AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ - Deneme Sınavı - 15

Ankara Anlaşması Geçici Protokolleri: 1 sayılı Protokol geçiş döneminin bir Katma Protokolle şart, usul, sıra ve
sürelerinin saptanacağını belirtir ve Katma Protokolle ilgili diğer teknik konuları ele alır. 2 sayılı Protokol, Türkiye’nin Topluluğa ihraç ettiği geleneksel tarım ürünlerine açılan kontenjanları belirler, ayrıca ortaklığın
işleyişine ilişkin de bazı teknik hükümleri içerir. Doğru cevap E'dir.

Geçiş dönemi: Türkiye AET Ortaklığı’nın Ankara Anlaşması’nda öngörülen ikinci aşamasıdır. Bu dönem Katma Protokol’de saptanan hükümlerle, Türkiye’nin de Gümrük Birliği’nin gerçekleşmesi için yükümlülükler üstlendiği
dönemdir. Geçiş dönemi 1 Ocak 1996’da sona ermiş ve son döneme girilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Türkiye-AB arasındaki anlaşmazlıkların esas olarak Ortaklık Konseyinde ve oybirliği ile çözülmesi gerekir. Konsey, alacağı bir kararla anlaşmazlığı Adalet Divanına götürebileceği gibi, mevcut başka bir mahkeme ya da yargı organına da havale edebilir. Doğru cevap D'dir.

Anlaşma’nın 23. ve 24. maddeleri Ortaklık Konseyinin yapısı ve işleyişi hakkında hükümler içermektedir. Buna göre;
• Ortaklık Konseyini, bir yandan Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti’nden üyeler, öte yandan Topluluk üyesi Devletler Hükûmetleri’nden, Konseyi’nden ve Komisyonu’ndan üyeler meydana getirir.
• Ortaklık Konseyi İç tüzüğünü yapar.
• Ortaklık Konseyi üyeleri, İç tüzüğün öngördüğü şartlarla kendilerini temsil ettirebilirler.
• Ortaklık Konseyi, kararlarını oy birliği ile alır.
• Ortaklık Konseyi başkanlığı, altışar aylık süreler için Türkiye ile Topluluk temsilcilerinden biri tarafından, sıra ile yapılır. İlk başkanlık süresi Ortaklık Konseyi kararı ile kısaltılabilir.
• Ortaklık Konseyi, görevlerinde kendisine yardım edebilecek her komiteyi ve özellikle Anlaşma’nın iyi yürütülmesi için gerekli işbirliği devamlılığını sağlayacak bir komite kurmaya karar verebilir.
• Ortaklık Konseyi bu komitelerin görev ve yetkilerini belirtir.

Ortaklık Konseyi, Türkiye ve AB üyesi devletleri temsil eden üyeler ve AB Bakanlar Konseyi ve Avrupa Komisyonu’ndan katılan üyelerden oluşmaktadır. Doğru cevap E'dir.

ORTAKLIK İLİŞKİSİNİN YARDIMCI ORGANLARI: Ortaklık Komitesi, Karma Parlamento Komisyonu, Karma İstişare Komitesi, Gümrük İşbirliği Komitesi, Gümrük Birliği Ortak Komitesidir. Doğru cevap D'dir.

8 Haziran 2011 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile ABGS görevlerini Türkiye Cumhuriyeti Avrupa Birliği Bakanlığı’na devretmiştir. Doğru cevap A'dır.

Delegasyonu’nun dört temel görevi vardır:
• Dış ilişkiler alanında Türkiye’nin dış politikasına ilişkin rapor hazırlamak ve AB’yi diplomatik düzeyde temsil etmek.
• Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliğine ilişkin olarak, Türkiye’deki ekonomik, mali ve ticari gelişmelerin yanı sıra Gümrük Birliği hükümlerinin uygulanmasını izlemek.
• AB’ye katılım müzakereleri çerçevesinde, siyasi kriterler ve müktesebata uyum konusunda Türkiye’nin kaydettiği ilerlemeyi izlemek ve müzakerelerin açılmasına yardımcı olmak. Delegasyon, Komisyonun her yıl yayınladığı İlerleme Raporu’nun hazırlanmasında gerekli bilgileri günlük bazda Merkez’e rapor eder.
• Katılım öncesi Yardım Programları’na ilişkin olarak Delegasyon, merkezî olmayan işbirliği prosedürlerinin uygulanmasından sorumlu Türk kurumlarına destek verir ve projelerin etkin şekilde uygulanmasını takip eder.

Doğru cevap C'dir.

Ortaklık konseyi, karşılıklılık ilişkisine dayanan ve bu ortaklığın temelini hazırlayan kuruluştur.

Ortak Gümrük vergileri, AB mevzuatları kapsamında gümrük birliği konusunda uygulanması ve uyulması gereken zorunlu adımlardan birisidir.

Ortaklık Konseyinde, kararlar oybirliği ile alınmakta olup, her iki tarafında olumlu oyu olmadan karar alınamamaktadır.

Gümrük İşbirliği Komitesi, Ortaklık Konseyi'ne bağlıdır.

1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı'nın ardından 1 Ocak 1996'da

Karma Parlamentosu Komisyonu, KPK, Türkiye-AB ortaklığının “demokratik denetim organı” olarak oluşturulmuştur.

27 Haziran 2000 tarihli 4587 numaralı “Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun” ile Başbakanlığa bağlı Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS) kurulmuştur. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği; Türkiye’nin
Avrupa Birliği’ne üyelik sürecinde Dışişleri Bakanlığınca yürütülen dış ilişkilerin koordinasyonu ve katılım müzakereleri dahil tüm dış temas ve müzakere görevlerini yürütmüştür.

Avrupa Birliği Delegasyonu, NATO'dan ayrı bir kuruluş olarak Avrupa Birliği ile ilgili müzakere ve görüşmelerle ilgili hareket eden bir kuruluştur.

Komite üyeleri işçi örgütleri, sendikalar ile tüketici örgütleri, çiftçi örgütleri, akademik çevreler, sivil toplum örgütleri gibi çeşitli çıkar gruplarını temsil etmektedir. Türkiye ile AB arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi ve sosyal ve ekonomik diyaloğun kurumsallaşması amacını taşımaktadır.

Anlaşmaların temelinde, karşılıklılık ilkesi temel alınmıştır. Bu sebepten dolayı imtiyaz olduğu söylenemez.

Ülkeler arasında oluşturulan ekonomik bütünleşmeler beş grupta toplanmaktadır. Bunlar, Serbest Ticaret Bölgeleri, Gümrük Birliği, Ortak Pazar, Ekonomik Birlik ve Tam Ekonomik Bütünleşmedir.

Uluslararası Ekonomik Bütünleşme kuramı, farklı ülkelerin bir bölgesel ekonomik grup oluşturacak şekilde bir araya gelmelerini inceler.