BAHÇE TARIMI II - Deneme Sınavı - 16

Türkiye’de toplam 29 611 ha alan üzerinde ekilen hıyarlar en fazla; Antalya (514 681 ton), Mersin (211 239 ton), İzmir (180 957 ton), Amasya (62 442 ton) ve Muğla (62 079 ton)’da üretilmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Hıyar, yüzlek köklü sebzeler arasında yer almaktadır. Köklerinin % 70-80’i toprağın 20-30 cm derinliğinde, geriye kalan % 20-30’u ise 40-60 cm derinliğinde yer alır. Kökler, nadiren 80 cm derinliğe ulaşır. Seralarda kök derinliği en fazla 3050 cm’dedir. Fazla su tutan ve drenajı iyi olmayan topraklarda kök gelişmesi çok zayıftır. Köklerin dağılımı üzerine, sulama sistemi, çeşit tipi ve yetiştirme ortamı etkilidir. Yüzey sulamada, damla sulamaya göre; iri meyveli çeşitlerde, kornişona göre; açıkta yetiştiricilikte, seraya göre; kökler daha derine ulaşır.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Tohum ve Çimlenme Özellikleri 

Bir meyvede 300-400 adet tohum bulunabilir, tohumları kavununkine benzer, ancak daha zayıf, ince ve açık renklidir. Sofralık çeşitlerde tohum sayısı 25-30 adet/g, kornişonda 50 adet/g’dır. Tohumlar uygun koşullarda canlılıklarını 4-5 yıl muhafaza edebilirler. Hıyar tohumlarının optimum çimlenme sıcaklığı 20-22 °C’dir. 10-12 °C’den düşük ve 40 °C’den yüksek sıcaklıklarda çimlenme yeteneği azalır.

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Hıyar, ılıman iklimlerden hoşlanan bir sebzedir. Kabakgiller içerisinde yüksek ve düşük sıcaklıklara en fazla tepki verenidir. Hafif donlardan bile etkilenen hıyar bitkisi, 0.5-5 °C’ler arasında üşür, -2 °C’de donar. Tohum çimlenmesi 10-12 °C’de başlar, optimum çimlenme sıcaklığı 20-22 °C’dir.

Kavunun anavatanının Asya, Afrika, Kore ve Hindistan olduğu, buradan dünyaya yayıldığı kabul edilmektedir. Zhukovsky, bazı kavun çeşitlerinin orijininin Anadolu’nun Van Gölü ve çevresi olduğunu, buradan dünyaya yayıldığını belirtmiştir. Araştırıcıya göre; Dünya’da en çok tüketilen kavun tipi olan Cantaloupe’un Van bölgesinde Cep kavunu adı ile yetiştirilen tip olduğu, bu kantalop kavunlarının XV. yy’da misyonerler tarafından İtalya’ya götürüldüğü, orada Ankona isimli bölgede (Kantalupi çiftliğinde) üretildiği ve buradan da Avrupa ile Amerika’ya yayıldığı bildirilmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Kavun bitkisinin gövdesi yuvarlak ve tüylüdür. Bazen kış aylarında yassılaşma (fasciation) meydana gelebilir. Yassılaşma, düşük sıcaklıkta meydana gelen bir mutasyondur ve % 100 kalıtsaldır. Kavun bitkisinin ana gövdesi, ilk 3-4 yaprak oluşuncaya kadar dik büyür, daha sonra ise sürünerek gelişimine devam eder. Seralarda, budama yapıldığı için ana gövde 5 m’ye kadar uzayabilir. Ancak genel olarak ana gövdenin büyümesi, ikinci dalların gelişimi ve meyve tutumu nedeniyle sınırlanır. Her yaprak koltuğunda bir vegetatif tomurcuk bulunur ve bu tomurcuklar özellikle alt taraftan sürdüklerinde ana gövde boyunu kısaltırlar.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Uygun iklim koşulları enginarda kalite için çok önemlidir. Serin iklim sebzesi olan enginar gündüzleri 20-22 °C ve geceleri 12-14 °C sıcaklıklarda uzun süre gevrek başların hasat edilmesini sağlar. Büyüme ve gelişme için en düşük sıcaklık 7-9 °C iken, bitki eksi 10 °C’deki soğuklara ölmeden dayanabilir. Bitkiler 30 °C üstü sıcaklıklara dayanabilmesine rağmen yüksek sıcaklıklar yenen başların kalitesini ve miktarını azaltır. Fide yetiştirmek için tohum ekim ortam sıcaklığı 15-25 °C arasında olmalıdır. 

Enginarlar mutlak uzun gün bitkileridir ve kritik ışıklanma süresi 10,5 saattir. Tohumdan yetiştiricilikte vegetatif gelişmeden sonra baş oluşturmaya geçme üç faktöre bağlıdır: Birincisi bitkinin en az rozet şeklinde 7-8 yaprağa sahip olacak kadar büyümesine; ikincisi düşük sıcaklığa; üçüncüsü ise ışık miktarına bağlıdır. Generatif gelişmeye geçmek için farklı çeşitlerin farklı sıcaklık istekleri vardır; baş oluşturmak için 1500 saat ihtiyacı olanlar olduğu gibi 200-250 saat süre ile 7-10 °C sıcaklığa maruz kalma baş oluşumunu uyarır.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Çiçeği ile ön plana çıkan süs bitkileri sayı olarak diğer gruplara göre çok daha fazladır. Aslanağzı, gerbera, karanfil, lale, şebboy, kasımpatı ve menekşe gibi otsu yapıdaki bitkiler asırlar boyu oluşturdukları birbirinden güzel çiçekleri ile süs bitkilerinde neredeyse başı çekmişlerdir. Odunsu yapıya sahip süs bitkilerinin en önemlisi ise güldür. Leylak, Japon ayvası, altın çanağı, inci çalısı, herdem yeşil kartopu gibi çalı formundaki bitkiler de çiçekleri ile ön plana çıkan süs bitkileri arasında yer alırlar. Doğru cevap B’dir.

Çiğdem, glayöl, kardelen, lale, nergis, sümbül, süsen, şakayık ve zambak dünya piyasalarında önemli bir yere sahip soğanlı bitkilerden bazılarıdır. Begonvil ise odunsu yayılıcı türdeki bir bitkidir. Doğru cevap D’dir.

En fazla kesme çiçek ithalatını Amerika değil, Avrupa ülkeleri yapmaktadır. Avrupa ülkelerinin ithalattaki payı  %65 iken, bunu %16 ile ABD takip etmektedir. Doğru cevap B’dir.

Ülkemizdeki kesme çiçek yetiştiriciliği  ağırlıklı olarak karanfil üzerinde yoğunlaşmıştır. Bununla birlikte, yakın bir gelecekte  kesme çiçek sektörünün daha da gelişeceğine dair ciddi anlamda beklentiler bulunmaktadır. Ülkemizde karanfil dışında en fazla yetiştirilen kesme çiçekler ise gerbera, gül, krizantem, gelin teli (Gypsophilla) ve nergistir. Doğru cevap C’dir.

Güllerde görülen en önemli hastalık küllemedir. Ayrıca kara leke, kurşuni küf, mildiyö, kök kanseri, pas ve virüsler de ekonomik düzeyde ürün kaybına neden olan hastalıklardır. Başlıca zararlılarından bazıları ise kırmızı örümcek, trips, yaprak biti, beyazsinek, çekirge ve yeşil kurttur. Doğru cevap A’dır.

IV. Mehmet tarafından özellikle lale yetiştirmek amacı ile Çiçek Akademisi kurulmuştur. Lale, üzerinde en fazla araştırma yapılan bitkidir. Bu nedenle tür ve çeşit sayısı on binlerle ifade edilmektedir. Çoğaltılması ise soğanlarladır. Ülkemizde soğan elde etmek amacıyla son yıllarda Konya, İstanbul ve Sakarya gibi illerde yetiştiriciliği yaygınlaşmıştır. Doğru cevap C’dir.

Hava alanları ve alışveriş merkezleri gibi oldukça geniş mekanlarda arokarya, bambu, kauçuk, palmiye ve hurma gibi büyük bitkiler tercih edilirken, ofis ve salon gibi küçük mekanlarda küçük boylu begonyalar, Afrika menekşesi, camgüzeli, difenbahya, kaletya, kılıç çiçeği, maranta, sardunya ve siklamen gibi yaprağını dökmeyen bitkiler tercih edilmektedir. Doğru cevap D’dir.

Ağaçlar ve çalılar gölge, güzellik ve bazen de mahremiyet sağlamaya yardımcı oldukları için seçimlerinde çok titiz davranmak gerekir. Bitki seçiminde dikkat edilmesi gereken diğer bir kriter de, bitkilerin olgunluk evresinde alacağı form ve irilikleridir. Çünkü ağaçlar büyüme süreci içerisinde sürekli şekil değiştirirler. Bitki seçiminde en fazla yapılan hata, seçilen bitkinin ileriki yaşlarda alacağı şeklin ve formun tahmin edilememesidir. Doğru cevap A’dır.

Herdem yeşil ağaçlar ile yaprağını döken ağaçların kullanım alanları arasında önemli farklar bulunmaktadır. Herdem yeşil ağaçlar, "sınır, koruma ve mekanı gizleme", "diğer bitkilere arka fon oluşturma", "bahçe köşelerinde ve girişlerde", "odak noktalarında", "rüzgar kıran olarak" ve "kış aylarında karla birlikte özel bir görünüm elde etmek" için kullanılırken; yaprağını dökenler ise "bulvar ve caddelerde", "gölge ağacı olarak","geniş çim alanlarının görsel etkinliğini artırma" ve "teras, veranda ve havuz kenarlarında" daha çok tercih edilmektedir. Doğru cevap E’dir.

Mevsimlik çiçekler tür ve çeşit açısından oldukça zengin bir koleksiyona sahip olduğundan seçiminde çoğu zaman güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Geniş yüzeylerde kullanım söz konusu olduğunda çok değişik renklerle karmaşık bir kompozisyon oluşturmak yerine, birbiriyle uyumlu ya da zıt bir iki renkle yalın kompozisyonlar oluşturulmalıdır. Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta, birlikte kullanılan bitkilerin aynı anda ve sürede çiçek açmalarıdır. Doğru cevap E’dir.

Patlıcan tropik ve subrotpik iklime sahip olan yerlerde ise küçük bir ağaç şeklinde olup, çok yıllıktır. Suyu çok sever. Yetiştirilme devresinde düzenli sulamanın yapılması gerekir. Aksi takdirde gelişme yavaşlar, verim düşer ve en önemlisi meyvelerde acılaşma başlar.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Gübrelemede, domateste anlatılan bilgiler biber içinde geçerlidir. Meyve olgunluğunu geciktirmeye neden olduğundan, nispeten yüksek bir azot seviyesindeki gübrelemelerden kaçınılmalıdır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Patlıcan İngilizce adını renkli oluşundan ve yumurtaya benzemesinden almıştır. Patlıcanın ana vatanı Hindistan’dır.

Doğru cevap A sçeneğidir.