedir. Rehabilitasyon programı; eğitim, danışmanlık, bireysel kapasitenin arttırılması, değerlendirme, rehberlik gibi konuları içermelidir, ailelerin katılımı desteklenmelidir. Uygulanan rehabilitasyon programlarının değer­lendirilmesinde engellilerin, ailelerinin ve örgüt­lerinin görüşleri ön planda tutulmalıdır. Doğru yanıt B’dir.