ARAMA KURTARMA BİLGİSİ VE ETİK DEĞERLER

Ülkemizde depremlerden sonra en fazla maddi ve manevi kayıp verdiğimiz doğal afetler sel ve su baskınlarıdır.  Yerleşim yerlerindeki çeşitlilik ve değişim, karşılaşma sıklığını değiştirmesine rağmen özellikle sel olayını dikkate  almadan kurulan altyapılar bu doğa olayının bir afete dönüşmesine neden olabilmektedir. Cevap A şıkkıdır.

Dünyanın bir çok kesimlerinde; şiddetli fırtınaların sahil bölgelerinde oluşturduğu dalga  hareketlerinden kaynaklanan kıyı taşkınları, göllerdeki seviye değişiklikleri ve dalga etkilerinden kaynaklanan göl taşkınları, buzul hareketlerinden kaynaklanan buz taşkınları ve aşırı yağışlar   sonucunda veya kar erimelerinden kaynaklanan akarsu taşkınları sık sık yaşanmaktadır. Ülkemizde yaygın olarak yaşanan taşkınlar ise genelde akarsu taşkınlarıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sel ve su baskının bir sel afetine dönüşmesi, insan faaliyetlerinin dünyanın doğal dengesi üzerinde  yaptığı müdahalelerden kaynaklanmaktadır. Cevap C şıkkıdır.

Sel ve su baskınlarından oluşan doğrudan etkiler genellikle sel suyundan kaynaklanan etkiler olup,  bunlar boğulmalar, yaralanmalar ve diğerleri şeklindedir. Dolaylı etkiler ise selden zarar gören diğer  sistemlerin neden olduğu etkilerdir. Bunlara örnek olarak, sudan kaynaklanan enfeksiyonlar, taşkın  suyu içinde serbest kalan kimyasal kirleticilere maruz kalmanın akut ve kronik etkileri, yiyecek  yetersizliği vb. etkiler verilebilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Hipotermi, 37°C olan normal vücut sıcaklığının, 35°C’nin altına düşmesi halinde meydana gelen  rahatsızlıktır. Genellikle yağmur, rüzgâr, kar veya soğuk suya maruz kalma gibi faktörler tarafından  tetiklenir. İnsan vücudu bulunduğu ortamla ısı alışverişine girer ve bu alışverişten ortamın ısısına göre etkilenir. Cevap E şıkkıdır.

Selde ve suda boğulanların yuttuğu suyun bir kısmı hava yollarını, akciğeri ve hava keseciklerini  doldurur ve kişi nefes alamaz. Bu nedenle sudan çıkarılan kişinin öncelikle yuttuğu su çıkarılmalıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Sel kayıplarını arama kişinin en son görüldüğü noktadan başlanılarak suyun akış yönünde taramalar yapılmalıdır. Bu konuda iş makineleri kullanılacağı gibi teknik malzemelerde kullanılabilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bölgedeki yaşamı ve afet zedelerin gündelik hayata biran evvel dönebilmeleri için bu bölgede  çalışmaların başlaması gerekmektedir. Bu çalışmalar aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanabilir:

Selin verdiği en büyük zararların bir kısmı da taşıntı baskınına bağlı olarak değişik yüzey  malzemelerinin, bir alanı (özellikle tarım alanını) kaplaması, su kanallarını tıkaması, drenaj sistemlerini tahrip etmesidir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Ülkemizde yaygın olarak yaşanan taşkınlar ise genelde akarsu taşkınlarıdır.

Ülkemizde, coğrafi, iklimsel ve jeomorfolojik özelliklerin yanında sosyo-ekonomik gelişme faaliyetleri de sel ve su baskınlarının bir afete dönüşmesinde belirleyicidir.

Sel ve su baskınlarından oluşan doğrudan etkiler genellikle sel suyundan kaynaklanan etkiler olup, bunlar boğulmalar, yaralanmalar ve diğerleri şeklindedir. Dolaylı etkiler ise selden zarar gören diğer sistemlerin neden olduğu etkilerdir. Bunlara örnek olarak, sudan kaynaklanan enfeksiyonlar, taşkın suyu içinde serbest kalan kimyasal kirleticilere maruz kalmanın akut ve kronik etkileri, yiyecek yetersizliği vb. etkiler verilebilir.

0,3°C soğuk sudaki bir kazazedenin yaklaşık olarak hayatta kalma süresi 45 dakikadır.

Sel ve taşkınlar sırasında meydana gelen yaralanma ve boğulmalar, genellikle dere akış hızı, topografik arazi özellikleri, uyarı yokluğu, hızlı akan suyun taşıdığı iri kaya parçaları ve taşkın suyunun ani yükselmesi gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır. taşkın suyu içinde serbest kalan kimyasal kirleticilere maruz kalma sel ve su baskınlarından oluşan doğrudan etkiye neden olur.

Düşük gövdeli barajlarda, barajın üzerindeki bölgede su akış hızı çok arttığından barajın arkasında bir tehlike alanı oluşur. Taşkın önleme kanalları, sel ve su baskın anında suyun kanalize olduğu bölgelerdir. Eğimli kenarlar sel ve su baskını anında kurtarma çalışmaları için güçlükler yaratır. Hızlı akan sudaki engeller, ağaçlar, çalılar, taşınan malzeme veya taşınan kayalardan oluşabilir. Akan suyun gücü ile akıntıya kapılmış kişiler bu engellere takılabilir ve suyun basıncı altında ezilme tehlikesi altına girerler.

Boğulmalarda genel ilk yardım işlemleri için şu adımlar izlenmelidir: 1. Boğulma nedeni ortadan kaldırılır. 2. Bilinç kontrolü yapılır. 3. Temel yaşam desteği sağlanır. 4. Derhal tıbbi yardım istenir. 5. Yaşam bulguları izlenir.

Sel ve Su baskınlarından kaynaklanan mahsur kalmalarda, mahsur kalınan kişinin konumu öğrenildikten sonra iş makineleriyle müdahale, helikopterle müdahale, hat çekerek müdahale, kurtarma botları ile müdahale yöntemlerinden en uygunu seçilir

uyun akış yönünde taramalar yapılmalıdır. Selde ve suda boğulanların yuttuğu suyun bir kısmı hava yollarını, akciğeri ve hava keseciklerini doldurur ve kişi nefes alamaz. Bu nedenle sudan çıkarılan kişinin öncelikle yuttuğu su çıkarılmalıdır.

Selin yaratmış olduğu taşkın sonucu afet bölgesindeki yerleşim alanları evler dükkanlar depolar vb. yerler selin etkisine maruz kalacaktır. Bölgedeki yaşamı ve afet zedelerin gündelik hayata biran evvel dönebilmeleri için bu bölgede çalışmaların başlaması gerekmektedir. Bu çalışmalar aşağıda belirtilen başlıklar altında toplanabilir: - Binalarda biriken sel sularının tahliyesi - Hanelerin oturulabilir hale dönüştürülmesi - Afetzedelerin gündelik iaşe ve barınma hizmetlerinin sağlanması - Eğitimin sağlanması - Selin yarattığı sağlık sorunlarının çözümü - Altyapı tahribatının onarımı (elektrik ,yol, su, kanalizasyon, haberleşme, iletişim vb.) - Hasar tespiti .