AVUKATLIK VE NOTERLİK HUKUKU - Deneme Sınavı - 19

Başkatip

Noter, daha çok kamu hukuku içerisinde değil özel hukuk içerisinde yer alan hukuk dallarıyla ilgili işlemlerde hizmet verir.

Kira sözleşmesi

Noterlerin görevlerine giren işlerin daha çok şekle ilişkin olması, (tanzim, tasdik, tescil) Noterlik Hukukunun, Medeni Usul Hukukuna yakın bir hukuk dalı olduğunu göstermektedir.

Velayet altındaki küçüğün akrabası

Noterliğin kurulması ve kapatılması Adalet Bakanlığının yetkisindedir.

Noterlik kurulması Adalet Bakanlığının yetkisindedir. Bununla birlikte, noterlik Kanunu’nun 3 üncü maddesinin dördüncü fıkrası Adalet Bakanlığına, bir yerde birden fazla noterlik açma ve bir yerde bulunan birden fazla noterliklerden birisini kapatma yetkisini kullanmadan önce Türkiye Noterler Birliği’nin mütalaasını alma yükümlülüğü getirmiştir. Ancak Adalet Bakanlığı sadece mütalaa almaktadır. Yeni noterliklerin açılmasında ve var olanların kapatılmasında son ve tek karar mercii Adalet Bakanlığı’dır, Noterler Birliği’nden alınan mütalaa bakanlığa yol göstericidir.

Noter, idare hukuku anlamında bir kamu görevlisi değildir. Ancak hukuken tanınmış iktidar ve yetki kullanmak suretiyle bir kamu görevi ifa etmektedir.

N.K. 7’nci maddesinde yer alan stajyerlik açısından aranan şartlar aslında noterlik mesleğine giriş için gerekli olan şartları olup bunlar onüç tanedir. Bunları, kanunda düzenlenişlerine göre şöylece sıralayabiliriz:

1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak

2. 21 yaşını bitirmiş ve 40 yaşını doldurmamış olmak,

3. Türk hukuk fakültelerinin birinden mezun olmak veya yabancı bir memleket hukuk fakültesinden mezun olup da, Türkiye hukuk fakülteleri programlarına göre noksan kalan derslerden başarılı sınav vermiş bulunmak,

4. Kesinleşmiş bir kararla yüz kızartıcı bir suçtan veya ağır hapsi gerektiren bir cürümden mutlak olarak yahut kasti bir cürümden bir sene veya daha fazla hapis cezası ile hüküm giymiş olmamak,

5. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesine göre devlet memurluğuna atanmaya engel bir mahkûmiyeti bulunmamak,

6. Kesinleşmiş bir ceza veya disiplin kararı sonucunda hâkim, savcı, memur yahut avukat olmak niteliğini kaybetmiş bulunmamak,

7. Noterlik mesleğine yaraşmayacak tutum ve davranışları çevresince bilinmiş olmamak,

8. Noterlikle ve noter stajyerliği ile birleşemeyen bir işle uğraşmamak,

9. Mahkeme kararı ile kısıtlanmış olmamak,

10. İflâs etmiş ise itibarı iade edilmiş olmak, (hileli ve taksirli müflisler itibarları iade edilmiş olsa bile kabul olunmazlar),

11. Hakkında aciz vesikası verilmiş ise bunu kaldırmış bulunmak,

12. Noterlik görevini devamlı ve gereği gibi yapmaya engel vücut veya akılca malul olmamak,

13. Staj yapılacak yerde ikametgâhı bulunmak.

Noterler de avukatlar gibi reklam yapma yasağına tabidirler, reklâm yapamazlar.

Noterliğin kamu hizmeti niteliği, gereksinim duyan herkesin bu faaliyetlerden yararlanabilmesini gerektirir. Noter ve noter adına faaliyette bulunanlar noterlik hizmeti talebinde bulunan herkese bu hizmeti sunmakla yükümlüdür.

