ATÖLYE ÇALIŞMASI II - Deneme Sınavı - 9

Malzemelerin koflullar› de¤ifltikçe fiziksel özellikleri de de¤iflir. Malzemeler üzerinde önemli bir etki sıcaklıktır.

İletim yoluyla yayılma en iyi katılarda, katılar içinde ise metallerde iyidir.

Işınım, güneş ışığında olduğu gibi elektromanyetik ışıma yoluyla ısı aktarımıdır.

İletim, bir malzemenin kendi içerisinde ya da temas halinde olan iki malzeme arasında olur.

Taşınım, katı bir yüzey ile bir akışkan (sıvı veya gaz) arasındaki ısı transferidir ve kütlenin bir bölgeden başka bir bölgeye hareketine bağlıdır.

Isının ne kadar hızlı transfer olduğunu ifade eder ve ısı akışı olarak adlandırılır.

Yapacağınız deneyde inceleyeceğiniz fiziksel nicelik metallerin ısıl iletim özelliğidir. Isıl iletim metalin cinsine ve boyutlarına (uzunluğu, kesit alanı) bağlıdır.

Metallerde ısı iletiminin sıcaklık farkına, yapıldığı malzemeye ve geometrik yapısına bağlı olarak değiştiği gözlenmiştir

Aynı geometrik yapıya sahip fakat farklı malzemeden yapılmış metallerin ısı iletimleri de farklı olur. Bir diğer deyişle, aynı uzunlukta ve aynı kesit alanına sahip iki metal çubuk farklı malzemelerden yapılmış ise ısı iletimleri farklı olur.

Arızalı olduğunu düşündüğünüz cihazları kesinlikle tamir etmeye çalışmamak güvenlik önlemlerindendir.

Enerji bir sistemin iş yapabilme yeteneği olarak tanımlanır.

Mekanik enerji bir cismin hareketinden ve konumundan dolayı sahip olduğu enerjidir.

Hareket için kullan›lan enerji de kinetik enerji olarak adlandırılır.

Sürtünmeli ortamda mekanik enerji korunmaz ama toplam enerji korunur.

Enerjinin SI ölçüm sisteminde birimi joule veya newton.metre’dir

Aşağıda verilen bazı güvenlik önlemlerini dikkatli bir şekilde okuyarak uygulamaya özen gösteriniz.
• Görevlilerin yapacağı uyarılar dikkatle dinlenmeli ve uygulanmalıdır.
• Eğer ilk kez bir laboratuvarda çalıştırmaya başlamışsanız elektrik panosunun, yangın söndürücüsünün ve ilk yardım dolabının yerlerini öğreniniz.
• İlk yardım gereçlerinin kullanılabilir durumda olduğundan emin olunuz.
• Gerekli ilk yardım merkezlerinin telefon numaralarını kolayca ulaşabileceğiniz bir yere not ediniz.
• Elektrik çarpmaları ile ilgili ilk yardım bilgilerini öğreniniz.
• Laboratuvarda çalışmaya başlamadan önce, yapacağınız deneyde kullanacağınız cihazların kablolarının prizlerde takılı olup olmadığını kontrol ediniz, takılı ise fişleri prizlerden çıkarınız.
• Laboratuvarda deney yapmak üzere kullanılacak prizlerde toprak hattının bulunması zorunludur.
• Kullanacağınız cihazların kablolarında çatlaklar, yırtıklar, kopmalar olup olmadığını kontrol ediniz. Belirtilen aksaklıkların bulunması durumunda bu cihazları kullanmayınız ve gerekli onarımların yapılması için görevlileri uyarınız.
• Cihazlarda kullanılan fişlerin prizlere tam olarak takıldığını kontrol ediniz. Aksi durumda fişler fazla ak›m çekerek ısınma, yanık, yangın veya patlama gibi kazalara neden olabilir.
• Yapacağınız deneyi belirtilen yönergeye göre hazırladıktan sonra görevlilerden onay alınız.
• Görevlilerden “deneye başlayabilirsiniz” onayını almadan devreye elektrik enerjisi vermeyiniz.
• Deneyi gerçekleştirdikten sonra cihazları kapatınız ve fişlerini prizlerden çıkartınız. Deney masasında bulunan cihazları, araç ve gereçleri tehlike yaratmayacak bir şekilde düzenli olarak bırakınız.
• Deneyinizi tamamladığınızı görevlilere bildiriniz.

Enerjinin korunumu ilkesine göre enerji yoktan var edilemez, var olan enerji de yok edilemez, ancak bir türden diğer bir türe dönüşür ve toplam enerji miktarı korunur. Eğer cisim h yüksekliğinden serbest bırakılırsa, cisim potansiyel enerjisini
kaybederken kinetik enerji kazanmaya başlar.

Sürtünmeli ortamda mekanik enerji korunmaz ama toplam enerji korunur. Sistemde cismin sahip olduğu kinetik enerjinin bir kısmı cismin sürtündüğü yüzeyde ısı enerjisine (Eısı) dönüşür. Açığa çıkan ısı enerjisi cismin kaybettiği kinetik enerjiye eşittir. Yani sistemde toplam enerji korunmuştur ve E= Ekin + Epot + Eısı = sabit olarak ifade edilir.