BAHÇE TARIMI I - Deneme Sınavı - 10

Yumrular: Yedek besin maddelerinin depolanması ile irileşmiş olan toprak altı gövdesinin uç kısmıdır. Doğru yanıt E'dir.

Tamamen saflaştırılmış ana ve baba hatların melezlenmesi yoluyla elde edilen birinci generasyon tohumlarına ‘F1 döl kademesindeki hibrit tohum’; kısaca F1hibrit tohum adı verilir. Bu tohumların üretimde kullanılmasıyla, standart nitelikteki çeşitlere göre çok daha yüksek verim elde edilir, bitkiler güçlü ve tamamen birörnek olur; hastalık, zararlı veya düşük sıcaklık, kuraklık gibi olumsuz çevre koşullarına daha iyi dayanırlar, erkenci ve kaliteli ürünler oluştururlar.

F1 hibrit tohumların elde edilişleri tamamen doğal yollarladır. Gen aktarımı, ilaç veya hormon kullanımı gibi spekülatif uygulamalarla hiçbir ilgisi olmayan üretim şeklidir.

Sebzelerde tohum alma; ya ‘ıslak işlemler zinciri’ ya da ‘kuru işlemler zinciri’ takip edilerek gerçekleştirilir. Domates, hıyar, kabak, patlıcan, kavun gibi herhangi bir şekilde meyve eti içinde yerleşmiş durumdaki tohumların çıkartılmasında ıslak işlemler zinciri kullanılır. Bamya, turp, fasulye, lahanalar, marul ve kıvırcık salataların tohumları, kuru işlemler zinciri kullanılarak elde edilir.

Generatif çoğaltımın temel kaynağı tohumdur.

Çelikle çoğaltmada yeni bir bitki elde etmek amacıyla, bitkilerin gövde, dal, kök ve yapraklarından
kesilerek hazırlanan parçalar kullanılır. Tohumdan üretim ise generatif bir yöntem olup çelikle üretimle bir ilgisi yoktur.

İki bitki parçasını tek bir bitki oluşturacak şekilde kaynaştırmak ve bir bitkiymiş gibi büyümelerine devam edecek şekilde birleştirmek işlemine aşılama denir. Yeni bitkinin üst kısmını veya tacını oluşturacak bölümüne kalem (ya da çeşit); alt kısmını veya kökünü meydana getirecek bölümüne de anaç adı verilir.

Dilcikli aşının uygulanabilmesi için anacın henüz genç olması, 0.6- 1.2 cm çapında yani kalemle aynı kalınlıkta olması gerekir. Anaç ve kalemde birbirinin ters yönüne doğru açılan eğimli çentikler birbiri içine geçirilir. Bu yöntemde kambiyumlar çok iyi çakışacağı için kaynama çabuk olur ve başarı oranı yüksektir.

Göz aşıları, altında odun dokusu bulunan veya bulunmayan küçük bir kabuk parçası ve bunun üzerinde bulunan tek bir tane göz ile yapılmaktadır. Türleri T aşısı, yama aşı ve yongalı göz aşısıdır.

Daldırma, ana bitkinin dallarını bitkiden ayırmadan değişik şekillerde toprağa gömerek, gömülen yerden köklenmesini sağlamak ve sonra keserek ayırmak şeklinde yapılan vegetatif üretim şeklidir.

Daldırma tekniğinde aşı yapmaya ve anaç yetiştirmeye ihtiyaç yoktur.

Dallarının eğilip bükülmesi zor olan tropik ve subtropik bazı bitkilerin çoğaltılmasında hava daldırması kullanılır. Bu yöntemde, köklenmesi istenen dallar üzerinde, bilezik alma, yarma veya yukarı doğru çizme yoluyla yaralar açılır. Bu yara etrafına hafif nemlendirilmiş yosun, turba gibi köklendirme ortamı sarılır. Yarada ayrıca bir köklendirme hormonu kullanılması köklenmeyi hızlandırır. Bu kısım ince bir polietilen plastik örtü, özel metal veya tahta daldırma saksıları ile tamamen kapanacak şekilde örtülür. Yeterli bir köklenme meydana geldikten ve bitki dinlenme dönemine girdikten sonra, köklenen sürgün veya dal ana bitkiden ayrılarak bir saksıya alınır.