N.K. m. 5’ e göre Noter olabilmek için noterlik stajını tamamlayarak Noterlik Belgesini almış olmak şarttır. Ancak Noterlik Kanunu’nun 6 ncı maddesi istisnai olarak bazı kişilerin bu stajı yapmaksızın noter olabilmelerine imkân sağlanmıştır. Bunlar;

1. Adli veya askeri hâkimlik yahut savcılıklara atanmış olanlar,

2. Avukat unvanını kazanmış olan veya Avukatlık Kanunu’na göre staj ve avukatlık sınavı şartlarından bağışık olarak avukatlığa kabul olunmaya hak kazanmış bulunanlardır.

Noterlik görevi yüksek derecede özen ve dikkat gerektirmesi, bu görevi ifa edenlerin dimağların tam berraklıkta olması gerektirir. İnsanların belli bir yaştan sonra tam bir üretkenlik içinde olmalarını beklemek yanlış olup bu nedenle kanun koyucu 65 yaşını dolduran noterlerin görevlerinin sona erdiğini kabul etmiştir.

Noterlik esas olarak 18 Ocak 1972’de kabul edilen, 5 Şubat 1972 yılında Resmi
Gazete’de yayınlanan 1512 Sayılı Noterlik Kanunu’nda tanımlanmış ve düzenlenmiştir. Noterlik Kanunu’nun 1 inci maddesinde, “Noterlik bir kamu hizmetidir” denilerek Noterliğin kamusal yönü ortaya konmuştur. Kanunun 1. maddesinin ikinci cümlesi noterlerin görevlerinin genel çerçevesini çizmektedir. (YILMAZ; 1996). Kanunun 1.maddesinin ikinci cümlesindeki “Noterler, hukuki güvenliği sağlamak ve anlaşmazlıkları önlemek için işlemleri belgelendirir ve kanunlarla verilen başka görevleri yaparlar.” biçimindeki tanım, Noterliğin kanuni tanımıdır.

Noterlik kurulması Adalet Bakanlığının yetkisindedir. Bununla birlikte, noterlik Kanunu’nun 3 üncü maddesinin dördüncü fıkrası Adalet Bakanlığına, bir yerde
birden fazla noterlik açma ve bir yerde bulunan birden fazla noterliklerden birisini kapatma yetkisini kullanmadan önce Türkiye Noterler Birliği’nin mütalaasını alma yükümlülüğü getirmiştir. Ancak Adalet Bakanlığı sadece mütalaa almaktadır. Yeni noterliklerin açılmasında ve var olanların kapatılmasında son ve tek karar mercii Adalet Bakanlığı’dır, Noterler Birliği’nden alınan mütalaa bakanlığa yol göstericidir.

Birinci, ikinci ve üçüncü sınıf noterliklerin başında birer noter bulunur
(NK.m.22 vd.). Buna karşılık, dördüncü sınıf noterlikler, o yerin bağlı bulunduğu
Adalet Komisyonunun görevlendirme yazısı üzerine, Adalet Bakanlığı’nca görevlendirilerek kâtip sınıfından bir adalet memuru tarafından geçici olarak yönetilir ve bu kimselere “geçici yetkili noter yardımcısı” adı verilir (NK. m. 32).

Noterlik Kanunu’nun 4 üncü maddesi, noterliklerin dört sınıfa ayrılmasını öngörmüştür. İlk üç sınıf noterlik, her noterliğin yetki çevresi içindeki nüfus, iş yoğunluğu ve noterlik geliri esas tutularak sınıflandırılır (NK.m.4/3). Noterlerin sınıflandırılması Noterler Birliği’nin mütalaası alınarak Adalet Bakanlığı’nca yapılır (NK. m.4/2)

N.K. 7’nci maddesinde yer alan stajyerlik açısından aranan şartlar aslında noterlik mesleğine giriş için gerekli olan şartları olup bunlar onüç tanedir. Bunları, kanunda düzenlenişlerine göre şöylece sıralayabiliriz:
1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
2. 21 yaşını bitirmiş ve 40 yaşını doldurmamış olmak

N.K. 7’nci maddesinde yer alan stajyerlik açısından aranan şartlar aslında noterlik mesleğine giriş için gerekli olan şartları olup bunlar onüç tanedir. Bunları, kanunda düzenlenişlerine göre şöylece sıralayabiliriz:
1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
2. 21 yaşını bitirmiş ve 40 yaşını doldurmamış olmak