AVUKATLIK VE NOTERLİK HUKUKU - Deneme Sınavı - 22

Noterin faaliyetlerinden doğan yükümlülüklerini şu şekilde sıralamak mümkündür.
• Yemin etmek,
• Teminat Yatırmak,
• İmza ve mühür örneklerini göndermek,
• Harç ve vergi toplamak,
• Vergi dairesine bildirimde bulunmak,
• Bölge Çalışma ve Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirimde bulunmak,
• SGK’ya tabi olmak.

Noterler Adalet Bakanlığının gözetim ve denetimi altındadırlar.

Noterlik Kanunu’nun 121 inci maddesi gereğince, noterlikler aynı zamanda Türkiye Noterler Birliği’nin de gözetim ve denetimi altındadırlar.

Noterlerin hukuki sorumluluklarının şartları fiil, hukuka aykırılık, zarar ve illiyet bağıdır.

Türkiye Noterler Birliği Hukuki Sorumluluk Fonu, tazminat ödemek zorunda kalan noteri korumayı amaçlar.

Noterlik Kanunu’nda, noterlere disiplin cezası verilmesini gerektiren durumlar genel ifadelerle bu Kanunun 125 inci maddesinde belirtilmiş,
• Mesleğin vakar ve onuruna aykırı eylem ve hareketlerde bulunmak,
• Görevi yapmamak veya kusurlu olarak yapmak,
• Görevin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunmak.

Noterlere verilecek disiplin cezaları Noterlik Kanunu’nun 126 ıncı maddesinde sayılmıştır. Buna göre söz konusu cezalar şunlardır;
• Uyarma; Notere görevinde daha dikkatli davranması gerektiğini yazı ile bildirmektir (NK.m.126/A).
• Kınama; Notere, görevinde veya davranışında kusurlu sayıldığını yazı ile bildirmektir (NK.m.126/B).
• Para Cezası; 250 liradan 5.000 liraya kadardır (NK.m.126/C)
• Geçici Olarak İşten Çıkarma: Noteri, sıfatı saklı kalmak şartıyla bir aydan altı aya kadar görevinden yaklaştırmaktır (NK.m.126/D).
• Meslekten Çıkarma: Bir daha atanmamak üzere noterlikten çıkarmaktır (NK.m.126/E).

Disipline İlişkin Usul Hükümleri

Disiplin Merci

Disiplin Kurulu Kararının Yerine Getirilmesi

Disiplin Kurulu Kararına İtiraz

Disiplin Kurulunun Kararı

Kovuşturma usulü

Noterlerin, görevden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlardan dolayı kovuşturma yapılabilmesi Adalet Bakanlığının iznine bağlıdır.

Teminat yalnızca para olabilir. Aynî (menkul veya gayrimenkul rehni) veya şahsî (kefalet) teminat mümkün değildir (NK.m.38,I,II,III).

Avukat mesleğine kabul için aranan olumsuz şartlar arasında kast ile işlenen veya Avukatlık Kanunu'yla belirlenen suçlardan mahkumiyet almamak yer almaktadır. Avukatlık Kanunun 5. maddesinde “Aşağıda yazılı durumlardan birinin varlığı halinde, avukatlık mesleğine kabul istemi reddolunur” denilmektedir.

Noter tarafından yemine ilişkin tutulacak üç nüsha tutanağın bir nüshası Adalet Bakanlığı’na gönderilir. Diğer nüshalardan biri Cumhuriyet Savcılığında, öbürü de noterlikteki dosyasında saklanır.

Noterlik mesleğine girenler göreve başladıkları tarihten itibaren iki ay içinde, noterliğin bir yıllık gayrisafi gelirinin % 5’i nispetinde teminat verirler.

Noterler “vergi, resim ve harçlar ile değerli kağıt bedelleri” makbuz karşılığında tahsil ettiklerinde, tahsil ettikleri vergi, resim ve harç tutarları üzerinden yüzde üç oranında noter hissesi alırlar.

Haksız fiilden doğan davalarda zamanaşımı, Borçlar Kanunu’nun 60 ıncı maddesi gereğince, zarar görenin zararı ve faili öğrendiği tarihten itibaren bir yıl ve her halde zarara neden olan fiilin vukuundan itibaren on yıldır.

Noterlik Kanunu’nun 121 inci maddesi gereğince, noterlikler Adalet Bakanlığı’nın gözetim ve denetimi altındadırlar. Adalet Bakanlığı’nın cumhuriyet savcıları eliyle yaptığı denetim devamlı olup, yılda en az bir defa yerine getirilmesi gerekir. Bu denetim olağan yıllık denetim olarak kabul edilmektedir.

Noterlere verilecek disiplin cezaları Noterlik Kanunu’nun 126 ıncı maddesinde sayılmıştır. Buna göre söz konusu cezalar şunlardır;
• Uyarma; Notere görevinde daha dikkatli davranması gerektiğini yazı ile bildirmektir.
• Kınama; Notere, görevinde veya davranışında kusurlu sayıldığını yazı ile bildirmektir.
• Para Cezası; 250 liradan 5.000 liraya kadardır.
• Geçici Olarak İşten Çıkarma: Noteri, sıfatı saklı kalmak şartıyla bir aydan altı aya kadar görevinden yaklaştırmaktır.
• Meslekten Çıkarma: Bir daha atanmamak üzere noterlikten çıkarmaktır.

Haklı bir engeli olmaksızın izin süresini onbeş günden daha az bir süre geçiren veya görevinden izinsiz olarak ayrılan noterlere ilk defasında en çok “kınama” cezası verilir.

Noterlik Kanunu’nun 109 uncu maddesi gereğince ortak işlemlere ait gelir tutarının hesaba yatırılacak kısmını süresi içinde yatırmayan notere ilk defasında “kınama” cezası verilir.

Disiplin Mercii: Noterlik Kanunu’nun 130 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince, noterler hakkındaki disiplin kovuşturması Türkiye Noterler Birliği Disiplin Kurulu tarafından yapılır.