ANTROPOLOJİ

Etnoloji: Etnografik yöntemlerle değişik topluluklar üzerine elde edilen bilgiyi kıyaslamalı olarak
inceleyerek toplumları insanlık tarihi içinde ve günümüzde yeryüzündeki toplumları sınıflandırmaya
yönelik analiz yapan bilim kolu

Clifford Geertz (1926-2006): Yorumsamacı antropolojinin kurucularından kabul edilen Geertz, kültürü giderek bir metin olarak ele almıştır. Alan çalışmaları Endonezya’da yoğunlaşmış ve ilgi odağında dinin insanları nasıl etkilediği sorunsalı yatmaktadır. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “Endonezya” seçeneğidir.

-A - 1992-İstanbul

Ülkemizde 1992’de İstanbul’da kurulmuş olan Antropoloji Derneği, bilimsel etkinlikler yürütmekte ve Türkiye’de antropolojinin gelişimine katkı yapmayı amaçlamaktadır. 1967 yılında kurulmuş olan Türk Sosyal Bilimler Derneği de Türkiye’de sosyal bilimlerin gelişmesi adına çalışmaktadır. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “1922-İstanbul” seçeneğidir.

Morgan’ın sosyal yapı ve maddi kültür üzerine çalışmaları Engels’in diyalektik materyalizm üzerine sosyolojik teorisi (The Origin of the Family, Private Property, and the State, 1884) üzerine etkisi büyük oldu. Morgan, toplumların evrimsel gelişmelerini icatlar ve keşifler, yönetim, aile organizasyonu ve mülkiyet anlayışı gibi net ve ölçülebilen olgulara bağladı ve toplumlar arasındaki gelişme farklarını ortak bir kültürel evrim ilerlemesinin farklı aşamaları olarak değerlendirdi. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “İcatlar ve keşifler, yönetim, aile organizasyonu ve mülkiyet anlayışı gibi ölçülebilen olgulara bağlanması” seçeneğidir.

İktisadi Antropoloji: Toplumların üretim, dağıtım, yeniden dağıtım ve tüketim faaliyetlerini, aile, din, devlet gibi diğer kültür ögelerini de hesaba katarak, kültür bütünlüğü içinde inceleyen; diğer toplumlarla ilişkilerini de göz önüne alarak yorumlayan dal. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “C” seçeneğidir.

Paragrafta özetlenen görüş, homosantrik dünya görüşünü yansıtmaktadır.

Değişik topluluklar üzerine elde edilen bilgiyi kıyaslamalı olarak inceleyerek toplumları insanlık tarihi içinde ve günümüzde yeryüzündeki toplumları sınıflandırmaya yönelik analiz yapan bilim kolu etnolojidir.

Antropolojinin, sağlık ve hastalığın farklı kültürlerde nasıl algılandığı ve tanımlandığını, kültüre özgü sağlık pratikleri ve davranışlarını, beden algısı gibi kültürle şekillenen konuları inceleyen dalı tıbbi antropolojidir.

Toplumlarda görülen üretim tarzı ile iklim şartları arasındaki ilişki üzerinde duran eseri Mukaddime ile bilinen düşünür, İbn Haldun'dur.

Yıldızlar ve gezegenlerden başlayarak volkanlar, kayalar, bitkiler ve yosunlar dahil olmak üzere bütün gezilerinin notlarını, gözlem ve analizlerini sentezlediği “Kozmos” adını verdiği beş ciltlik bir eser ortaya koyan kaşif, Alexander von Humboldt'tur.

Paleoantropolog, fosilleri inceleyen bir paleontolog gibidir ve insan evriminin fosil kalıntılarını inceler. Paleoantropologlar, kafataslarını, dişleri ve kemikleri incelerler. Bu yolla, insanın çağlar boyunca geçirdiği fiziksel değişim, sağlık durumu, beslenmesi gibi konularda ipuçları elde etmeye çalışırlar.

fizik veya biyolojik antropolojinin beş temel alan üzerine kurulmuştur.
1. Fosil kalıntılara dayanarak insan evriminin
incelenmesi (paleoantropoloji)
2. İnsan genetiği
3. İnsanın büyümesi ve gelişimi
4. İnsanın biyolojik esnekliği, çevreye biyolojik
olarak uyum göstermesi. Örnek olarak bedenin ısı, soğukluk ve yükseklik gibi dış faktörler ile nasıl başa çıktığının incelenmesi
5. Maymunların, büyük maymunların ve insan olmayan primatların biyolojisi, evrimi
davranışı ve sosyal yaşamı (Gezon ve Kottak, 2016:10).

Fizik/Biyolojik antropoloji başka bilim alanlarıyla işbirliği içinde ilerlemiştir. Bu alanların en
belirgini arkeolojidir. Arkeolojik antropoloji, maddi kalıntılar üzerinden insan davranışı ve kültür
örüntülerini yeniden inşa eder, tasvir eder ve yorumlar. İnsanların bir zamanlar yaşamakta oldukları mekânlarda bulunan kalıntıları incelerler. Bu
maddi kültür arasında aletler, silah olarak kullanılan objeler, binalar, atıklar gibi malzemeler söz
konusudur. Bitki ve hayvan kalıntıları ve insanların
atmış olduğu çöpler de önemli ipuçları sağlar. Bütün bu kalıntıları inceleyerek arkeologlar geçmişte
o toplulukta hangi hayvanların evcilleştirilmiş olduğu, insanların tarım yapıp yapmadıkları konusunda fikir verir.

Neolitik dönemin ülkemiz için anlamı büyüktür. Bereketli Hilal olarak bilinen topraklarda ilk
defa geliştiği bilinen ilk kırsal yerleşimlerin örnekleri olan Konya’da Çatalhöyük ve Şanlıurfa’da
Göbeklitepe arkeolojik alanları Türkiye’de kıymetli
kültürel mirasımız arasında bulunmaktadır. İnsanların yazılı tarih dönemi günümüzden 4-5 bin yıl
önce başlamış olup insanlık tarihinin binde ikisinden az olmak üzere sadece çok küçük bir dönemini
kapsamaktadır.

Kemiklerin incelenmesi ve dişlerin incelenmesinin ayrı bir önemi vardır. Çünkü,
geçmişten kalan insan ve diğer canlı kalıntılarında yumuşak doku daha çabuk çürüyerek yok olurken, dişler ve kemikler zamana
karşı çok daha dayanıklılık göstermektedir.
Osteoloji, kemiklerin incelenmesi bilimidir

I, III, V

Geosantrik dünya görüşü

Çevresel Antropoloji

İbn-Haldun

Alexander von Humboldt