ARKEOLOJİK ALAN YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 4

Ksanthos-Letoon (Antalya-Muğla) tarihi alanları 1988 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesine girmiştir.

UNESCO Dünya Miras Geçici Listesinde bulunan varlıkların Taraf Devletler tarafından her on yılda bir yeniden incelenmesi ve güncellenerek sunulması teşvik edilmektedir. Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) Söz konusu listede bulunan kültürel varlıklardan biridir.

“Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü” ya da kısaca UNESCO, Birleşmiş Milletler’in bir özel kurumu olarak, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra, 1946 yılında kurulmuştur.

UNESCO’nun kültür alanında hazırladığı yedi sözleşme bulunmaktadır.

“Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesi”nin kapsamı doğrultusunda
bu statüdeki varlıklar iki alt başlıkta tanımlanır. Bunların ilki olan kültürel miras”ın bileşenleri anıtlar, yapı grupları ve sitlerdir.

Dünya mirasının mümkün olduğunca iyi belirlenmesi, korunması ve tanıtılmasını sağlamak için sözleşmenin öngördüğü “Dünya Mirası Komitesi” ve “Dünya Mirası Fonu” 1976 yılından beri faal durumdadır.

Dünya Miras Listesi’nde yer alma koşulları içinde en önemli koşul, söz konusu varlığın üstün evrensel değere sahip olduğunun belgelenmesidir.

Sayfa 159'da yer alan Resim 7.2 incelendiğinde en az mirasa sahip olan ülkenin Güney Kore olduğu görülecektir.

Sayfa 159'da  yer alan Resim 7.2 incelendiğinde en fazla dünya mirasına sahip olan ülkenin İtalya olduğu görülecektir.

Türkiye, “Dünya Kültürel ve Doğal Mirasın Korunması Sözleşmesi”ni 14 Nisan 1982 tarihinde kabul ederek Taraf Devlet konumuna gelmiştir.

Ülkemizden dünya mirası listesine 2012’de Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya) katılmıştır.

Kapadokya, Orta Anadolu’da başta Nevşehir olmak üzere Kırşehir, Niğde, Aksaray ve Kayseri illerini içeren bir bölgedir.

Estetik veya bilimsel açıdan olağanüstü evrensel değeri olan, fiziksel ve biyolojik oluşumlar veya bu tür oluşum topluluklarından müteşekkil doğal anıtlar; jeolojik ve fizyografik oluşumlar ve tükenme tehdidi altındaki hayvan ve bitki türlerinin yetiştiği alanlar; bilim, koruma veya doğal güzellik açısından üstün evrensel değeri olan doğal sitler veya sınırları kesinlikle belirlenmiş doğal alanlar diğer alt başlık olan “doğal miras” olarak tanımlanır.

Türkiye, insanlık için önemli bir değer olduğu düşünülen dünyadaki kültürel
ve doğal mirasın çağdaş ve bilimsel yöntemlerle ortaklaşa korunması amacıyla
hazırlanan sözleşmeyi 1982 yılında onayladı.

ICCROM (Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Çalışmaları Merkezi): Genel merkezi İtalya-Roma’da yerleşik uluslararası ve hükûmetler arası bir kuruluştur. UNESCO tarafından 1956 yılında kurulan ICCROM, taşınabilir veya taşınmaz kültürel mirasın korunmasını güçlendirmek için araştırmalar, dokümantasyon yapar, teknik destek, eğitim ve kamu bilinçlendirme programları gerçekleştirir. Sözleşmeyle bağlantılı olarak ICCROM’un özel rolü kültürel miras konusunda eğitim için öncelikli ortak olmak, Dünya Mirası kültür varlıklarının korunma durumunu izlemek, ülkelerin yönelttiği uluslararası yardım isteklerini incelemek ve destek sağlamak olarak belirlenmiştir.

Ülkemizin, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğu altında, konuyla bağlantılı diğer kurumlar ve kuruluşların çabalarıyla bugüne kadar UNESCO Dünya Miras Listesi’ne 11 adet varlığımızın alınması sağlanmıştır.

1983 yılında başvuru yapıldıktan sonra 1985 yılında ilk olarak İstanbul’un Tarihi Alanları, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) ile Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) listeye alınmıştır.

Göreme Milli Parkı ve Kapadokya ile Hierapolis-Pamukkale Milli Parkı doğal ve kültürel miras özellikleri taşımaktadır.

1988’de Ksanthos-Letoon (Antalya-Muğla) Dünya Miras Listesi'ne alınmıştır.

Anadolu, Ege ve Balkanların buluştuğu bu benzersiz coğrafyada 3000 yıl boyunca kesintisiz yerleşmiş olan Troia’da farklı uygarlıklara ait 9 katman saptanmıştır. Troia’daki en erken yerleşim katı MÖ 3000-2500 ile erken Bronz Çağı'na   tarihlenmektedir, daha sonra sürekli yerleşim gören Troia katmanları MÖ 85 - MS 8. yüzyıla tarihlenen Roma Dönemi ile sona ermektedir.