ARKEOLOJİK ALAN YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 5

Dünya Mirası Alanı olan arkeolojik sitlerde yapılacak bir yönetim planlamasının birinci aşaması:

"1. Mevcut Durum Tespiti: Sit alanının araştırılması ve tanımı, ilgili kurum ve
kuruluşlarla bağlantı kurulması" dır.

Yönetim Planlarının coğrafi, doğal, tarihî, kültürel, sosyal bütünlüğü korumayı ve sürdürmeyi ilke olarak benimseyen, bölgesel bir olgu olarak tarif eden, korumayı yerelin ve yerel toplumun gelişim sürecinin parçası olarak gören bir anlayışla ve sürece katkı veren tüm paydaşların katılımıyla hazırlanması gerekmektedir. Yönetim planlarında öngörülen etkinliklerin izlenmesi ülkemizde Eşgüdüm ve Denetleme Kurulunun görev, yetki ve sorumluluğundadır.

UNESCO’nun Dünya Mirası Alanları Listesi’nde daha geniş bir çeşitlilik olmasını hedeflemesinin ardından Dünya Mirası Merkezi’ne ilk kez 1994 yılında Geçici Listemiz iletilmiştir. 2000, 2009, 2011 ve 2012 yıllarında güncellenmiş olan bu listede 2 karma (kültürel/doğal) ve 35 kültürel olmak üzere toplam 37 adet varlık bulunmaktadır. UNESCO Dünya Miras Geçici Listesinde bulunan varlıkların Taraf Devletler tarafından her on yılda bir yeniden incelenmesi ve güncellenerek sunulması
teşvik edilmektedir.

“Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi” kapsamında 1978 yılından itibaren Dünya Miras Listesi uygulaması başlatılmıştır.

UNESCO bünyesinde oluşturulan 21 üyeli uluslarası “Dünya Mirası Komitesi” yapılan başvuruları ve izleme raporlarını değerlendirir.

Günümüzde, Dünya Mirası Komitesinin 26. oturumunda (Budapeşte, 2002) kabul ettiği dört stratejik hedef olan,
1. Dünya Mirası Listesi güvenilirliğinin güçlendirilmesi;
2. Dünya Mirası özelliklerinin korunmasında etkinlik sağlanması;
3. Ülkelerin etkin yönetim organları kapasitesinin gelişiminin teşvik edilmesi;
4. Dünya Mirası konusunda iletişim yoluyla halkın bilinçlendirilmesinin, katılımının
ve desteğinin artırılması; ile uyum içinde olan temsilci, dengeli ve güvenilir bir Dünya Mirası Listesi oluşturulmaya çalışılmaktadır.

2012 yılı itibariyle en çok dünya mirası olan ülke İtalya'dır.

ICOMOS (Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi)
Genel merkezi Fransa-Paris’te olan ve 1965 yılında kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur. ICOMOS’un kuruluşunun arka planında 1964’te Venedik’te yapılan 2.Uluslararası Tarihi Anıtlar Mimar ve Teknisyenleri Kongresi’nin sonuç bildirgesi olan “Venedik Tüzüğü”nün, anıt ve yerleşmelerin korunması konusunda çalışacak uluslararası bir konseyin kurulmasını önermesi ve ilkeleri bulunmaktadır. Konsey mimari ve arkeolojik mirasın korunmasına yönelik kuramlar ve yöntemler geliştirerek bilimsel teknikler uygulanmasını destekler. Dünya Mirası Listesi’ne kaydedilmek üzere aday gösterilen varlıkları değerlendirmek, Dünya Mirası kültürel varlıklarının korunma durumlarını izlemek, Taraf Devletlerin yönelttiği uluslararası yardım taleplerini incelemek, girdi ve destek sağlamak çalışmaları arasındadır.

Türkiye'nin Dünya Mirası alanları arasında;

"Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası" Dünya mirası listesine 1985 yılında girmiştir.

Söz konusu listede kültürel varlık olarak şunlar yer almaktadır:
Ahlat Eski Yerleşimi ve Mezar Taşları (Bitlis)
Alahan Manastırı (Mersin)
Alanya (Antalya)
Aphrodisias Antik Kenti (Aydın)
Bursa ve Cumalıkızık Erken Osmanlı Kentsel ve Kırsal Yerleşimleri (Bursa)
Diyarbakır Kalesi ve Surları (Diyarbakır)
Ephesos (İzmir)
Harran ve Şanlıurfa Yerleşimleri (Şanlıurfa)
İshakpaşa Sarayı (Ağrı)
Karain Mağarası (Antalya)
Konya Selçuklu Başkenti (Konya)
Lykia Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla)
Mardin Kültürel Peyzaj Alanı (Mardin)
Perge Antik Kenti (Antalya)
Sagalassos Antik Kenti (Burdur)
Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı
St. Nicholas Kilisesi (Antalya)
St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Çevresi (Mersin)
Sümela Manastırı (Trabzon)
Beyşehir, Eşrefoğlu Camii (Konya)
Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay)
Bergama (İzmir)
Göbeklitepe Arkeolojik Alanı (Şanlıurfa)
Ani Tarihî Kenti (Kars)
Aizanoi Antik Kenti (Kütahya)
Beçin Orta Çağ Kenti (Muğla)
Birgi Tarihi Kenti (İzmir)
Gordion (Ankara)
Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir)
Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla)
Niğde’nin Tarihî Anıtları (Niğde)
Mamure Kalesi (Mersin)
Odunpazarı Tarihî Kent Merkezi (Eskişehir)
Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep)
Zeugma Arkeolojik Siti (Gaziantep),
Karma (kültürel-doğal) varlık olaraksa iki alan vardır:
Güllük Dağı-Termessos Millî Parkı (Antalya)
Kekova (Antalya)

"Çatalhöyük Neolitik Kenti" Dünya mirası listesine 2012 yılında kabul edilmiştir.

UNESCO 1946 yılında kurulmuştur.

Sömürgecilik faaliyetlerinin önünü açmak UNESCO’nun amaçlarından biri değildir.

Dünya Mirası Komitesi 21 üyeden oluşur.

ICCROM (Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Çalışmaları Merkezi) genel merkezi Roma'dadır.

UNESCO Dünya Miras Listesi’ne Türkiye'den en son katılan tarihi alan/eser Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya)'dır.

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde 11 adet varlığımız bulunmaktadır.

Yazılıkaya (Eskişehir) Türkiye’nin Dünya Mirası Alanlarından biri değildir.

Hattuşaş - Hitit Başkenti günümüzde Çorum ilinin sınırları içinde bulunmaktadır ?