ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILAP TARİHİ II

Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) içinde belirginleşen muhalefet, kendini 1945 yılı bütçe görüşmeleri ve Çiftçiyi Topraklandırma Kanun tasa­rısının Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’deki tartışmalarında gösterdi.

7 Haziran 1945’te İzmir milletvekili Celal Bayar, Ay­dın milletvekili Adnan Menderes, Mersin milletvekili Refik Koraltan ve Kars milletvekili Fuat Köprülü parti tüzüğünde ve bazı kanunlarda değişiklik yapılması ko­nusunda “Dörtlü Takrir” adı ile anılan önergeyi CHP Meclis Grubu’na sundu. Bu önerge ile mevcut kanun­lardaki ve parti tüzüğündeki anti-demokratik maddele­rin çıkarılması, TBMM’nin gerçek anlamda hükümeti denetlemesi ve tek dereceli seçim sistemi ile seçimlerin serbestçe yapılması istendi.

Dört­lü Takrir’e imza atan ve CHP’den ayrılan dört millet­vekili 7 Ocak 1946’da Demokrat Parti’yi (DP) kurdu.

1951 yılının şubat ayında Başbakan Adnan Menderes traktör satışlarını desteklemek için traktör üzerinden alınan bazı vergilerin kaldırıl­masını istedi. Fakat Eğriboz, devletin bu yükü kaldıramaya­cağını gerekçe göstererek bu öneriyi kabul etmedi. Bunun üzerine Menderes, Tarım Bakanı’ndan görevden çekilmesini istedi. Tarım Bakanı Nihat Eğriboz’un istifa etmemesi ne­deni ile Menderes, 9 Mart 1951’de Başbakanlık görevinden çekildi.

Tarım Bakanı Nihat Eğriboz’un istifa etmemesi ne­deni ile Menderes, 9 Mart 1951’de Başbakanlık görevinden çekildi. Aynı gün Menderes, Cumhurbaşkanı Bayar tarafın­dan tekrar yeni hükümeti kurmakla görevlendirildi.

30 Haziran 1954’de çıkarılan kanunla Kırşehir, halkının Cumhuriyetçi Millet Partisi CMP’ye oy ver­mesinden dolayı ilçe konumuna getirildi.

Fuat Köprülü’nün, TBMM’de Türkiye’nin BM Güvenlik Konseyi’nin yar­dım çağrısına kayıtsız kalma­yacağını söylediği konuşması hem muhalefet hem de ikti­dar milletvekilleri tarafından desteklendi (Tuncer, 2013). 25 Temmuz 1950’de Türkiye’nin Kore’ye 4.500 asker göndereceği açıklandı. 26 Temmuz’da muhalefette bulunan CHP, TBMM’ye danışılmadan alınan asker gönderme kararının anayasa ih­lali olduğunu, asker gönderilmesine değil, sadece gönderilme kararının alınış şekline karşı olduklarını belirtti

Çok partili yaşama geçme sinyalleri Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün beyanatlarında da yer aldı.

24 Temmuz 1945

Seçimin yenilenmesine dair önerge, muhalefetin tepkilerine rağmen, 24 Mart 1950’de TBMM’de
kabul edilmiştir.

Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti’nin 1950-
1960 yılları arasında iktidarda kaldığı dönem,
“Menderes Dönemi” olarak da adlandırılmaktadır.

Cumhurbaşkanı Bayar, 1 Aralık 1955’te Menderes’i tekrar yeni hükümeti kurmakla görevlendirdi

25 Temmuz 1950’de Türkiye’nin Kore’ye 4.500 asker göndereceği açıklandı

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB). Bu iki
güç, dünya siyasetine hâkim oldu ve bu dönem “Soğuk Savaş” dönemi olarak adlandırıldı.

ABD, Brüksel Antlaşması’na katılanlar (İngiltere,
Fransa, Belçika, Lüksemburg, Hollanda)
ve Kanada, İtalya, Danimarka, Norveç,
Portekiz ve İzlanda

4 Nisan 1949’da “Kuzey Atlantik Antlaşması”nı (North Atlantic Treaty), imzalanmıştır.

Türkiye 1952’de NATO’ya üye oldu.