AVRUPA BİRLİĞİ - Deneme Sınavı - 8

Günümüze değin (Ekim 2016) AB, üç kıtada 32 operasyon yürütmüştür. AB; tsunami sonrası Endonezya’da barış inşası, Mali ve Orta Afrika Cumhuriyeti’ndeki mültecilerin korunması, Somali ve Afrika Boynuzu’nda korsanlıkla mücadele örneklerinde olduğu gibi, yürütülmesinde birbirinden farklı kabiliyet ve kapasite gerektiren çeşitli operasyonlar gerçekleştirmiştir. Dolayısıyla AB, güvenlik ve savunma hizmetlerini temin eden önemli bir aktör haline gelmektedir.

Soğuk Savaş döneminden AB üyesi devletlerin özerk askeri kabiliyete sahip olma kararı vermesine kadar olan dönemi (1948-1998) içermektedir. Bu dönemin öne çıkan özelliği, AB üyesi devletlerin güvenlik ve savunma politikalarını Amerika Birleşik Devletleri (ABD) liderliğindeki NATO temelinde yürütmeleridir.

AB üyesi devletlerin NATO’dan bağımsız bir şekilde dış güvenlik operasyonları yürütebilmek doğrultusunda attığı adımları kapsayan dönemi (1999-2016) içermektedir.

Batı Avrupa’da savunma amaçlı örgütlenmenin temelini Birleşik Krallık, Fransa, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg’un üyesi olduğu Brüksel Antlaşması Örgütü (1948) oluşturmuştur.

Batı Avrupa’da savunma amaçlı örgütlenmenin temelini Birleşik Krallık, Fransa, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg’un üyesi olduğu Brüksel Antlaşması Örgütü (1948) oluşturmuştur. Brüksel Antlaşması, kolektif bir meşru müdafaa çabasını öngörmüş ve İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya’ya karşı bir savunma sistemi olarak düşünülmüştür.

Brüksel Antlaşması Örgütünü kuran ülkelerin de dahil olduğu Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü 4 Nisan 1949 tarihinde kurulmuştur. NATO’nun 12 kurucu üyesi bulunmaktadır.

NATO’nun 12 kurucu üyesi şu devletlerdir: ABD, Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka, Fransa, Hollanda, İtalya, İzlanda, Kanada, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz.

12 Temmuz 2004 tarihinde AB üyesi devletlerin savunma bakanlarının OGSP ile ilgili planlama ve araştırmaları ilerletmek için buluşmalarını sağlayacak bir platform olarak Avrupa Savunma Ajansı kurulmuştur.

Tarihteki ilk askeri Ortak Güvenlik ve Savunma Politikası operasyonu olan Concordia operasyonu, Makedonya’da hükümet ile isyancı kuvvetler arasındaki ateşkesi destekleyen AB ve NATO uygulamalarını gözetmeye yardımcı olmuştur.

Batı Avrupa'da savunma amaçlı örgütlenmenin temelini, Birleşik Krallık, Hollanda, Fransa, Belçika ve Lüksemburg'un üye olduğu Brüksel Antlaşması Örgütü (1948) oluşturmuştur.

NATO'nun 12 kurucu üyesi ülkeler; ABD, Belçika, Birleşik Krallık, Danimarka, Fransa, Hollanda, İtalya, İzlanda, Kanada, Lüksemburg, Norveç ve Portekiz'dir. İsveç kurucu ülkeler arasında yer almaz.

NATO'ya, kurulduğu 1949 yılından sonra sırasıyla Türkiye ve Yunanistan (1952), Federal Almanya (1955) ve İspanya (1982) üye olmuştur. Soğuk Svaşın ardından NATO yeni üyelerle genişlemesini sürdürmüştür.

1 Aralık 2009 tarihinde Lizbon Antlaşması'nın yürürlüğe girmesi ile BAB'ın tüm görevleri AB'ye devredilmiş ve örgüt 30 Haziran 2011 tarihinde kapatılmıştır.

OGSP alanındaki üye devletler söz sahibidir. Kararlar, istisnaları olmakla birlikte, Konsey’de oybirliği ile alınmaktadır. Birlik kurumları olan Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu, AB Adalet Divanının bu alanda doğrudan herhangi bir yetkisi yoktur.

NATO’ya 1952 yılında Yunanistan ve Türkiye katılmıştır.

OGSP kararları AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi’nin önerisi ya da bir üye devletin girişimi üzerine Konsey tarafından oybirliğiyle benimsenir.

AB Askerî Komitesi, her bir üye devletin genelkurmay başkanını temsil eden daimî askerî temsilcilerden oluşur. Komite, gerektiğinde, genelkurmay başkanları düzeyinde toplanır.

Danimarka, OGSP dışında kalmayı tercih etmektedir.

BAB’ın öncelikli amacı dış̧ saldırı durumunda karşılıklı askeri yardımlaşma olmuştur

BAB üyesi devletlerin askeri güçleri aşağıda belirtilen alanlarda kullanılabilir: