BAHÇE TARIMI II

Tohumlar patlıcan meyvesinin içine gömülmüş olarak bulunur. Patlıcan tohumları disk şeklinde ortası kalın, kenarlara doğru incelir. Bir patlıcan meyvesinde ortalama 500-5000 adet tohum bulunur.1 gr’da 150-350 tohum vardır. 1000 tane ağırlığı 3.5-5.6 gr’dır. Tohumlar çimlenme gücünü 4-6 yıl devam ettirir.

Fasulye köklerinin genel görünümü zayıftır. Kazık kök 5-10 cm uzunluğu aldığında dallanmaya başlar. Yan kökler kısa sürede kuvvetlenerek derinlemesine ve yanlara doğru yayılır. Fasulye kökleri 50-100 cm derinliğe kadar iner. Köklerin büyük bölümü toprak yüzeyine yakın yerde toplanır. Çiçek oluşumuna yakın bir safhada köklerde nodoziteler meydana gelir. Bu nodoziteler havanın azotunun kullanılmasında bitkiye yardımcı olur. Bitki meyve bağladıktan sonra nodozitelerin içi boşalmaya başlar. Bu nedenle fasulyeler yeşil gübrelemede kullanılacaksa çiçeklenmeden hemen sonra toprağa karıştırılmalıdır. Fasulye toprakta iyi kök artığı bırakır. Buda kendinden sonra gelen bitkiye yararlı olur.

Fasulye yetiştiriciliği direkt tohum ekimi ile gerçekleştirilir. Sıraya tohum ekiminde sıra arası bodur çeşitlerde 30-50 cm, sıra üzeri 10-30 cm, sırık çeşitlerde ise, sıra arası 50-80 cm, sıra üzeri 30-40 cm olacak şekilde tek sıra ekim yapılır. Bazen çift sırada ekim yapılır. Çift sıra ekimde çift sıralar arasında 40-70 cm ve çift sıraların kendi arasında da 20-30 cm mesafe bırakılır. Bu sistem sırık ve yer fasulyelerinde uygulanır. Tek sıra ekimde sırık fasulye yetiştiriciliği yapıldığında her bitkinin başına bir adet veya bazen 2 bitki arasına bir sırık dikilerek 1 veya 2 bitki sırığa sardırılır. Tohum ekiminden 7-10 gün sonra bitkiler toprak yüzüne çıkar. İlk çapa bitkiler 5-10 cm büyüklüğü aldığında yapılır. Bu aynı zamanda ot çapası ve boğaz doldurma çapasıdır. Sırık ve yer fasulyelerinde bitkiler çiçeklenip meyve bağlayıncaya kadar sulamalardan kaçınılır. İlk mahsuller görülmeye başladıktan itibaren 4-5 gün aralıklarla sulama yapılır. Sulamalar yapılırken yağış durumu ve toprak yapısı dikkate alınır. Fasulye yetiştiriciliğinde en çok görülen hastalıklar Antranoz ve pastır. Yaprak bitleri ve brucuslarda büyük zarara yol açarlar. Bu nedenle mücadele zamanında yapılmalıdır.

Bezelyede meyveler bakla şeklindedir. Baklada 1-10 arasında tohum bulunur. Bezelye tohumları yuvarlak köşe şeklindedir. Tohumlar beyaz- sarı, sarı, sarı-pembe, sarı- portakal, sarı-yeşil, yeşil, açık kahverengindedir. Tohumun büyük çoğunluğu nişasta depolar. Düz kabuklu tohumlarda nişasta miktarı daha fazladır. Düz kabuklularda %48, kırışık kabuklularda ise nişasta oranı %34’tür. Tohumların temizlik oranı %100, çimlenme gücü %60-80 olmalıdır. 1000 tane ağırlığı 100- 500 g’dır. 1 g tohumlukta 2-12 adet tohum bulunur. Tohumlar çimlenme güçlerini 4-6 yıl muhafaza eder. Çimlenme süresi 3-10 gündür. Toprak sıcaklığı 9°C’ye ve hava sıcaklığı 10-14°C’ye ulaştığında tohumlar 2-3 hafta içinde çimlenerek toprak yüzüne çıkar. Laboratuar koşullarında minumun çimlenme sıcaklığı 3-6°C, optimum 25-30° ve maksimum 35°C’dir

Bezelye çiçekleri 5 parçalı ve erselik yapıdadır. Çanak yapraklar alttan birleşerek çan biçimini oluştururlar, renkleri yeşildir. Taç yapraklar 5 adet olup 3 farklı yapıda yaprak oluştururlar. En dıştaki bayrak adını alır. Daha sonra gelen 2 taç yaprak kanatçıkları oluşturur. Bayrak ve kanatçıkların renkleri beyaz, pembe, açık veya koyu kırmızı, açık veya koyu mor veya kırmızını tonlarıdır. Erkek organ sayısı 10 olup bunların 9 tanesi birleşerek bir boru oluşturur. Bir tanesi ise serbesttir. Erkek organların oluşturduğu boru içinden dişi organ yukarıya doğru çıkar.

Domateslerde normal bir gelişmenin meydana gelmesi için en uygun sıcaklık 15-20°C olmalıdır.

Domates toprak yönünden fazla müşkülpesent bir bitki değildir. Kumlu toprak- lardan hafif killi topraklara kadar hemen hemen her toprak tipindeyetiştirilebilir. Toprakta gereğinden fazla rutubetin bulunmasını istemez. Fazla yağışlı yerlerde drenaj yapılması gerekmektedir.

