BAHÇE TARIMI II - Deneme Sınavı - 5

Can erikleri sık dallanır

Stanley, President ve D’Agen gibi çeşitler Eylül-Ekim aylarında olgunlaşmakta ve taze tüketim yanında kurutularak da değerlendirilmektedir.

Kayısı verimli olması için tozlayıcı dikilmelidir

Kayısı ülkemizin karasal iklime sahip bölgelerinde ve Ege ile Akdeniz’in kıyı bölgelerinde yetiştirilmektedir. Malatya, Elazığ, Mersin’in Mut ilçesi, Ankara, Kahramanmaraş ve Erzincan yöreleri kayısı yetiştiriciliğinin yoğun yapıldığı yerlerdir. Özelikle Malatya ve çevresinde daha çok kurutmalık kayısı yetiştirilir. Son yıllarda İskenderun, Mersin’in Mut ilçesi, Ege ve Akdeniz kıyı bölgelerinde sofralık turfanda yetiştiriciliği yaygınlaşmaya başlamıştır.

Vegetatif olarak çoğaltılan Myrobolan B, Myrobolan 29-C ve Adara gibi birçok klon anacı elde edilmiştir. Bu anaçlar değişik toprak koşullarına uyumu ve bazılarının bodurluk sağlaması gibi nedenlerle daha çok kullanılır. Diğer erik türlerinden de elde edilen klon anaçları bulunmaktadır. Marianna 2624 ve 2623, Brompton, Damas 1869, St. Jullien A, Damas ve Pixy anaçları vegetatif olarak çoğaltılan erik klon anaçlarıdır. Bunlardan Pixy anacı bodur gelişir. St. Jullien A ve Adara anaçları ise kireçli topraklara dayanıklıdır.

Şeftali kireçli topraklarda iyi gelişmez.

Şeftali bahçelerinin tesisinde aralık ve mesafe 6x6 veya 6x5m olmalıdır.

Kayısı meyvesi basit meyvedir.

Kayısı yazları güneşli, sıcak ve kurak, kışları uzun ve soğuk kara iklimlerinde iyi gelişir.

Kiraz ve vişne orta bünyeli , derinliği bir metreden fazla olan, kuru topraklarda iyi gelişir.

Zeytin tohumla çoğaltılmaz.

Erik de zararlara neden olan hastalık ve zararlılar ; Kök kanseri, Monilya, yaprak biti ve kırmızı örümcekdir.

Zeytin bahçelerinin tesisinde aralık ve mesafe 5x5 veya 10x10m olmalıdır.

Elma Rosaceae familyasının Malus cinsine ait bir türdür. Dünya üzerinde elmanın (Malus domestica) anavatanı olarak kabul edilen Doğu Asya, Orta Asya, Batı Asya-Avrupa ve Kuzey Amerika bölgesinde doğal olarak yetişen 30 kadar türü bulunmaktadır. Karadeniz bölgemizin iç kısımları ve Toros’lar elmanın doğal yayılma alanlarıdır ve buralarda M. sylvestris ve M. orientalis türleri doğal olarak yetişmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Türkiye önemli bir elma üreticisi ülkedir. Doğu Anadolu’nun çok soğuk bölgeleri ile Akdeniz kıyı şeridi dışında kalan diğer bölgelerde ekonomik olarak yetiştirilebilmektedir. Elma üretimi en fazla göller yöresinde Isparta ilinde (610.000 ton) gerçekleştirilmektedir. Karaman (340.000 ton), Niğde (328.000 ton), Denizli (217.000 ton) ve Antalya (213.000 ton) en fazla üretim yapan diğer illerdir. Ayrıca elma yetiştiriciliği için uygun ekolojinin bulunduğu Çanakkale, Amasya, Tokat, Yalova ve Kütahya illeri de önemli elma üreticisi illerdir (TUIK, 2009). 

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Elmanın, ekolojinin uygun olduğu dünyanın her kıtasında ve her ülkesinde yetiştirilmesinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bunların başında, elmanın diğer meyve türlerinden farklı olarak 6-8 ay gibi uzun bir süre depolanabilmesi ve böylece 10 ay gibi uzun bir süre taze tüketiminin yapılabilmesi gelmektedir. Ayrıca meyve suyu, konserve, dilim konservesi, marmelat, reçel, sirke ve kurutulmuş olarak da tüketilmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Elma meyveleri olgunlaşma zamanı yönünden de farklılık gösterir. Ülkemizde Haziran ortası ile Kasım ayına kadar olgunlaşan çeşitler bulunmaktadır. Elma çeşitleri olgunlaşma zamanlarına göre Yazlık (Vista Bella, Jerseymac, Williams Pride, Summer Red, Anna ve Ak elması), Güzlük (Gala grubu, Elstar ve Hüryemez) ve Kışlık (Scarlet Spur, Golden Delicious, Starking Delicious, Starcrimson, Amasya, Topaz, Red Chief, Fuji, Breaburn, Pink Lady ve Grany Smith) olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Bal arıları çiçeklerden balözü (nektar) ve çiçek tozu (polen) toplamak üzere bir ağaca geldiğinde, aynı ağacın ve en yakın komşu ağaçların çiçeklerinde gezinir. Arı tozlayıcı ağaçların çiçek tozlarını ancak ona yakın ağaçlara taşır ve tozlamada etkili olur. Genel olarak 4-5 dekar meyve bahçesi için bir kovan bal arısı yeterli olmaktadır. Tozlayıcı çeşidin ekonomik değeri ana çeşidinki kadar yüksek ise sayısı daha fazla tutulabilir. 

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Elmanın kış dinlenme isteği yüksektir (1000-3000 saat). Bu nedenle Ege ve Akdeniz kıyı bölgelerinde hem kış dinlenme ihtiyacını karşılayamadığından, hem de yüksek yaz sıcaklarının güneş yanıklığına yol açması nedeniyle ekonomik olarak yetiştirilmesi mümkün olmamaktadır. Son yıllarda kış dinlenme ihtiyacı düşük olan bazı yazlık çeşitler (Ak elması, Anna, Vista Bella, Jerseymac, Summer Red vb.) ilk turfanda özelliğinden yararlanmak için bu bölgelerde yetiştirilmeye başlanmıştır. Elmalar için en ideal yerler kışları soğuk, yazları serin ve nispi nemi yüksek bölgelerdir. Ülkemizde göller yöresi, Marmara, Karadeniz, İç Ege ve Akdeniz bölgesinin yüksek yerleri elma yetiştiriciliği için en uygun yerlerdir.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Armut Türkiye’de çok soğuk bölgelerle Akdeniz kıyı şeridi dışında her bölgede yetiştirilebilmektedir. Ancak Marmara, İç Anadolu ve Ege bölgelerinde kapama bahçeler daha yoğun olarak bulunmaktadır. Armut üretiminin %28’ini tek başına Bursa ili (108.000 ton) karşılamaktadır. Ardından 42.000 ton ile Antalya, 18.000 ton ile Ankara ve 5.000 ton ile Konya gelmektedir. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.