AVUKATLIK VE NOTERLİK HUKUKU - Deneme Sınavı - 1

Haksız fiilden doğan davalarda zamanaşımı, Borçlar Kanunu’nun 60 ıncı maddesi gereğince, zarar görenin zararı ve faili öğrendiği tarihten itibaren bir yıl ve her halde zarara neden olan fiilin vukuundan itibaren on yıldır.

Türkiye Noterler Birliği, tazminat ödemek zorunda kalan noterleri korumayı amaçlayan “Türkiye Noterler Birliği Hukuki Sorumluluk Fonu” adı altında bir fon kurmuş bulunmaktadır.

Yasaklara Aykırı Hareket
Noterlik Kanunu’nun 50 inci maddesinin üçüncü fıkrası, noterlerin borsa oyunu oynamalarını, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 28 inci maddesinin birinci fıkrası anlamında ticaret yapmalarını, kefil olmalarını, kendilerine ait ücretlerden herhangi bir şekilde indirim yapmalarını, aracı kullanmalarını, reklam ve rekabet niteliğinde bir eylemde bulunmalarını ve her ne suretle olursa olsun noterlik ücreti hususunda kendi aralarında sözlü veya yazılı anlaşma yapmalarını yasaklamıştır.

Noterler hakkında soruşturmanın nasıl yapılacağı Noterlik Kanunu’nun 124 üncü
maddesinde düzenlenmiştir.

Noterlik Kanunu’nun 127 inci maddesinin üçüncü fıkrasında bu husus “Disiplin Kurulu vereceği cezayı, sıraya bağlı kalmaksızın serbestçe takdir eder” şeklinde ifade edilmiştir. Noterlik Kanunu’nun 157 inci maddesine göre iki defa hüküm giyen notere “Meslekten Çıkarma Cezası” verilmesi zorunludur. Ancak kanunun açıkça emrettiği hallerde “meslekten çıkarma cezası”nın verilmesi zorunludur.

Noterin faaliyetlerinden doğan yükümlülüklerini şu şekilde sıralamak mümkündür.
• Yemin etmek,
• Teminat Yatırmak,
• İmza ve mühür örneklerini göndermek,
• Harç ve vergi toplamak,
• Vergi dairesine bildirimde bulunmak,
• Bölge Çalışma ve Sosyal Sigortalar Kurumuna bildirimde bulunmak,
• SGK’ya tabi olmak.

Hesap verme ve sadakat yükümlülüğü noterin faaliyeti ile ilgili yükümlülükleri arasında yer almaz.

Noterlik Kanunu’nun 121 inci maddesi gereğince, noterlikler Adalet Bakanlığı’nın gözetim ve denetimi altındadırlar. Adalet Bakanlığı, bu gözetim ve denetimini adalet müfettişleri ve noterliğin bağlı bulunduğu asliye mahkemesinin cumhuriyet savcılığı eliyle yapar (NK.m.122,I-III). Adalet Bakanlığı’nın cumhuriyet savcıları eliyle yaptığı denetim devamlı olup, yılda en az bir defa yerine getirilmesi gerekir (NK.m.122,I). Bu denetim olağan yıllık denetim olarak kabul edilmektedir.

Haksız fiilden doğan davalarda zamanaşımı, Borçlar Kanunu’nun 60 ıncı maddesi gereğince, zarar görenin zararı ve faili öğrendiği tarihten itibaren bir yıl ve her halde zarara neden olan fiilin vukuundan itibaren on yıldır. Bu zamanaşımı tarihleri noterlerin hukuki sorumluluklarında sınırlarını belirler.

Noter başta kendisinin olmak üzere, Noterlik Kanunu’nun 162 inci maddesinde yer alan “Stajyer, kâtip ve kâtip adayları tarafından yapılmış olsa bile noterleri, bir işin yapılmasından veya hatalı yahut eksik yapılmasından dolayı zarar görmüş olanlara karşı sorumludur” düzenlemesiyle geniş bir sorumluluk çerçevesine sahiptir.

Tazminat miktarı hesaplanırken, zarar görenin ortak kusuru veya zarara razı olması, zarar verici işlem sonucu elde edilen menfaatler ve hakkaniyet ölçüleri nazara alınarak zarardan bir miktarın indirilerek tazminat miktarının belirlenmesi gerekir.

Noterlerin, görevden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlardan dolayı kovuşturma yapılabilmesi Adalet Bakanlığı’nın iznine bağlıdır (NK.m.153).

Noterlik Kanunu’nun 130 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince, noterler hakkındaki disiplin kovuşturması Türkiye Noterler Birliği Disiplin Kurulu tarafından yapılır.

Noterlere verilecek disiplin cezaları Noterlik Kanunu’nun 126 ıncı maddesinde sayılmıştır. Buna göre söz konusu cezalar şunlardır;
• Uyarma; Notere görevinde daha dikkatli davranması gerektiğini yazı ile
bildirmektir (NK.m.126/A).
• Kınama; Notere, görevinde veya davranışında kusurlu sayıldığını yazı ile
bildirmektir (NK.m.126/B).
• Para Cezası; 250 liradan 5.000 liraya kadardır (NK.m.126/C)
• Geçici Olarak İşten Çıkarma: Noteri, sıfatı saklı kalmak şartıyla bir aydan
altı aya kadar görevinden yaklaştırmaktır (NK.m.126/D).
• Meslekten Çıkarma: Bir daha atanmamak üzere noterlikten çıkarmaktır
(NK.m.126/E).

Zararı karşılama yani tazminat hukuk mahkemesi tarafından verilebilir.

Noterlik Kanunu’nda, noterlere disiplin cezası verilmesini gerektiren durumlar genel ifadelerle bu Kanunun 125 inci maddesinde belirtilmiş,
• Mesleğin vakar ve onuruna aykırı eylem ve hareketlerde bulunmak,
• Görevi yapmamak veya kusurlu olarak yapmak,
• Görevin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunmak. Doğru cevap D seçeneğidir. Diğer seçeneklere ise TCK da belirtilen cezalar verilir.