Rozet şeklinde gövdeye sahip bitkilerin boğaz kısmındaki bir yaprağından çıkan, toprak yüzeyine paralel olarak büyüyen gövdeler oluşturan bitkilere en tipik örnek çilektir. Çilek, yayılarak geliştirdiği kolların toprağa değdiği yerlerinde kök ve sürgün oluşturarak yeni bitkiciklerini oluşturur.

Meyve ve bağlarda yer seçiminde öncelikle ekolojik faktörlerin etkisi dikkate alınmalıdır. Yer seçiminde özellikle iklim, toprak, yöney ve suyun varlığı değerlendirilmelidir. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Bahçe yerinin seçimine etki eden temel faktörlerin başında iklim gelmektedir. İklimi oluşturan elemanlardan sıcaklık en önemlisidir. Bir bölgede herhangi bir tür veya çeşidin yetişip yetişemeyeceğini düşük kış sıcaklıkları belirlemektedir. Tür ve çeşitlerin ekonomik olarak yetiştiriciliğinin yapılabileceği sıcaklık dereceleri bulunmaktadır. Örneğin zeytin -7°C, elma, armut, erik ve kiraz ise çeşitlere göre değişmekle birlikte -20°C -25°C’nin altındaki sıcaklıklarda zarar görmektedir.

Genel olarak meyve ve bağ tesis edilecek yerlerde toprak derinliği 100-120 cm’den az olmamalıdır. Ayrıca toprağın alt kısmında geçirimsiz tabaka bulunmamalıdır. 

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Satranç Dikim: Bu sistemde kare şeklinde yapılan işaretlemelerde dört fidan karenin köşelerine ve bir ağaç da karenin merkezinde yer alır. Erken dönemde fazla ürün elde elde etmek amacıyla uygulanır. 

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Çit (duvar) Sistemi: Bu sistemde diğer dikim şekillerine göre sıra arası ve sıra üzeri mesafeler oldukça daralmıştır. Işıklanma ile ilgili sorun yaşanmayan bölgelerde ve daha çok bodur meyve yetiştiriciliğinde tercih edilen sitemdir. Dikim tek sıralı, iki sıralı, üç sıralı şekillerde yapılabilir. Diğer sitemlerde dekarda 10- 40 arasında değişen fidan sayısı, bu şekilde 250-300’e kadar ulaşabilmektedir. Bu sistem bodur gelişen çeşitlere ve yoğun bakım için uygundur. Bu sistem, fidanların erken ürüne yatmasına ve ilk yatırım masraflarının erken dönemde karşılanmasına ve mekanizasyon uygulamalarına imkân sağlamaktadır.

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Sebze bahçelerinde toprak işleme derinliği yetiştirilecek sebze türünün kök yapısı dikkate alınarak uygulanmaktadır. Sürüm derinliği yetiştirilecek bitki türüne, toprağın yapısına ve işleme mevsimine bağlı olarak değişmektedir. Genelde sürüm derinliği 12-20 cm arasında uygulanmaktadır. 

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Ülkemizde birçok bölgede bahçe bitkilerinin ihtiyaç duyduğu su miktarını karşılayacak yağış olmamakta ve özellikle de yaz aylarında hemen hemen hiç düşmemektedir. Özellikle sebzeler, köklerinin yüzlek olması nedeniyle suya karşı çok daha fazla duyarlılık göstermektedir. Kuru soğan, sarımsak, karpuz, kavun gibi türler ve Doğu Karadeniz gibi yöreler dışında sebze tarımında mutlaka sulamaya ihtiyaç bulunmaktadır.

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Goble: Gövdeyle 45-60°’lik açı yapan genellikle 3 ana daldan oluşan ve çoğunlukla nemli bölgelerde uygulanan, orta kısmı açık, üstten görünümü vazoya benzeyen terbiye şekildir. 

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Canlılar ve çevre üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle kimyasal mücadele en son başvurulacak yol olmalıdır.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.