BAHÇE TARIMI II

Üreticilerin uygun tozlayıcıya yer vermemeleri, tozlayıcıları yeterli sayıda ve düzende bahçeye dikmemeleri gibi nedenlerle çoğu bahçede tozlanma sorunları ve verim düşüklüğü yaşanmaktadır.

Zeytin çeşitlerinin yağ oranları çeşide, kültürel bakıma ve yıllara göre değişir. Genelde zeytinlerdeki yağ oranı %15-25 arasında değişir. Sulanmayan koşullarda yağ oranı artar. Ancak bu durumda verim düşük olur ve periyodisite artar.

Can erikleri sık dallanır

Stanley, President ve D’Agen gibi çeşitler Eylül-Ekim aylarında olgunlaşmakta ve taze tüketim yanında kurutularak da değerlendirilmektedir.

Kayısı verimli olması için tozlayıcı dikilmelidir

Kayısı ülkemizin karasal iklime sahip bölgelerinde ve Ege ile Akdeniz’in kıyı bölgelerinde yetiştirilmektedir. Malatya, Elazığ, Mersin’in Mut ilçesi, Ankara, Kahramanmaraş ve Erzincan yöreleri kayısı yetiştiriciliğinin yoğun yapıldığı yerlerdir. Özelikle Malatya ve çevresinde daha çok kurutmalık kayısı yetiştirilir. Son yıllarda İskenderun, Mersin’in Mut ilçesi, Ege ve Akdeniz kıyı bölgelerinde sofralık turfanda yetiştiriciliği yaygınlaşmaya başlamıştır.

Vegetatif olarak çoğaltılan Myrobolan B, Myrobolan 29-C ve Adara gibi birçok klon anacı elde edilmiştir. Bu anaçlar değişik toprak koşullarına uyumu ve bazılarının bodurluk sağlaması gibi nedenlerle daha çok kullanılır. Diğer erik türlerinden de elde edilen klon anaçları bulunmaktadır. Marianna 2624 ve 2623, Brompton, Damas 1869, St. Jullien A, Damas ve Pixy anaçları vegetatif olarak çoğaltılan erik klon anaçlarıdır. Bunlardan Pixy anacı bodur gelişir. St. Jullien A ve Adara anaçları ise kireçli topraklara dayanıklıdır.

Şeftali kireçli topraklarda iyi gelişmez.

Şeftali bahçelerinin tesisinde aralık ve mesafe 6x6 veya 6x5m olmalıdır.

Kayısı meyvesi basit meyvedir.

Kayısı yazları güneşli, sıcak ve kurak, kışları uzun ve soğuk kara iklimlerinde iyi gelişir.

Kiraz ve vişne orta bünyeli , derinliği bir metreden fazla olan, kuru topraklarda iyi gelişir.

Zeytin tohumla çoğaltılmaz.

Erik de zararlara neden olan hastalık ve zararlılar ; Kök kanseri, Monilya, yaprak biti ve kırmızı örümcekdir.

Zeytin bahçelerinin tesisinde aralık ve mesafe 5x5 veya 10x10m olmalıdır.

Türkiye’de Marmara, Ege, Akdeniz sahil bölgeleri ve Karadeniz bölgesinin bazı bölgeleri şeftali yetiştiriciliği için en uygun ekolojilere sahiptir. Bursa (140.000 ton), Mersin (69.000 ton), İzmir (53.000 ton), Çanakkale (42.000 ton) ve Aydın (22.000 ton) en fazla şeftali üreten illerdir (TUIK, 2009). Bu iller dışında Samsun, Amasya, Tokat, Adana, Hatay, Antalya ve Balıkesir gibi illerde de şeftali yetiştiriciliği yoğundur. Bursa yöresi gibi nispeten serin bölgelerde bazı yıllar çiçeklenme zamanında görülen ilkbahar geç donları verimi olumsuz etkilemektedir. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Şeftali hızlı gelişen ve erken meyveye yatan bir türdür. Genellikle sık dallanır ve yayvan bir taç oluşturur. Yoğun ışık isteyen bir tür olduğundan ağaca verilecek şekil ve budama yöntemleri çok önemli olup, ağacın her tarafındaki dalların iyi ışık alacak şekilde tacın oluşturulması gerekir. Her yıl budama yapılmadığında, ağaç 5-8 yıl gibi kısa sürede verimden düşer ve ömrünü tamamlar. Düzenli budandığında 20 yıla kadar ekonomik olarak verim alınabilir.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Şeftalide Mayıs ayından başlayarak Eylül ayına kadar farklı tarihlerde olgunlaşan çeşitler bulunmaktadır. Ülkemizde yetiştirilen önemli çeşitler François, Early Crest, Springtime, Rich May çeşitleri çok erkenci; Dixired, Spring Lady, Royal Gem erkenci; Royal Glory, Redhaven, Red Top, Glohaven, Richhaven orta mevsim; Elegant Lady, Cresthaven, J.H. Hale geççi ve Monroe, Fawler, Rio Oso Gem çok geççi çeşitlerdir. 

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Dünya kayısı üretimi 3.800.000 tondur. Ülkeler itibariyle Türkiye 660.000 tonla ilk sırada yer almaktadır. Bunu 487.000 tonla İran, 325.000 tonla Pakistan ve 233.000 tonla İtalya izlemektedir (FAO, 2009). Türkiye 181.000 ton olan dünyada kuru kayısı üretiminde, 117.000 tonla ilk sırada (%70) yer almaktadır. Kuru kayısı üretimi Tacikistan’da 30.000 ton, İran ve ABD’de 25.000’er tondur. Kuru kayısı ihracatında Türkiye 98.000 bin tonla ilk sırada yer almasına rağmen taze kayısı ihracatında Fransa, İspanya, Yunanistan ve İtalya ön plandadır. 

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Kayısının lifli olması B-karotence ve potasyumca zengin olması sağlık açısından değerini artırmaktadır. Bunun yanında tohumu tatlı olan çeşitlerde tohumlar çerez olarak, acı olanlarda ise kozmetik ve ilaç sanayinde, amygdalin ve hydrosiyonik asit elde edilmesinde kullanılır.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.