AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ - Deneme Sınavı - 15

Avrupa birliği ortak para birimi Euro'dur. (Avro) Doğru yanıt 'B'.

AB bütcesine aktarılan KDV oranı her üye için binde 3'tür. Doğru yanıt 'A'.

Gümrük birliği de Ticari bir birlik olup AB üyesi olmadan Türkiye'nin faydalandığı tek imtiyazdır. Ancak bu imtiyazın maliyetli olduğu da unutulmamalıdır. Doğru yanıt 'B'.

Yanıt E. Avrupa Ekonomik Topluluğunu oluşturan Roma Anlaşması’nın 3/C maddesi, ortak bir pazar kurulmasını kolaylaştırmak amacıyla “üye ülkeler arasında malların, işçilerin,(kişilerin) hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımının önündeki engellerin kaldırılmasını” hükme bağlamıştır. Bu temel hüküm sebebiyle AB’ye sonradan katılacak olan ülkelerle müzakere başlıklarının ilk dördü, bu dört temel özgürlüğe ilişkindir. Avrupa Birliği olarak anılan eski ismiyle Avrupa Ekonomik Topluluğu 1 Ocak 1958 tarihinde Roma Anlaşması ile kurulduğunda, bu dört temel özgürlük üzerine inşa edilmiştir.

Yanıt A. Roma Anlaşması, (Md.48-51) Toplulukta işçilerin ve ailelerinin serbest dolaşımını temel bir hak olarak ortaya koymuştur. Bu; istihdam, ücret ve istihdam şartlarında üye ülkeler işçileri arasında milliyete dayalı her türlü ayırımcılığın ortadan kaldırılması ilkesine dayanmaktadır.

Yanıt C. Serbest dolaşım, AB hukukuna göre dört temel haktan oluşmaktadır. Bunlar; açık işlere başvuru hakkı, iş bulabilmek için Topluluk içinde seyahat hakkı, işin yapıldığı ülkede oturma (ikamet) hakkı ile işin sona ermesinden sonra veya emeklilik durumunda o ülkede oturma hakkıdır. İlk üç temel hak, Roma Anlaşması’nın 48’nci maddesinde yer almıştır. Son hak ise Konseyin 29 Mayıs 1976 tarih ve 1251/70 sayılı Tüzüğü ile tanınmıştır.

Yanıt E. Serbest dolaşım, AB hukukuna göre dört temel haktan oluşmaktadır. Bunlar; açık işlere başvuru hakkı, iş bulabilmek için Topluluk içinde seyahat hakkı, işin yapıldığı ülkede oturma (ikamet) hakkı ile işin sona ermesinden sonra veya emeklilik durumunda o ülkede oturma hakkıdır. İlk üç temel hak, Roma Anlaşması’nın 48’nci maddesinde yer almıştır. Son hak ise Konseyin 29 Mayıs 1976 tarih ve 1251/70 sayılı Tüzüğü ile tanınmıştır.

Yanıt A. Adalet Divanı, her türlü dil şartının ayırımcı olmaması gerektiğine karar vermiştir (Groener Davası, C-379/87, ECR 1989). Dil şartı, ilgili iş için makul ve zorunlu olması ve diğer üye devletlerde işçilerin hariç tutulması için bir gerekçe oluşturmamalıdır. Bir öğretmen veya doktorun üye devletin dilini akıcı bir şekilde konuşmasının talep edilmesi yeterli kabul edilebilirken bir şoförün benzer dil yeterliliğine sahip olması istenemez

Yanıt E. AB vatandaşlığı üye ülke vatandaşlarına; • Serbest dolaşım ve ikamet hakkı, • Yerel seçimlerde olduğu gibi Avrupa Parlamentosu’na seçilme ve oy kullanma hakkı, • Kendi ülkesinin temsil edilmediği üçüncü ülkelerde bulunan diğer AB üyesi ülkenin temsilciliğinden yararlanma hakkı, • Avrupa Komisyonu’na şikâyet hakkı, Avrupa Parlamentosu ve Ombudsman’ a dilekçe hakkını sağlar

