AVUKATLIK VE NOTERLİK HUKUKU

Noter işlemlerinde onaylama yolu, noterlik dışında düzenlenerek getirilen işlemlerde işlemin altındaki imzanın onaylanmasına ilişkindir. Burada, hukuki işlemlerin altındaki imzanın onaylanması, imzayı atan şahsa ait olduğunun bir şerhle belgelendirilmesi şeklinde yapılır (NK.m.90,I)

Noterlerin genel olarak yapacakları işler Noterlik Kanunu 60. madde ve Noterlik Kanunu Yönetmeliği 7. maddede düzenlenmiştir. Mükellef adına ticari defter tutmak bu işler arasında yer almaz.

(A), (B), (C) ve (D) seçeneklerinde yer alan işler noterlerin özel olarak yapacakları işler arasında yer alır. Bu nedenle (E) seçeneği doğrudur.

Noterlerin özel olarak yapacakları işler; tespit işleri, emanet işleri, resmi vasiyetname düzenleme, ölüme bağlı tasarruflarla ilgili işler, tebligat işleri ve danışmanlık yapmadır.

Noterler düzenleme ve onaylama yoluyla senet yaparlar.

Zilyetlik devri sözleşmesi Noterlik Kanunu Yönetmeliği 7. madde uyarınca noterlerin genel olarak yapacağı işler arasında yer almaktadır.

Onaylama şerhinde aşağıdaki hususların yer alması gereklidir. (NK.m.92):

• İşlemin yapıldığı yer (rakam ve yazı ile) tarihi,
• İlgilinin kimliği, adresi ve vergi kimlik numarası,
• Noter ilgiliyi tanımıyorsa, kimliği hakkında gösterilen ispat belgesi,
• İmza noter huzurunda atılmışsa bu husus, imza dışarıda atılıp huzurda ilgili imzanın kendisine ait olduğunu kabul etmişse bu yöndeki beyanı,
• İşleme katılanların imzaları, noterin imzası ve mührü.

Noterin imza yetkisi verebileceği görevliler şunlardır (NK. m.36,I, NKY. m. 73,I):

1- Üç ayını tamamlamış stajyerler,
2- Süre aranmaksızın, aynı noterlik dairesinde çalışan başkâtip,
3- Üç ayını tamamlamış kâtiplerden biri veya birkaçı.

Tek kâtiple çalışan noterliklerde kâtibe imza yetkisi verilebilmesi için, üç ayını tamamlaması koşulu aranmaz (NKY. m. 73,II).

Noter tarafından yapılan işlemlerle ilgili belgelerden, Noterlik Kanunu Yönetmeliğinde belirtilenlerde ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması zorunludur (NK.m.80,I). Buna göre (NKY.m.93,I);

• Niteliği bakımından tapuda işlem yaptırılmasını gerektiren sözleşmelere,
• Niteliği bakımından tapuda işlem yaptırılmasını gerektiren vekâletnamelerle, boşanma davaları için düzenlenecek vekâletnamelere,
• Vasiyetnamelere,
• Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satım sözleşmelerine,
• Gayrimenkul satış vaadine,
• Evlat edinme sözleşmesine,
• Tanıma senedine,
• Miras taksim sözleşmesine ilişkin olarak düzenlenen belgelere (işlem kâğıtlarına) ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması gerekir.

Onaylama yoluyla senet şeklindeki noter işlemlerindeki imza onaylaması, onaylanan imzanın ilgiliye ait olduğunu belgelendirme niteliğinde olup, hukuki işlemin içindekileri kapsamaz. Bu nedenle söz konusu işlemlerde imza ve tarih, sahteliği sabit oluncaya kadar geçerlidir

Gayrimenkul satış sözleşmesi, sadece Tapu müdürlüklerinde yapılabilen bir işlemdir; noter huzurunda yapılamaz. Noter huzurunda yapılabilecek olan ise satış vaadi sözleşmesidir.

Resmi vasiyetname düzenlemek, noterlerce özel olarak yapılan işlemler arasında yer alır. Noterler açık veya kapalı olarak verilen vasiyetnameleri saklarlar ve buna dair tutanak düzenlerler. Bu suretle saklanan vasiyetnameler, yapanların ölümleri halinde bilgi verilmesi için, durumu bunların kayıtlı oldukları nüfus dairelerine yazı ile bildirilirler.

Çeviri işlemleri, yani Belgeleri bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir yazıya çevirmek Noterlik Kanunu ve Yönetmelik uyarınca noterlerin genel olarak yapacağı işlemler arasında sayılmıştır. Diğer şıklarda anılan işlemler ise, noterlerin özel olarak yaptığı işlemler olarak kabul edilmektedir.

1512 sayılı Noterlik Kanunu’nda, noterlerin danışmanlık işlevini açıkça öngören herhangi bir düzenleme mevcut değildir. Bu durum, hiçbir zaman, noterlerin danışmanlık işlevlerinin bulunmadığı anlamına gelmez. Noterlik Kanunu’nun 1 inci maddesinde, noterlere, “hukuki anlaşmazlıkların doğumunu önleme” görevi yüklenmiştir. Yine Noterlik Kanunu’nun 72 nci maddesinin son fıkrası uyarsınca, notere, iş yaptıracak kimsenin, gerçek arzularını tümüyle öğrenme ve gerçekleştireceği işleme yansıtma ödevi yüklenmiştir.

İki tarafa borç yükleyen bir sözleşme noterlikçe re’sen düzenlenmiş olsa bile, İcra ve İflas Kanunu’nun 38. maddesi uyarınca ilam niteliğinde belge sayılamaz çünkü karşılıklı taahhütleri içeren sözleşmelerde, tarafların ifa etmekle yükümlü bulundukları edimler arasında sıkı bir bağlılık vardır. Bu edimlerden biri diğerinin karşılığını oluşturur.

Onaylanan imzanın noter huzurunda atılmış olması gerekmez. Dışarıda atılmış olmakla birlikte ilgili tarafından kendisine ait olduğu kabul edilen imzaların da onaylanması mümkündür.

Noterin imza yetkisi verebileceği görevliler şunlardır (NK. m.36,I, NKY. m. 73,I): 1- Üç ayını tamamlamış stajyerler,

 2- Süre aranmaksızın, aynı noterlik dairesinde çalışan başkâtip,

 3- Üç ayını tamamlamış kâtiplerden biri veya birkaçı

İlgilinin imzasını ve noterin onayını taşıyan çıkıntıların da el yazısı ile yazılmamaları gerekir. (NK.m.81,I). Bu hükme göre, çıkıntıların geçerli olabilmesi için, ilgilinin imzası ve noterin onayından başka çıkıntının el yazısı ile değil daktilo ile yapılması gerekir.

Vasiyetnamelere ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması gerekmektedir.

Noterlik Kanunu’nun 84 üncü maddesine göre, düzenleme yoluyla senet bir tutanak şeklinde yapılır ve bu tutanak şu hususları kapsar:

Noterin adı, soyadı ve noterliğin ismi, • İşlemin yapıldığı yer ve tarih (rakam ve yazı ile), • İlgilinin ve varsa tercüman, tanık ve bilirkişinin kimlik ve adresleri ile ayrıca ilgilinin vergi kimlik numarası, • İlgilinin gerçek arzusu hakkındaki beyanı, • İşleme katılanların imzaları ve noterin imzası ile noterlik mührü