AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ

Türkiye’ye AB ’ne resmi adaylık statüsünün verildiği 1999 Avrupa Konseyi Zirve Toplantısı Helsinki'de gerçekleştirilmiştir.

Raporda özellikle yüzde onluk seçim barajının Avrupa Konseyi’ne üye ülkeler arasındaki en yüksek oran olduğu vurgulanarak eleştirilmiştir.

Türkiye’ye 10-11 ARALIK 1999'da Helsinki'de gerçekleştirilen Avrupa Konseyi Zirve toplantısında resmî adaylık statüsü verilmiştir.

Birliğin ilk genişlemesi 1973 yılında gerçekleşmiştir. Katılım koıullarının henüz tam olarak belirlenmediği ve müzakerelerin kurumsal bir yapıdan yoksun yürütüldüğü bu ilk genişleme dalgasıyla İngiltere, İrlanda ve Danimarka kurucu ülkelerden sonra Birliğe katolan ilk ülkeler olmuşlardır.

2004 İlerleme Raporu Türkiye ile müzakerelerin başlatılabileceği tavsiyesine dayanak teşkil eden bir rapor olmuştur.

Avrupa Birliği’ne katılmak isteyen ülke başvurusunu Konsey'e yapmak durumundadır.

AB Bakanlar Konseyi tarafından 4 Aralık 2000 tarihinde onaylanan Türkiye için Katılım Ortaklığı Belgesi, 8 Mart 2001 tarihinde yayımlanmıştır.

Türkiye hakkında bu güne kadar 15 İlerleme Raporu yayımlanmıştır. Bu raporlar Türkiye-AB ilişkilerini eleştirel bir şekilde ele almalarına rağmen Türkiye’de bu süreçte gerçekleştirilen reformlar ve ilişkilerin sürekliliği açısından çok önemli fonksiyonlar icra etmişlerdir.

AB’ye yeni üyelerin katılımıyla ilgili ilk yasal değişiklik 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanan Avrupa Birliği Antlaşması’yla (Maastricht Antlaşması) yapılmıştır.

AB mevzuatı fasıl (başlık) adı verilen çeşitli politika alanlarına bölünmüştür. 2004 genişlemesinde 31 olan başlık sayısı 2005’te müzakerelere başlayan Türkiye için 35 olarak belirlenmiştir

AB’nin genişleme sürecinde oldukça önemli rol oynayan Komisyonunun Birliğin genişlemesi hakkındaki görüşleri, ilk kez 2005 yılında yayınlanan Genişleme Strateji Belgesi’nde belirtildiği üzere, üç temel ilkeye dayanmaktadır; Bunlar: Konsolidasyon (consolidation) ilkesi, Koşulluluk (conditionality) uygulama ilkesi, İletişim (communication) ilkesidir.

İletişim ilkesine göre, genişleme politikasının sürdürülmesi için geniş halk desteği sağlamak elzemdir. AB’nin katılım sürecinin amaçları ve zorlukları ile ülkelerle ne şekilde ilgilendiğini daha iyi ifade etmesi gerekmektedir. Birlik, vatandaşlarının endişelerine doğrudan yanıt vermelidir. Özellikle nesnel koşullara ve gerçekçi taahhütlere dayanan müstakbel katılımlar için açık bir strateji sunmalıdır.

Avrupa Komisyonu’nun her yıl (genellikle Ekim ya da Kasım aylarında) ilerleme raporlarıyla birlikte açıkladığı Genişleme Stratejisi Belgesi, Komisyonun Birliğin genişlemesi hakkındaki bir yıllık dönemi kapsayan görüş ve düşüncelerini içeren bir belgedir. Her yıl düzenli olarak yayınlanan bu belge, “giriş, başlıca zorluklar, aday ülkelerde kaydedilen ilerleme ve genişleme gündemi, genişleme sürecinin desteklenmesi” ve son olarak da “sonuçlar ve tavsiyeler” bölümlerinden oluşmaktadır. Belge, kısaca AB’nin genişleme politikasında son bir yılda yaşanan gelişmeleri değerlendirilirken bir yandan da aday ve potansiyel aday ülkelerin mevcut durumuna ilişkin genel bilgiler içermektedir.

Türkiye, tam adıyla “Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programı”nı ilk olarak 19 Mart 2001 tarihinde Bakanlar Kurulunun onayıyla açıklamıştır.

2008 yılından sonraki Genişleme Strateji Raporları'nın Türkiye'yi ilgilendiren ortak başlık şu olmuştur: - Kıbrıs Cumhuriyeti ile ikili ilişkilerin normalleştirilmesi yönünde bir ilerleme kaydedilmemiştir.

Türkiye için 2012 yılına kadar 4 tane Katılım Ortaklığı Belgesi hazırlanmıştır.

AB 'nin genişleme sürecini sistematik hale getiren enstrümanlardan ulusal programlar aday ülke tarafından hazırlanmaktadır. Dolayısı ile sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Genişleme strateji belgeleri her yıl düzenli olarak yayınlanmaktadır. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Katılım öncesi stratejilerden katılım ortaklığı belgesi aday ülkelerin üyeliğe giden yolunda en önemlidir. Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.

Ulusal programlar katılım ortaklığı belgelerine karşılık olarak hazırlanmaktadır. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir.