AVUKATLIK VE NOTERLİK HUKUKU - Deneme Sınavı - 8

Evrak ve defterlerin üçüncü kişilere aleniyetini sağlama yükümlülüğü

Meslektaşlar arası uyuşmazlıklardan dolayı sorunun çözümünün öncelikle mesleki
örgüt yapısı içerisinde aranmasını amaçlamalıdırlar bu sebeple E şıkkı yanlıştır.

Devlet memurlarının tanıklık yapmalarına ilişkin yasal bir engel bulunmamaktadır.

Noterlik Kanunu’nun 60 ıncı maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre noterlerin genel olarak yapacakları işler şunlardır:

İhbar-ihtarname Düzenleme: Noterler​her türlü hukuki işlemlere  ait​ihtarname ve ihbarnameleri, düzenlemeye​ve tebliğe tam yetkilidirler. İhtarname​ve ihbarnameler  ilgili​tarafından yazılıp tebliğ için notere getirilebileceği gibi, notere de yazdırılabilir.

Noterler açık veya kapalı olarak verilen vasiyetnameleri saklarlar ve buna dair tutanak düzenlerler. Bu suretle saklanan vasiyetnameler, yapanların ölümleri halinde bilgi verilmesi için, durumu bunların kayıtlı oldukları nüfus dairelerine yazı ile bildirilirler.

1512 sayılı Noterlik Kanunu’nda, noterlerin danışmanlık işlevini açıkça öngören herhangi bir düzenleme mevcut değildir. Bu durum, hiçbir zaman, noterlerin danışmanlık işlevlerinin bulunmadığı anlamına gelmez.

İcra ve İflas Hukuku bakımından da bu senetler kayıtsız şartsız borç ikrarını içermeleri durumunda ilam niteliğini haiz belge olarak kabul edilir (İİK.m.38). Ancak “resen düzenleme biçimindeki noter senetlerinin ilam niteliğinde belge sayılabilmesi, kanun tarafından iki şartın birlikte gerçekleştirilmesine bağlı tutulmuştur. Bunlar:

Noterin imza yetkisi verebileceği görevliler şunlardır (NK. m.36,I, NKY. m. 73,I):

1- Üç ayını tamamlamış stajyerler,

2- Süre aranmaksızın, aynı noterlik dairesinde çalışan başkâtip,

3- Üç ayını tamamlamış kâtiplerden biri veya birkaçı,

Tek kâtiple çalışan noterliklerde kâtibe imza yetkisi verilebilmesi için, üç ayını tamamlaması koşulu aranmaz (NKY. m. 73,II).

Kanun; vekil, veli, vasi, kayyım, mümessil ve mirasçı sıfatıyla veya dernek, şirket ve vakıf gibi tüzel kişiler adlarına noterlik işlemi yaptırmak isteyenlerin, sıfat ve yetkileri ile işlemi yapmaya izinli olduklarını bildirir bir belge göstermelerini emretmiştir (NK.m.79,I). Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 92 inci maddesine göre bu belgeler şunlardır:

Noter tarafından yapılan işlemlerle ilgili belgelerden, Noterlik Kanunu Yönetmeliğinde belirtilenlerde ilgilinin fotoğrafının yapıştırılması zorunludur (NK.m.80,I). Buna göre (NKY.m.93,I);

Yabancı bir devlet makamlarınca, hazırlanan/düzenlenen resmi belgelerin, Türkiye’de bu vasfı taşıması, belgenin verildiği devletin yetkili makamı veya Türk Konsolosluk makamı tarafından onaylanmasına bağlıdır (HMK 224). O ülkenin noteri tarafından re’sen düzenlenmiş olan bir noter senedi, düzenlendiği ülkenin yetkili makamı tarafından usulüne uygun bir biçimde gerçekleştirildiğinin oradaki Türk Konsolosu tarafından onaylanmış olması kaydıyla, Türkiye de resmi senet niteliği kazanır ve böylece bir yabancı noter senedi kayıtsız ve şartsız bir para borcu ikrarını içermekteyse, Türkiye’de doğrudan doğruya yani ayrıca bir tenfiz kararı alınmasına gerek olmadan icraya konulabilir.

Noterlik Kanunu’nun 60 ıncı maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre noterlerin genel olarak yapacakları işler şunlardır:

Kanunun 1. maddesinin ikinci cümlesindeki “Noterler, hukuki güvenliği sağlamak ve anlaşmazlıkları önlemek için işlemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen başka görevleri yaparlar.” biçimindeki tanım, Noterliğin kanuni tanımıdır.

Noterlik kurulması Adalet Bakanlığının yetkisindedir. Bununla birlikte, noterlik Kanunu’nun 3 üncü maddesinin dördüncü fıkrası Adalet Bakanlığına, bir yerde birden fazla noterlik açma ve bir yerde bulunan birden fazla noterliklerden birisini kapatma yetkisini kullanmadan önce Türkiye Noterler Birliği’nin mütalaasını alma yükümlülüğü getirmiştir. Ancak Adalet Bakanlığı sadece mütalaa almaktadır. Yeni noterliklerin açılmasında ve var olanların kapatılmasında son ve tek karar mercii Adalet Bakanlığı’dır.

Bununla birlikte, noterlik Kanunu’nun 3 üncü maddesinin dördüncü fıkrası Adalet Bakanlığına, bir yerde birden fazla noterlik açma ve bir yerde bulunan birden fazla noterliklerden birisini kapatma yetkisini kullanmadan önce Türkiye Noterler Birliği’nin mütalaasını alma yükümlülüğü getirmiştir. Ancak Adalet Bakanlığı sadece mütalaa almaktadır. Yeni noterliklerin açılmasında ve var olanların kapatılmasında son ve tek karar mercii Adalet Bakanlığı’dır, Noterler Birliği’nden alınan mütalaa bakanlığa yol göstericidir.

Yine Noterlik Kanunu’nun 40 ıncı maddesinde de noterlik dairesinin resmi daire kabul edilmemiş, resmi daire “sayıldığı” hükme bağlanmıştır. Gerçekten de noterlik dairesinin kira ve diğer giderlerinin notere ait olması, çalışanların memur olmaması bilakis sosyal güvenlik açısından işçi olarak kabul edilmeleri, noterlik ücret tarifelerinin, özel kanun hükümleriyle belirlenmesi bunun gerekçeleridir. Sonuç olarak Noter, idare hukuku anlamında bir kamu görevlisi değildir. Ancak hukuken tanınmış iktidar ve yetki kullanmak suretiyle bir kamu görevi ifa etmektedir.

Hakkında aciz vesikası verilmiş ise bunu kaldırmış bulunmak

Uygulamada noterlik stajı yapanlara pek rastlanmamaktadır. Çünkü avukatlık, savcılık yada hakimlik stajı yapmak noterlik yapmak için yeterli sayılırken, noterlik stajı avukatlık, savcılık, hakimlik stajının yerine geçmemektedir. Bu yüzden uygulamada noterlik yapanlar hak kaybına uğramamak için avukatlık stajını yapıp, noterliğe başlamaktadırlar.

Atama yapılırken, aynı sınıftan noterlerin meslekteki kıdemleri, kıdemde eşitlik halinde sicillerine göre yeterlik dereceleri esas alınır. Aynı kıdem ve yeterlilikte olanlardan Almanca, Fransızca, İngilizce veya İtalyanca dillerinden en az birini bildiğini yönetmelikte gösterilecek şekilde belgelendirenler diğer isteklilere, bu dillerden biri ile öğretim yapan yabancı hukuk fakültelerinden birini bitirmiş olanlar diğerlerine, hukuk doktoru olanlar hepsine tercih edilir. Buna göre de şartlar eşit olursa hukuk fakültesi mezuniyet tarihindeki önceliğe bakılır. Hukuk fakültesi, mezuniyet tarihi de aynı ise atanacak olan, ad çekilerek belirlenir (N.K.m.27.II).