AVRUPA BİRLİĞİ

Ekonomik birlik aşaması, en ileri ekonomik bütünleşme aşamasıdır; üye ülkelerin ekonomi politikalarının tümüyle uyumlaştırıldığı aşamadır.

1989 tarihi Delors Raporu’nun hazırlanması, 1992 tarihi Avrupa Birliği Antlaşması’nın imzalanması, 1997 tarihi İstikrar ve Büyüme Paktı’nın kabul edilmesi, 2002 tarihi ise Avronun nakdi olarak tedavüle çıkmasıdır. Parasal birliğin başlangıcı 1999 tarihidir.

Bankalar Birliği’nin kuruluşu 2014 yılında gerçekleştiği için 21. yüzyıldaki parasal birliğe işaret etmektedir.

AB üyesi ülkelerin bir parasal birlik alanı oluşturma yönündeki girişimlerinin en önemlisi, ekonomik ve parasal birliğin 1980’lere kadar gerçekleştirilmesini tavsiye eden Werner Raporu’dur. Werner Raporu’nun ardından, raporda 1 Ocak 1971 tarihinde başlaması önerilen birinci aşama olan “tüneldeki yılan” uygulaması yürürlüğe konulmuştur. Tüneldeki Yılan uygulaması, 1960’lı yılların sonuna kadar sorunsuz işleyen uluslararası para sisteminin (Bretton Woods para sisteminin) bölgesel versiyonudur.

Ekonomik ve parasal birlik’ kavramına 1987 yılında kabul edilen Avrupa Tek Senedinde ilk kez yer verilmiştir. Amacı, AB içinde işgücünün, sermayenin ve malların serbest dolaşımını sınırlayan unsurları kaldırmak olan ve ‘Kurucu Antlaşma ’da ilk kez değişiklik yapan belge olarak kabul edilen Avrupa Tek Senedinin 1 Temmuz 1987’de yürürlüğe girmesi, parasal birliğin gerçekleştirilmesi yönünde çok önemli bir adım olmuştur.

Danimarka, İsveç ve İngiltere hariç diğer 11 üye ülke EPB alanına katılmaya karar vermişlerdir. Böylece 1 Ocak 1999 tarihinde EPB alanı (Avro bölgesi) oluşturulmuştur. O tarihte AB üyesi olan 15 ülkeden 11 ülke EPB alanında yer alıyordu. Günümüzde ise Avro bölgesi, 28 üyeli AB’nin 19 üyesinin yer aldığı bir bölgedir. Bugün itibarıyla EPB alanında yer alan bu 19 üye şunlardır: Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Fransa, Finlandiya, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Hollanda, İrlanda, İtalya, İspanya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan.

Avro bölgesine katılan üye ülkeler belirlenmiş şartları zaman içinde yerine getirmedikleri takdirde yaptırım mekanizması, diger bir ifadeyle aşırı açık prosedür uygulanmaktadır. Nitelikli çoğunlukla karar alınarak uygulanabilecek olan ve Avrupa Birliği Antlaşmasında yer alan bu yaptırımlar; üye ülkenin bonolarının sağlıksız olduğu yönünde bildiri yayımlanması, Avrupa Yatırım Bankasının ilgili ülkeye kredi vermemesi, Avrupa Birliği'ne faizsiz depozito yatırılması zorunluluğu ve para cezasıdır.

Günümüzde Avro bölgesi, 28 üyeli AB’nin 19 üyesinin yer aldığı bir bölgedir. Bugün itibarıyla EPB alanında yer alan bu 19 üye şunlardır: Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Fransa, Finlandiya, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Hollanda, İrlanda, İtalya, İspanya Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan.

Avro sistem, AMB ve EPB’ye dâhil olan üye ülkelerin merkez bankalarından oluşmaktadır. Tüm AB ülkeleri EPB’ye katılmadıkları için, Avrupa Merkez Bankaları Sistemi (AMBS) içinde EPB’ye katılanları ayırt etmek için, parasal birliğe dâhil olan üyelerin merkez bankaları için ‘Avro sistem’ terimi kullanılmaktadır. Hem AMB’nin hem de ulusal merkez bankalarının politik etkilerden katı şekilde korunduğu Avro sistem, büyük ölçüde bağımsız olma özelliğine sahiptir ve EPB alanında para politikasını yürütmektedir. Birincil amacı fiyat istikrarını sağlamak olan Avro sistem, fiyat istikrarının gerceklesip gerceklesmedigine karar verirken, Uyumlastırılmış Tuketici Fiyat Endeksindeki (HICP) bir onceki yılamgore yıllık artısları dikkate almaktadır.

Avro 2002 yılında tedavüle çıkmıştır.

Haziran 2016’da yapılan referandum sonucu İngiltere halkı AB’den ayrılma yönünde %52 oranında oy vermiştir.