ARAMA KURTARMA BİLGİSİ VE ETİK DEĞERLER - Deneme Sınavı - 5

P dalgaları deprem odağından çevreye yayılan boyuna dalgalardır.
- Sismografa (depremin şiddetini ölçen cihaz) ilk ulaşan ilk deprem dalgasıdır.
- Hızı, kabuğun yapısına göre 1,5 km/s ile 8 km/s arasında değişir.                                    - Yıkım etkileri düşüktür.
- Her ortamda (katı-sıvı-gaz) yayılırlar.
- Boyuna dalgalardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Love dalgaları yüzey dalgalarının en hızlısı olup, yeryüzünü yatay düzlemde hareket ettiren ve yarılmalara neden olan dalgalardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Derinliği 60 Km’ye kadar olan depremlere sığ depremler, derinliği 60 ile 300 Km arasında olanlara orta derinlikte depremler derinliği 300-700 Km arasında olanlara da derin depremler denir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Oluş biçimine göre depremler 4 çeşittir.
 1. Tektonik depremler                                                                                                   2. Volkanik depremler
 3. Çöküntü depremleri                                                                                                 4. Heyelan ve gök taşları gibi nedenlerle olan diğer depremler. Doğru cevap B şıkkıdır.

Bina ya da enkazlar arama kurtarma çalışmaları tamamlandıktan sonra mutlaka işaretlenmelidir. Böylece, arama kurtarma çalışmalarının tamamlandığının yanı sıra çalışma alanının tehlikeli olup olmadığı da belirtilmiş olur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Deprem arama kurtarma ekibinin kullandığı çok amaçlı ekipmanlar;

• Megafon
• Kazma
• Kürek
• Balyoz
• Çelik halat
• Projektör
• Kriko
• Teleskobik merdiven
• Kaldırma yastıkları
• Hidrolik kurtarma araçları
• Metal kesiciler                                                                                                            • Beton deliciler
• Beton kesiciler
• Çektirme gerdirme araçları
• Kombi testere
• Spiral kesme
• Portatif vinç
• Hava kompresörü
• Jeneratör
• Yangın söndürme cihazları
• Sedye
• Ceset torbası
• … vb dir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Deprem arama ve kurtarma operasyonlarında temel amaç, ilk dört gün içerisinde maksimum sayıdaki kazazedeyi canlı olarak kurtarmak, yararlıların tedavi edilmesini sağlamak ve kurtarılanların temel ihtiyaçlarını en kısa sürede, en uygun yöntemlerle
karşılamaktır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Güvenlik: Operasyon çalışmaları başlamadan önce, her enkazın ayrı risk ve tehlike içerebildiği unutulmamalıdır. Olay bölgesinde belirlenen tüm tehlikeler değerlendirilir. Tehlike yaratacak tesisatlar (elektrik, gaz, ...vb.) kapatılır. Öncelik kurtarmayı yapacak kişi veya kişilerin emniyetidir. Daha sonra kurtarma çalışması yapacak ekibe destek veren ekiplerin ve son olarak da kurtarılacak kişinin emniyeti için çalışma ve güvenli alanlar belirlenerek çevre güvenliği sağlanır. Çalışanlar dışındaki tüm insanlar güvenli bölgeye uzaklaştırılır. Acil yardım araçları için giriş çıkış yolları belirlenir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Genel olarak hasar tespitinde klasik olarak yetkilendirilmiş iki inşaat mühendisi (biri mimar olabilir) ve elemandan oluşan bir ekipler kullanılır. Gözle ve farklı araçlar yardımıyla tek tek dışarıdan ve içlerine girmek suretiyle incelenerek, hasar tespit işlemi yapılır ve bu tespitler görsel ve yazılı belgelerle kayıt altına alınır.
1. Hasar Yok (Taşıyıcı elemanda görünür çatlak yok. Duvar ve duvar ile çerçevenin birleşim çizgilerinde çatlak var)                                                                                    2.Hafif Hasar (Duvar ve tavanda çatlaklar. Sıva dökülmesi. Taşıyıcı elemanlarda deprem
dayanımını etkilemeyen küçük çatlaklar var)
3. Orta Hasar (Taşıyıcı duvarlarda köşegen veya diğer çatlaklar. Kolon, kiriş ve perdelerde
büyük çatlaklar var)
4. Ağır Hasar (Duvarlarda ezilmeli büyük çatlaklar. Kolon, kiriş ve perdelerde küçük ayrılmalar var)
5. Çok Ağır Hasar (Taşıyıcı elemanlar ve birleşim bölgelerinde çok fazla hasar ve ayrılmalar. Binanın tümünde çarpılma. Kısmen veya tamamen göçme var)
6. Enkaz (tamamen çökmüş) olarak raporlanan hasar tespit bilgi ve belgeleri ilgililerce
incelenip değerlendirilir ve hasar durumuna bağlı olarak onarma ya da enkaz kaldırma
çalışmaları başlatılır. Doğru cevap A şıkkıdır.

