BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME I - Deneme Sınavı - 16

Ülkemizdeki yasal düzenlemeler çerçevesinde engelli hakları, “her tür şiddet, istismar ve ayrımcılığa karşı korunma, çevresel
mimari ve erişim, bağımsız yaşayabilme
ve topluma dâhil olma, eğitim ve kültür,
sağlık, bakım ve rehabilitasyon, çalışma ve
istihdam, ulaşım, engellilik durumlarına
özgü özel araçlardan yararlanma, iletişim,
sosyal güvenlik, sosyal yardım ve hizmetlerden yararlanma ve örgütlenme” şeklinde sıralanabilir.

Ergoterapist: Hizmetten yararlananların belirlenen aktivite ve görevlerde performanslarını düzeltmeye, güçlendirmeye ve artırmaya çalışır, adaptasyon ve üretkenlik için gerekli olan beceri ve fonksiyonları öğrenmelerine yardımcı olur. Doğru cevap C.

Bakım gerektiren bireylere girişimde görev üstlenen personelleri ; 

1. Sağlık Personeli 2. Psikolog 3. Sosyal Hizmet Uzmanı 4. Çocuk Gelişimci 5. Özel Eğitimci Doğru cevap E.

"Ölüm anında yanında olmak" yaşlı ve hasta bakım elemanlarının görevine girmektedir. Doğru cevap B.

Bakım elemanlarının sahip olmaları gereken beceriler, bakım hizmeti verilecek bakım gerektiren bireyin yaşlı, hasta ve engelli olmasına göre farklılık gösterir. Bununla birlikte, bakım elemanlarının bakım gerektiren bireyin bakım ihtiyacından doğan, “iletişim yeterliği”, “temel sağlık ile ilgili yeterlikler”, “bilim ve teknolojinin tüm verilerinden yararlanma” ve “çalıştıkları ortamlarda kendi sorumluluklarının bilincinde olma” gibi sahip olmaları gereken ortak beceriler de söz konusudur. Doğru cevap B.

Bakım Elemanları Açısından: • Bakım gerektiren bireye yönelik davranış ve sorumlulukların neler olduğunu belirler. • Motivasyonu ve mesleki doyumu artırır. • Davranışlarda tutarlılık sağlar. • Mesleğin toplumsal değerini güçlendirir. • Etik ve manevi olarak prensip sahibi olmayı sağlar. • Karar verme özgürlüğü ve bağımsızlığını sağlar. E şıkkı bakım gerektiren bireyler açısından yararıdır. Doğru cevap E.

Sosyal Hizmet Uzmanı (Sosyal Çalışmacı) Meslek elemanları arasındaki koordinasyon ve eş güdümü sağlar. Sosyal inceleme ve değerlendirme raporunu hazırlar, vaka yöneticiliği yapar, ev ziyaretleri gerçekleştirir. Psiko-sosyal destek ve danışmanlık hizmeti verir. Doğru cevap A.

Özel sektörde çalışan bakım elemanları 4857 sayılı İş Kanunu’na tabidir.  Doğru cevap D.

Bir kamu çalışanı olarak bakım elemanlarının da Devlet Memurları Kanunu’nda öngörülen haklar ve sorumluluklar çerçevesinde hareket etmesi gerekir. Aksi takdirde şu yaptırımlarla karşılaşabilirler: Uyarma, Kınama, Aylıktan kesme, Kademe İlerlemesinin Durdurulması. Doğru cevap D.

Bakım hizmetlerini değişik şekillerde ifade edebilmek mümkündür. En geniş anlamıyla bakım hizmetleri; bakıma muhtaç bireye evde veya kurumda sunulan profesyonel destek hizmetleridir.

Bakım hizmetlerinin amacı,
bireyin bakıma ihtiyaç duyma nedeniyle yakından ilişkilidir. Bakım
hizmetlerinin nihai hedefi, bakıma
muhtaç bireyin başkasına bağımlı
olmaksızın yaşamını sürdürmesini
sağlamaktır. Bu amacın gerçekleştirilmesi doğrultusunda bakım hizmetleri, öncelikle bakıma ihtiyaç
duyma nedenlerine göre gruplandırılabileceği gibi hizmetin sunum
zamanına, sunum süresine, verildiği
yere ve hizmeti sunan bireyin durumuna göre de sınıflandırılabilir.

1. Bakıma İhtiyaç Duyma Nedenlerine Göre

Engelli Bireyler Açısından Bakım Hizmetleri

Kişisel Bakım Hizmetleri

Psiko-Sosyal Destek Hizmetleri

Yaşlı Bireyler Açısından Bakım Hizmetleri

Barınmaya İlişkin Hizmetler

Gündüz Bakımı ve Destek Hizmetleri

Boş Zaman Değerlendirmeye Yönelik Hizmetler

Çalışma Yaşamı ve Ekonomik Sorunlara İlişkin Hizmetler

2. Hizmetin Sunum Zamanına Göre

Erken Dönemdeki Bakım Hizmetleri

Geç Dönemdeki Bakım Hizmetleri

3. Hizmetin Sunum Süresine Göre

Kısa Süreli Bakım Hizmetleri

Uzun Süreli Bakım Hİzmetleri

4. Hizmetin Verildigi Yere Göre

Kurumsal Bakım Hizmetleri

Evde Bakım Hizmetleri

Toplum Temelli Bakım Hİzmetleri

5. Bakıma İhtiyaç Duyan Birey ile Bakım Elemanı Arasındaki İlişkiye Göre

Profesyonel Bakım (Formel Bakım)

Profesyonel Olmayan Bakım (Enformal Bakım)

Engelli bireyler açısından bakım hizmetleri “kişisel bakım hizmetleri” ve “psiko-sosyal destek hizmetleri” şeklinde iki başlık altında incelenebilir:
Bakım hizmetine gereksinim duyan birey bir engelli
ise engellilerin özellikleri dikkate alınarak sunulması gereken “kişisel bakım hizmetleri” ile “psiko-sosyal destek
hizmetleri” şu şekilde kategorize edilebilir:

Kişisel Bakım
Hİzmetleri
• Banyo yaptırılması
• Tuvalet gereksinimi gidermede
yardım edilmesi ve gerektiğinde
temizliğinin yapılması
• Tırnaklarının kesilmesi
• Dişlerinin temizlenmesi
• Yemek ve içecek gereksiniminin
giderilmesi
• El, yüz ve ayak temizliği
• Sakal tıraşının yapılması
• İstenmeyen tüylerin temizlenmesi
• Elbiselerinin giydirilmesi ve çıkarılması
• Burun ve kulak temizliğinin yapılması
• Yatağının temizlenmesi ve düzeltilmesi
• Odasının temizlenmesi
• Çamaşırlarının yıkanması

Psiko-Sosyal Destek
Hizmetleri

• Bakıma gereksinim duyan
ailesini, engelliyi ve engel durumunu
kabullenmesine, bilgilendirilmesine
yönelik kişisel veya grup çalışması
yöntemiyle verilecek hizmetleri
• Bakıma gereksinim duyan engellinin
engelini, mevcut durumunu ve
yerleştirildiği ortamı kabullenmesine,
bilgilenmesine ve gelişim alanlarında
desteklenmesine yönelik kişisel ve
grup çalışması yöntemiyle verilecek
hizmetleri
• Engelli ve ailesinin sosyal hakları ve
mevcut kaynakların kullanılmasına
yönelik kişisel ve grup çalışması
yöntemiyle verilecek hizmetleri
• Engellinin bağımsız yaşamasına, sosyal
yaşama uyumuna ve katılımına yönelik
sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif
etkinlikler ile düzenlenecek bu tür
etkinliklere katılabilmesi için refakat
hizmetleri
• Engellinin terk edilme, reddedilme,
özür durumunu kabullenememe,
ümitsizlik, intihar etme, yalnızlık,
sevgisizlik vb. olumsuz duygulardan
kurtarılmasına, depresyon, stres ve
benzeri durumların yaşanmasının
engellenmesine yönelik kişisel veya
grup çalışması yöntemiyle verilecek
hizmetleri içerir.