AVUKATLIK VE NOTERLİK HUKUKU

Yukarıda verilenlerin tamamı noterlerce yapılabilir.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 7. maddesinde ise daha somut bir düşünceyle hareket edilerek noterlerin genel olarak yapacakları işler, Noterlik Kanunu’nun 60. maddesi esas alınarak sıralanmıştır.

Noterler, Noterlik Kanunu uyarınca sadece gayrimenkul satış vadi sözleşmesi yapmakla yetkilidirler; gayrimenkul satış sözleşmesinin tapu müdürlüğünde yapılması gerekmektedir. Noterlerin bu hususta yetkisi bulunmamaktadır.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, Gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ve Miras taksim sözleşmesi noterler tarafından yapılabileceği gibi Tapu müdürlüğünde tapu sicil memurlarınca da yapılabilmektedir. Oysa gayrimenkul satış ve bağış sözleşmeleri sadece tapuda gerçekleştirilebilen sözleşmelerdendir.

Çeviri İşlemleri, belgeleri bir dilden diğer bir dile veya bir yazıdan başka bir yazıya noterlerin yapacağı işlerdendir. Bu işler Noterlik Kanunu Yönetmeliğine göre noterlerin yapacakları genel işlemler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla özel nitelikte bir işlem olarak karşımıza çıkmamaktadır.

Noterler, Noterlik Kanunu Yönetmeliğine göre, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kabul etmeme ve ödememe protestoları çekmekle yetkili makam olarak kabul edilmiştir.

Noterlik Kanunu’nun 84 üncü maddesine göre, düzenleme yoluyla senet bir tutanak şeklinde yapılır ve bu tutanak şu hususları kapsar:
• Noterin adı, soyadı ve noterliğin ismi,
• İşlemin yapıldığı yer ve tarih (rakam ve yazı ile),
• İlgilinin ve varsa tercüman, tanık ve bilirkişinin kimlik ve adresleri ile ayrıca
ilgilinin vergi kimlik numarası,
• İlgilinin gerçek arzusu hakkındaki beyanı,
• İşleme katılanların imzaları ve noterin imzası ile noterlik mührü

Onaylama biçimindeki noter işlemlerindeki resmilik ise düzenleme biçimindeki noter işlemlerinden farklı olarak sadece ispat şartıdır. Çünkü bu işlemlerin noter tarafından re’sen düzenleme biçiminde yapılmasını zorunlu kılan herhangi bir hüküm mevcut değildir. O halde bu tür senetlerdeki resmi şekil sadece ispat şartıdır.

Noterin imza yetkisi verebileceği görevliler şunlardır (NK. m.36,I, NKY. m. 73,I):
1- Üç ayını tamamlamış stajyerler,
2- Süre aranmaksızın, aynı noterlik dairesinde çalışan başkâtip,
3- Üç ayını tamamlamış kâtiplerden biri veya birkaçı,
Tek kâtiple çalışan noterliklerde kâtibe imza yetkisi verilebilmesi için, üç ayını tamamlaması koşulu aranmaz.

Noter işleminin kural olarak noterlik dairesinde yapılması gerekir. Bununla birlikte, işlemin noterlik dairesinde yapılması gecikmeye sebep olacak veya başka bir zorluk arz edecekse, sebebi iş kağıtlarında gösterilmek suretiyle işlemin daire
dışında da yapılması mümkündür.

Onaylama biçimindeki noter senetlerinin aslı ilgilisine verilir ve imzalı bir örneği noterde saklanır.

Noter, gerekli gördüğü takdirde imza yetkisini her zaman geri alabilir. Bu durumda keyfiyeti ilgiliye yazılı olarak tebliğ eder. Ayrıca, yetkinin geri alındığı Cumhuriyet Savcılığı aracılığıyla Adalet Bakanlığı’na, Valiliğe, Türkiye Noterler Birliği’ne ve Noter Odasına bildirilir.

