BAKIM ELEMANI YETİŞTİRME VE GELİŞTİRME I - Deneme Sınavı - 13

Yaşlanma; biyolojik yaşlanma, ekonomik yaşlanma, patolojik yaşlanma, psikolojik yaşlanma ve sosyal yaşlanma şeklinde çok çeşitli şekillerde tanımlanabilir.

Engel türlerine göre engelliler ortopedik engelli, görme engelli, işitme engelli, dil ve konuşma engelli, zihinsel engelli ve kronik hastalar şeklinde altı gruba ayrılır.

Kontinans, Temel Günlük Yaşam Aktiviteleri'nden biridir.

Yemek hazırlama enstrümantal günlük yaşam aktivitelerinden birisi iken, diğer beceriler temel yaşam aktivitelerindendir.

Hayat Boyu Öğrenme, Milli Eğitim'e ait prensiplerden birisidir. Ancak, Birleşmiş Milletlerin yaşlı bireylere yönelik olarak kabul ettiği yaşlı ilkeler arasında yer almaz.

İstihdam Hakkı: Her yurttaş gibi yaşlılar da gelir getirici bir işte çalışabilmeli ya da toplumdaki diğer gelir getirici faaliyetlerden yararlanmalıdır. Bu bağlamda yaşlılara çalışma hakkının tanıması ve hatta devletin yaşlılara çalışma olanağı yaratması gereklidir.

Ortaöğretimde, yalnızca işitme engelli öğrencilerin meslek liselerine sınavsız yerleştirilmesi hakkı mevcuttur.

Birleşmiş Milletler Engelli (Özürlü) Kişilerin Haklarına Dair Bildiri ile Avrupa Sosyal Şartı’nda öngörülen haklar bağlamında, Türkiye’de de engellilere ulaşım hakkı kapsamında toplu taşımada engellilere birtakım indirimler uygulanması gibi bazı kolaylıklar sağlanmıştır. Belediyeler ve belediyelerin kurdukları birlik, müessese ve işletmeler otobüs benzeri kara yolu üzerinden yapılan toplu taşıma araçlarında, %40 oranında engelli olduğunu belgeleyen kişiler için %30 indirim uygulamak zorundadır.

Patolojik yaşlanma, yoksulluğa ya da alışkanlığa bağlı olarak ya da beslenme, sağlık ve diş bakımı yetersizliği, orta zenginlikte ya da zenginlikte aşırı beslenme, hareket eksikliği gibi ömür boyu süren etmenler nedeniyle ortaya çıkan bir yaşlanma türüdür.

Engellilik; bedensel, akli ve ruhsal yapıdaki bozulmalar sonucu doğal yaşama yetilerinin kısıtlanması ya da bu yetilerden tamamen yoksun kalınması durumudur.

Engel türlerine göre engelliler ortopedik engelli, görme engelli, işitme engelli, dil ve konuşma engelli, zihinsel engelli ve kronik hastalar şeklinde altı gruba ayrılır.

Enstrümantal Günlük Yaşam Aktiviteleri: 

• Telefon Kullanma

• Alışveriş

• Yemek hazırlama

• Ev Koruması

• Ulaşım

• Medikasyonlar

• Finans

Engelli bireylerin temel gereksinimleri:

Dünya genelinde 20. yüzyılda dikkati çekmeye başlayan toplum yaşlanması uluslararası düzeyde ilk kez Viyana’da 1982 yılında yapılan Birleşmiş Milletler Dünya Yaşlanması Asamblesinde gündeme gelmiştir. Daha sonra 1991’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu yaşlılar için ilkeleri belirlemiş ve bu ilkeleri ülkelerin ulusal programlarına adapte etmelerini önermiştir.

Politik ve Toplumsal Yaşama Katılım Hakkı: Yaşlı bireyler, refah düzeylerini doğrudan etkileyecek politikaların hazırlanması ve uygulanması aşamalarına aktif bir biçimde katılımda bulunmalıdır. Bilgi ve becerilerini genç kuşaklar ile paylaşmalıdır. Topluma hizmet etmek için çeşitli fırsatlar geliştirebilmelidir. Kendi ilgi ve yeteneklerine uygun etkinliklerine gönüllü olarak katılımda bulunmalı ve hizmet edebilmelidir

Koruyucu sağlık hizmetlerinden bulundukları yerlerde de yararlanabilme hakkı; koruyucu sağlık hizmetlerinin verilmesinde, tıbbi sebeplerden dolayı sağlık kuruluşuna bizzat gidilemeyen veya götürülemeyen hâllerde, doğal afetler gibi olağanüstü hâllerde hastalar sağlık hizmetlerinden bulundukları yerlerde de yararlanabilirler (mad. 41).

Dünya Tabipler Birliği tarafından Eylül 1995 tarihinde Endonezya’nın Bali kentinde yapılan toplantıda Lizbon Hasta Hakları Bildirgesi gözden geçirilerek Bali Bildirgesi yayımlanmıştır. Bali Bildirgesine göre hasta hakları 11 başlık altında toplanmıştır (T.C. Sağlık Bakanlığı, 2014b):

• Kaliteli tıbbi bakım hakkı

• Seçim yapma özgürlüğü

• Kendi kaderini belirleme hakkı

• Bilinci kapalı hasta

• Yasal ehliyeti olmayan hasta

• Hastanın isteğine karşın yapılan girişimler

• Bilgilendirme hakkı

• Gizlilik hakkı

• Sağlık eğitimi hakkı

• Onur hakkı

• Dinî destek hakkı

Ülkemizdeki yasal düzenlemeler çerçevesinde engelli hakları, “her tür şiddet, istismar ve ayrımcılığa karşı korunma, çevresel mimari ve erişim, bağımsız yaşayabilme ve topluma dâhil olma, eğitim ve kültür, sağlık, bakım ve rehabilitasyon, çalışma ve istihdam, ulaşım, engellilik durumlarına özgü özel araçlardan yararlanma, iletişim, sosyal güvenlik, sosyal yardım ve hizmetlerden yararlanma ve örgütlenme” şeklinde sıralanabilir.

Planlama, yöneticilerin örgütsel hedefleri belirlediği, bu hedeflere ulaşmak üzere atılacak adımları tanımladığı, belirlenen faaliyetleri yerine getirmek üzere belli kişilere veya birimlere sorumluluk verdiği, hedeflerle elde edilen sonuçları kıyaslayarak örgütsel başarıyı ölçtüğü ve düzenli olarak işletme planlarını gözden geçirdiği biçimsel bir süreç olarak tanımlanabilir. Doğru cevap E'dir.

Bakım planlaması şu hususları içerir

Bireylerin/çocukların, ailenin/bakıcının ve profesyonellerin görüşlerini içerentüm ilgililerin kirleri ve bakış açılarının yer aldığı toplama ve paylaşma hikâyelerini,

Gereksinim alanlarının sistematik bir şekilde gözden geçirilmesini

Nelerin önemli olduğunu anlamaya yardımcı olacak bilginin araştırılıp tartışılmasını

Neyin elde edilmek istendiğine yönelik amaçların düzenlenmesini

Nelerin elde edilmek istendiğine yönelik amaçların düzenlenmesini

Nelerin yapılacağını, sorumlunun kim olacağını ve sürecin ne zaman gözden geçirileceğini içeren aksiyon planlamasını

Bakımın olabildiğince güvenli bir şekilde nasıl sunulması gerektiğine yönelik risk yönetimi

Doğru cevap E'dir.