Anavatanı tropik Amerika’dır.Uygun koşullarda 0,5- 1,80m kadar boylanabilir.Biber yetiştiriciliği özellikleridir.

Biberlerde Yıllık Bakım İşleri:Fideler açıktaki yerlerinde gelişmeye başladığı andan itibaren yapılacak bakım iş- leri domatese benzer. Dikimden yaklaşık 20 gün sonra birinci, bundan 3-4 hafta sonra ikinci, bundan 3 hafta sonrada da üçüncü çapa yapılır.

Ülkemizde en çok yetiştirilen ve tüketilen yerli patlıcan çeşitleri; Kemer patlıcanı, Halkapınar patlıcanı, Bostan patlıcanı, Kirmastı patlıcanı, Yalova-49 patlıcanı ve Gönen patlıcanıdır.Son yıllarda dış ülkelerden getirilen patlıcan çeşitleride bulunmaktadır.

Kök
Tohumun çimlenmesi ile birlikte kazık bir kök meydana gelir. Kazık kök 3-5 cm
boy alınca, kök boğazından yan kökler oluşur. Kazık kök 8-15 cm boy aldıktan
sonra çatallanır ve kazık kökün uzunlaması durur. Bu devreden sonra yan kökler gelişir. Bahçe veya tarlaya fide dikiminden 7 hafta sonra patlıcanların toprak üstü kısımları 0.15-0.25 m olduğu halde, 0.90m derine giden kazık kökü olduğu belirlenmiştir. Köklerin %70-%80’i 0-0.40 m derinlikte bulunur, %30-20’si 0.40m den daha aşağı iner.

Fasulyede meyve bakla şeklindedir. Çiçeklerde döllenme olduktan sonra meyve
gelişmeye başlar. 30°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda döllenme olmadığından tohum bağlayamaz. Meyve gelişmesi için ideal sıcaklık 15-25°C’dir. Baklalar etli yapıda olduğu gibi ince, kılçıklı, kılçıksız, iplikli veya ipliksiz olabilirler.

Fasulye soğuğa hassas bir sebzedir. Birçok çeşit 2-3°C sıcaklıklarda zarar görür. Diğer bir kısmı ise 0°C sıcaklığa kadar dayanır. İlkbahar ve sonbahar arasındaki devrelerde ülkemizin her yerinde, bazı bölgelerde yılda 2 kez (ilkbahar ve sonbahar ekimi olarak) yetiştirilebilir. Optimum yetişme sıcaklığı 12-23°C’dir. Tohum çimlenmesinde minumum sıcaklık 10°C’dir.

Çimlenme denemeleri 4-10 gün sürer.

Tohum ekimi bölgenin iklim koşullarına bağlı olarak Kasım ayından Mayıs ayına kadar yapılabilir. Bodur bezelyelerde 40-60 cm, sırık bezelyelerde 80-120 cm
sıra arası mesafe bırakılır. Mibzerle ekimlerde ekim ayakları bu mesafelere göre
ayarlanır. Sıra üzerine ekimde 5 cm ara ile 1’er adet tohum atılır. Elle ekimlerde ise markörle sıra araları belirlenir. Dekara atılacak tohum miktarı ortalama 10-12 kg’dır, m2’de ortalama 30-40 adet çimlenebilecek tohum bulunmalıdır.

Domatesin anavatanı Orta ve Güney Amerika’dır. Amerika’nın Kristof Kolomb tarafından keşfinden önce yerliler tarafından besin olarak değerlendirilmekteydi. Avrupa’da domatesi ilk yetiştiren ve yiyenler İtalyanlardır. 18. yüzyılda tüm Avrupa’da yetiştirilmeye başlanmıştır. Domatesin ülkemize 110-120 yıl önce Adana’dan girdiği zannedilmektedir. Bazı yazarlara göre Avrupa’dan İstanbul’a getirildiği ve en az 200 yıldan beri yetiştirildiği sanılmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Domates çok kuvvetli bir kök yapısına sahip olan bir bitkidir ayrıca domatesin gövdesi odunsu değil otsudur. Domateste dallanma çok olmakla birlikte dallarda boğumlar boğumlarda ise yapraklar oluşur. Çiçek ise bu boğum aralarında oluşmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Domates ılık ve sıcak iklim sebzesidir. So¤uklardan çok korkar. Bol ürün vermesi için nisbeten uzun bir yetiştirme devresi ister. 14°C’nin alt›ndaki sıcaklıklarda meyve bağlamaz. Domateslerde normal bir gelişmenin meydana gelmesi için en uygun sıcaklık 15-20°C olmalıdır. Çiçek tozları 15-25°C’lerde en iyi döllenmeyi yapmaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Biberler çoğunlukla beyaz renklidir az oranda menekşe renklidir.Genel olarak biberleri uzun tipli ve yuvarlak tipli meyveler olarak 2 gruba ayırmak mümkündür.%3-30 aralığında yabancı döllenmeye rastlanabilir. Kazık kökler bir miktar uzadıktan sonra yan kökler çıkmaktadır. Biber bitkisi önce otsu daha sonra odunsu gövdeye sahip olur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Soğuğun uzun süre devam etmesi halinde, 0 C° altındaki sıcaklarda ölüm meydana gelir, bunun yanı sıra 35 C°’nin üzerindeki sıcaklıklarda bitki gelişmesi ve büyümesi çok yavaşlar. Yüksek sıcaklıklarda meyvelerde acılaşma da başlar. Doğru cevap C şıkkıdır.