Noterlik Kanunu’nun 60. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre noterlerin genel olarak yapacakları işler şunlardır:

İhbar-ihtarname Düzenleme: Noterler her türlü hukuki işlemlere ait ihtarname ve ihbarnameleri, düzenlemeye ve tebliğe tam yetkilidirler. İhtarname ve ihbarnameler  ilgili    tarafından yazılıp tebliğ için notere getirilebileceği gibi, notere de yazdırılabilir.

Noterler açık veya kapalı olarak verilen vasiyetnameleri saklarlar ve buna dair tutanak düzenlerler. Bu suretle saklanan vasiyetnameler, yapanların ölümleri halinde bilgi verilmesi için, durumu bunların kayıtlı oldukları nüfus dairelerine yazı ile bildirilirler.

1512 sayılı Noterlik Kanunu’nda, noterlerin danışmanlık işlevini açıkça öngören herhangi bir düzenleme mevcut değildir. Bu durum, hiçbir zaman, noterlerin danışmanlık işlevlerinin bulunmadığı anlamına gelmez.

İcra ve İflas Hukuku bakımından da bu senetler kayıtsız şartsız borç ikrarını içermeleri durumunda ilam niteliğini haiz belge olarak kabul edilir (İİK.m.38). Ancak “resen düzenleme biçimindeki noter senetlerinin ilam niteliğinde belge sayılabilmesi, kanun tarafından iki şartın birlikte gerçekleştirilmesine bağlı tutulmuştur. Bunlar:

Noterin imza yetkisi verebileceği görevliler şunlardır (NK. m.36,I, NKY. m. 73,I):
1- Üç ayını tamamlamış stajyerler,
2- Süre aranmaksızın, aynı noterlik dairesinde çalışan başkâtip,
3- Üç ayını tamamlamış kâtiplerden biri veya birkaçı,
Tek kâtiple çalışan noterliklerde kâtibe imza yetkisi verilebilmesi için, üç ayını tamamlaması koşulu aranmaz (NKY. m. 73,II).

Kanun; vekil, veli, vasi, kayyım, mümessil ve mirasçı sıfatıyla veya dernek, şirket ve vakıf gibi tüzel kişiler adlarına noterlik işlemi yaptırmak isteyenlerin, sıfat ve yetkileri ile işlemi yapmaya izinli olduklarını bildirir bir belge göstermelerini emretmiştir (NK.m.79,I). Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 92 inci maddesine göre bu belgeler şunlardır:
• Mirasçı için veraset belgesi ve nüfus hüviyet cüzdanı

Noter tarafından yapılan işlemlerle ilgili belgelerden, Noterlik Kanunu Yönetmeliğinde belirtilenlerde ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması zorunludur (NK.m.80,I). Buna göre (NKY.m.93,I);
• Niteliği bakımından tapuda işlem yaptırılmasını gerektiren sözleşmelere,
• Niteliği bakımından tapuda işlem yaptırılmasını gerektiren vekâletnamelerle,
boşanma davaları için düzenlenecek vekâletnamelere

Yabancı bir devlet makamlarınca, hazırlanan/düzenlenen resmi belgelerin, Türkiye’de bu vasfı taşıması, belgenin verildiği devletin yetkili makamı veya Türk Konsolosluk makamı tarafından onaylanmasına bağlıdır (HMK 224). O ülkenin noteri tarafından re’sen düzenlenmiş olan bir noter senedi, düzenlendiği ülkenin yetkili makamı tarafından usulüne uygun bir biçimde gerçekleştirildiğinin oradaki Türk Konsolosu tarafından onaylanmış olması kaydıyla, Türkiye de resmi senet niteliği kazanır ve böylece bir yabancı noter senedi kayıtsız ve şartsız bir para borcu ikrarını içermekteyse, Türkiye’de doğrudan doğruya yani ayrıca bir tenfiz kararı alınmasına gerek olmadan icraya konulabilir.