ACİL DURUM TELEFONLARI
Acil Servis: 112
Polis: 155
İtfaiye: 110
Jandarma: 156
Sahil Güvenlik: 158
Orman Yangını: 177
Acil durumlar için tüm kurumların telefon numarası 112 telefon hattında birleştirilerek tek bir merkezden koordine edilmektedir.
Afet Acil Durum (AFAD): 122
Valilik: 179
Elektrik Arıza: 186
Su Arıza: 185
Gaz Arıza: 187
Doktor: 113
Cenaze Hizmetleri: 188
Bilinmeyen Numaralar: 118
Acil durum telefonları gereksiz meşgul edilmemelidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Orman, dağ, mağara gibi doğa ve doğal ortamlarda bireysel ya da grup olarak malzemesiz ya da ekipman kullanarak yapılan tüm fiziksel aktivitelere ‘Doğa Etkinlikleri’ adı verilir.

Şehir ve iş ortamının sebep olduğu olumsuzluk ve monotonluktan sıkılan ya da boş zamanlarını değerlendirmek için insanlar farklı sosyal, kültürel, bilimsel ve/veya sportif aktivitelere yönelmektedir.  Doğa etkinlikleri bu aktivite seçeneklerinden biridir.

Yüksek irtifa dağcılığı "Sportif Doğa Etkinlikleri" ya da bir başka ifade ile "Doğa Sporları" kategorisi altında bulunmaktadır.

Tecrübe eksikliği, doğa ve dağ kazalarında "kişiden kaynaklanan" nedenler arasında yer almaktadır. Diğer seçenekler ise "kişiden kaynaklanmayan nedenler" arasında sınıflandırılmaktadır.

Kaybolma: Bir ya da daha fazla kişinin yer ve durumundan belirli bir süre içinde haber alınamıyor ise bu duruma ‘Kaybolma’ denir. Kaybolma olaylarının çok azı doğa kaynaklı olup çoğunlukla bilgisiz,  dikkatsizlik, …vb. kişiler nedeniyle gerçekleşen olaylardır.

Kişi ya da doğa olayları nedenleriyle, mağdur bulunduğu yer ve durumdan kendi olanaklarıyla kurtulamaz, yer ve pozisyonunu değiştiremezse, bu duruma ‘Mahsur kalma’ adı verilir.

Arama kurtarmada yeterli olmayı sağlayan temel bilgi ve beceriler şu şekilde sıralanabilir: • Ekipmanlar ve uygun kullanabilme, • Doğadaki tehlikeler, • Dağ kazaları, • Kayıp ve kaza psikolojisi, • İlk yardım, • İlgili kanun ve yönetmelikler, • Meteoroloji, • Harita, pusula ve GPS kullanımı, • Navigasyon, • Arazide hayatta kalma, • Isı kaybı ve giyinme, • Beslenme ve sıvı alımı, • İşaret ve haberleşme, • Arazide arama yöntemleri, • Arazide kurtarma yöntemleri, • Raporlama,

"B" şıkkı bu beceriler arasında değildir.

Arama kurtarma operasyonunun başlatıldığı yere, arama başlangıç noktası denir. Yapılacak çalışmalar konusunda bilgiler aktarılarak olay ve kişilerin yeri kesin olarak bilinmiyorsa, yer  tespit çalışmalarına başlanır. Yeri bilinmeyen mağdurun bulunduğu olası bölge ve yerinin belirlenmesi  çalışmalarıdır.

Kaybolan kişi ya da kişilerin aranmasında, öncelikle bölgenin büyüklüğü, arazinin durumu ve hava   koşulları gibi etkenlere bağlı olarak gerekli personel sayısı ve ekipman belirlenir.

Yapılacak arama kurtarma türüne ve ekip personel sayısına bağlı olmak üzere kullanılacak “Arama Kurtarma Ekipmanları” belirlenir. Bu ekipman miktarı, hacımı ve ağırlığı nedeniyle görev dağılımına göre, arama kurtarma ekibi personellerine paylaştırılarak taşınır.