Yanıt E. Konsey, 2/76 sayılı Karar ile işçilerin serbest dolaşımının ilk kademesinin uygulanma esaslarını belirlemiştir. 2/76 sayılı Karar’ın temel ilkeleri şunlardır: • Birinci kademe 4 yıl olarak belirlenmiş ve 1Aralık 1980 tarihinde sona ermiştir. • Topluluk içinde 3 yıldır çalışan işçiler, üye devletler işçilerinin öncelikli hakları saklı kalmak şartıyla, aynı meslek faaliyet kolu ile bölgede kayıtlı ve normal şartlarla yapılan işlere girebileceklerdir. • Topluluk içinde 5 yıldır çalışan işçiler, o ülkedeki tam ücretli işlere serbestçe başvurabileceklerdir. • İşçilerin aile ve çocukları, bulundukları Topluluk ülkesindeki bölgesel eğitim imkânlarından yararlanabileceklerdir

Yanıt A. AB Adalet Divanının Türk işçilerinin serbest dolaşımı ile ilgili olarak aldığı ilk karar, Meryem Demirel Kararı’dır. Meryem Demirel isimli Türk vatandaşının, konuyu yasal yollardan Adalet Divanına götürmesiyle mümkün olabilmiştir. Türk vatandaşı Meryem Demirel, 1984 yılında Almanya’daki eşinin yanına vize alarak gitmiş, vizesinin bitiminde hamileliğini öne sürerek Almanya’da kalmak istemiştir. Alman yetkililer, Demirel’in hamileliğin sonuçlanması ile sınır dışı edilmesini kararlaştırmışlardır. Bunun üzerine Demirel, Stuttgart İdare Mahkemesi’ne başvurarak kararın iptalini istemiştir. Gerekçe olarak da 1 Aralık 1986’dan itibaren Türkiye ile Topluluk arasında hukuken serbest dolaşımın başladığını öne sürmüştür. Davaya bakan İdare Mahkemesi, Roma Anlaşması’nın 177’nci maddesi çerçevesinde Divan’dan istişari olarak görüş talep etmiştir

Yanıt B. Avrupa Birliği’nde vize konusunda toplu bir düzenleme yapmaya yönelik Schengen Anlaşması, (Schengen I) 14 Haziran 1985 tarihinde Lüksemburg’un Schengen kasabasında Fransa, Batı Almanya ve Benelüks ülkeleri arasında imzalanmıştır.

Yanıt B. Avrupa Birliği’nde vize konusunda toplu bir düzenleme yapmaya yönelik Schengen Anlaşması, (Schengen I) 14 Haziran 1985 tarihinde Lüksemburg’un Schengen kasabasında Fransa, Batı Almanya ve Benelüks ülkeleri arasında imzalanmıştır.

Derinleşme, Avrupa Birliği’nin yetkili olduğu konular kapsamına yeni konuların dahil edilmesi ve bu konularda giderek nitelikli çoğunlukla karar alma esasının hakim olmasıdır. Ortak para politikasının belirlenmesi de derinleşmeye bir örnek olarak gösterilebilir. Doğru yanıt C'dir.

Türkiye 1987 yılında AB'ye tam üyelik başvurusu yapmıştır. Doğru yanıt C'dir.

Maastricht Antlaşması ile kabul edilmesi ve uygulanması gereken Topluluk sistemi (acquis communautaire) kapsamına ortak dış politika, savunma politikası, ekonomik ve parasal birlik de alınmıştır. Askeri bir oluşum burada görülmemektedir. Doğru yanıt E'dir.

Bu vurgular Lizbon Antlaşması 2. maddesinde görülmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Ankara Anlaşması'nın 28. maddesinde “tam üyelik” hedefi belirtilmiştir. Doğru yanıt B'dir.

Türkiye konusunda Avrupa Birliği’nin kendine özgü şartlarının da dikkate alınması gerektiği, "hazmetme kriteri" başlığı altında ifade edilmeye başlanmış ve Avrupa Birliği bu kriteri 1993 Kopenhag Zirve kararlarına dayandırmaya çalışmıştır. Doğru yanıt B'dir.

Siyasal, ekonomik ve parasal birliğin hedeflerini vurgulayan Kopenhag Kriterleri askeri bir birliğe değinmemektedir. Doğru yanıt E'dir.