BAHÇE TARIMI I - Deneme Sınavı - 7

Meyve ve bağlarda yer seçiminde öncelikle ekolojik faktörlerin etkisi dikkate alınmalıdır. Yer seçiminde özellikle iklim, toprak, yöney ve suyun varlığı değerlendirilir. Anaç, yer seçimiyle ilgili değildir.

Kışları soğuk bölgelerde güneş ışınları güney ve güneybatı yönlere daha dik geldiğinden, bu yöneyler daha erken ısınmakta ve bitkiler daha erken uyanır. Bu yüzden turfanda yetiştiricilik açısından güney ve güneybatı yönleri tercih edilir.

Eğimi çok fazla olan arazilerde teraslar yapılarak tesviye eğrilerine paralel olarak kontur dikim yapılır. Fidanlardaki dikim aralığını topoğrafik yapı ve terasların şekli belirler.

Bahçe bitkilerinde modern yetiştirme teknikleri kapsamında yer alan ve oldukça yaygın kullanım alanı bulan damla sulama sistemi ile de gübre uygulamaları yapılmaktadır. Fertigasyon olarak bilinen bu yöntemde suda çözünebilir formdaki gübreler sulama suyuyla birlikte bitkilere verilmektedir.

Goble; gövdeyle 45-60°’lik açı yapan genellikle 3 ana daldan oluşan ve çoğunlukla nemli bölgelerde uygulanan, orta kısmı açık, üstten görünümü vazoya benzeyen terbiye şekildir.

Şekil verme işlemleri tamamlanan meyve ağaçlarında verim ve gelişme arasındaki dengeyi sağlamak ve uzun süre devam ettirmek için verim budaması yapılır.

Hıyar yetiştirmede, ipe alınan gövdeler istenilen uzunluğa ulaştıktan sonra tepe alma işlemi uygulanarak büyüme sınırlandırılır.

Kordon, bağlarda kullanılan şekil budama çeşitlerinden biridir. Çok telli dikey ya da çok telli yatay dayanak sistemleriyle kombine edilebilen, hem kısa ve hem de karışık budama isteyen üzüm çeşitleri için kullanılabilen bir terbiye şeklidir.

Hastalık veya zararlının bulunduğu bitki materyalinin toplanıp kesilmesi, toprağa gömülüp yakılması; zararlıların bitki üzerinden toplanması, öldürülmesi ya da davranışlarının değiştirilmesi mekanik tarımsal mücadele yöntemlerindendir.

Aşırı meyve tutumunun neden olduğu olumsuzlukları ortadan kaldırmak için meyve seyreltmesi yapılır. Seyreltmede; elle, mekanik ve kimyasal madde kullanımı olmak üzere üç yöntem kullanılır.

Hasat sonrası aşamalarda gerekli özen gösterilmezse, bu kayıpların oranı elma, armut, ayva, kivi, avokado, lahana, havuç, domates ve turunçgil gibi türlerde nispeten düşük olmasına rağmen, çilek, incir, Trabzon hurması ve özellikle de yapraklı sebzelerde kayıp miktarı %50’nin üzerine çıkabilmektedir.

Ağaç ve bitki üzerinde gelişmelerini tamamlayan veya olgunluk aşamasına erişen meyve ve sebzelerin bitkiden koparılması yada topraktan sökülme işlemidir.

Optimum Hasat Zamanı, Meyve ve sebzeler için en uygun hasat zamanıdır.

Ön soğutma, hasat zamanının saptanmasında kullanılan yöntemlerden biri değildir. Hasat edilen ürünler en kısa zamanda pazarlanmak amacıyla paketleme yada depolanmak amacıyla soğuk hava tesisine ulaştırılır. Buraya getirilen başta kiraz, çilek, üzüm, şeftali, domates, marul, brokoli gibi çabuk bozulabilen ürünlerden kısa sürede ön soğutma işlemi yapılır.

Pektin, klorofil, asit, karbonhidrat ve askorbik asit kaybı hızlanmaz aksine yavaşlar.

Çevresel faktörler: Gece-gündüz arasındaki sıcaklık farkları, denizden yükseklik, oransal nem, rüzgâr, hasat öncesi yağan yağmur, dolu vb. faktörler ürünün kalitesini ve depolama süresini olumlu yada olumsuz şekilde etkiler. Örneğin, kirazlarda ve narlarda hasat öncesi yağan yağmurlar meyve çatlamalarına neden olarak bu ürünlerin hasat sonrası kalitesini ve depolama başarısını olumsuz şekilde
etkiler. Buna karşılık, Eğirdir Gölü’nün oransal nemi artırıcı özelliği sayesinde bu bölgede yetiştirilen elmaların kabuk renkleri daha koyudur.

Solunum Hızı Meyve ve Sebzeler
Çok düşük- Kabuklu meyveler, kurutulmuş ürünler, hurma
Düşük- Elma, portakal, mandarin, limon, üzüm, kivi, kuru soğan, kavun, karpuz,
Trabzon hurması
Orta-Armut, şeftali, kayısı, kiraz, erik, incir, muz, marul, lahana, havuç, hıyar,
turp, biber, domates
Yüksek-Çilek, avokado, pırasa, karnabahar, ahududu, böğürtlen
Çok yüksek-Yeşil soğan, brokoli, enginar, taze fasulye, bamya, maydanoz, ıspanak, kuşkonmaz, mantar, bezelye, dereotu, roka

Bahçe ürünleri depolama, taşıma ve pazarlama sırasında mekanik zararlardan (ezilme, berelenme, çizilme, yaralanma) korumak ve pazarlanmasını kolaylaştırmak
amacıyla paketlenirler.

Paketlenen ürün üzerinde şu bilgiler yer almalıdır:
• Paketlenen ürünün ağırlığı ve boyutları,
• Ürün ve çeşidin adı, şekli ve rengi,
• Ürünün sınıfı,
• Paketleme tarihi,
• Depolanma sıcaklığı,
• Ürünün gönderileceği açık adres.

Kütikula: Epidermis hücrelerinin üzerini kaplayan kütin maddesinin oluşturduğu tabakadır.