aofsorular.com
TAR202U

Türkiye Cumhuriyeti Siyasi Hayatında Özallı Yıllar (1980-1991)

6. Ünite 20 Soru
S

Cumhuriyet’in çok partili hayata geçiş dönemin­de siyasete etki eden askerî müdahaleler sırasıyla hangileridir?

Cumhuriyet’in çok partili hayat geçiş dönemin­de 27 Mayıs 1960 Askerî Darbesi, 12 Mart 1971 muhtırası sonrasında siyasete etki eden üçüncü askerî müdahale 12 Eylül 1980 darbesidir.

S

12 Eylül darbe döneminde Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı kimdir?

Bu süreçte Başbakan ve AP Genel Başkanı Süleyman Demirel’dir.

S

Çorum olayları hangi tarihte gerçekleşmiştir?

29 Mayıs – 11 Temmuz 1980.

S

Türkiye’de kaos ortamının giderek şiddetini art­tırması üzerine Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının 11 Temmuz’da aldıkları askerî müdahale kararı neden ertelenmiştir?

Türkiye’de kaos ortamının giderek şiddetini art­tırması üzerine Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Karar Kuvvetleri Komutanı Orge­neral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Jandarma Genel Ko­mutanı Orgeneral Sedat Celasun ve Deniz Kuvvet­leri Komutanı Oramiral Nejat Tümer Haziran ayında yaptıkları değerlendirme sonucunda 11 Temmuz’da askerî müdahale kararı almış ise de Süleyman Demirel Hükûmeti’nin meclisten güvenoyu alması üzerine bu karar ertelenmiştir.

S

12 Eylül askeri darbesi sürecinde dönemin genel kurmay başkanı kimdir?

Kenan Evren

S

12 Eylül 1980 Askerî Darbesi’nin ilk örneği nerede sergilenmiştir?

Ordu Fatsa’da 1979 yerel seçimlerinde Fatsa Belediye Başkanlığını bağımsız aday olarak kazanan Fikri Sönmez’in 11 Temmuz 1980 tarihinde Fatsa’da sosyalist bir yönetim kurduğunu ilan ederek mahalli idareler kurması TSK’yi rahatsız etmiştir. 12 Eylül 1980 Askerî Darbesi’nin ilk örneği burada sergilenmiş tanklar ve ağır silahlar ile sıkıyönetim ilan edilen Fatsa’da askerî müdahale yaşanmıştır.

S

12 Eylül 1980 tarihinde saat 04.00 sularında radyodan okunan darbe bildirisindeki gerekçe nedir?

12 Eylül 1980 tarihinde saat 04.00 sularında radyodan okunan darbe bildirisinde gerekçe, Türk Silahlı Kuvvetleri iç hizmet Kanunu’nun 35. maddesinde Türkiye Cumhuriyeti’ni Kollama ve Koruma görevi Türk Milleti adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin görevi olduğu vurgusuyla belirtilmiştir (Meclis Araştırma Raporu, 2012).

S

Askerî darbenin ilk günlerindeki uygulamaların amacı nedir?

Askerî darbenin ilk günlerinde uygulamaların amacı darbenin ve darbe yöneticilerinin meşrulu­ğunu tesis etme yönünde olmuş, darbenin gerekçe­lerine dayanarak kaos içindeki siyasal hayatı tekrar düzene sokabilmek ve rejimin olması gerektiği gibi işlerliğinin sağlanabilmesi amaçlanmıştır.

S

Milli Güvenlik Konseyinin başkanı kimdir?

Kenan Evren.

S

Sermaye Piyasası Kurulu hangi yılda kurulmuştur?

1981 yılında kurulmuştur.

S

Referandum ile onaylanan ilk anayasa hangisidir?

1961 anayasası.

S

MGK üyeleri ülkenin bir daha benzer kaos ortamına düşmemesini sağlamak ve bir önceki anayasada oluşan boşlukları düzenlemek yeni bir Anayasa hazırlama sürecini hangi kanun ile başlatmıştır?

MGK üyeleri ülkenin bir daha benzer kaos ortamına düşmemesini sağlamak ve bir önceki anayasada oluşan boşlukları düzenlemek yeni bir Anayasa hazırlama sürecini, 27 Ekim 1980 yılında “Anayasa Düzeni Hakkında Kanunu” ile başlatmış, bu yasal düzenlemeye dayanarak MGK ve Danışma Meclisi üyelerinden oluşan bir Kurucu Meclis oluşturmuştur.

S

Yeni bir Anayasa yapmakla görevlendirilip 23 Kasım 1981 tarihinde bir Ana­yasa Komisyonu oluşturan ve anayasa yapım sü­recini başlatan oluşuma ne ad verilir?

Danışma Meclisi.

S

Siyasi yasaklar ge­tirmesi, cumhurbaşkanına da yürütme yetkisi ver­mesi ve önceki yıllarda yaşanan kaos ortamından dolayı devletin temel felsefesinin yasayla belirlendiği ve buna göre denetlendiği sınırlayıcı ve kapsayıcı olan anayasa hangisidir?

1982 anayasası.

S

Toplumdaki ayrışmayı ortadan kaldırmak ve huzuru sağlayabilmek amacıyla bütün eğilimlerin par­tisinde buluşmasını planlayan Anavatan Partisi lideri kimdir?

Turgut Özal. 

S

Turgut Özal parti programında ANAP’ı hangi ifadelerle tanımlamıştır?

Turgut Özal parti programında ANAP’ı “milliyetçi, muhafazakâr, sosyal adaletçi, rekabete dayalı ser­best pazar ekonomisini esas alan bir siyasi partidir” ifadeleriyle tanımlamıştır.

S

Özal farklı mekânlarda ve farklı zamanlarda Özal liderliğinin temel prensiplerinden olarak üç temel özgürlüğe vurgu yapmıştır. Bunlar nelerdir?

Bunlar düşünce özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü ve teşebbüs özgürlüğüdür.

S

Turgut Özal’ın 17 Nisan 1993 tarihindeki ölü­mü üzerine kürt meselesindeki Özal’ın uyguladığı prensiplerin rafa kaldırılması ve güvenlik odaklı uygula­maların ağırlık kazanmasının sebepleri nelerdir?

Elbette bunda PKK’nın askerlere, öğretmenlere ve devlete ait mülklere yap­tığı saldırıların, 24 Mayıs 1993 tarihinde Bingöl- Elâzığ yolunda 33 askeri şehit etmesinin, 6 Tem­muz 1993 tarihinde Erzincan Başbağlar’da masum insanları katletmesinin etkisi büyük olmuştur.    

S

Türkiye’nin bölgesel güç merkezi olması için çaba gösteren Özal’ın en önemli başarısı nedir?

Karadeniz’e kı­yısı olan ve Karadeniz havzasında bulunan ülkelerin bölgesel ekonomik iş birliğini hedefleyen Karadeniz Ekonomik İşbirliği’nin kurulmasıdır.

S

Türkiye Cumhuriyeti’nin sekizinci cumhurbaşkanı kimdir?

Turgut Özal