ANTROPOLOJİ - Deneme Sınavı - 14

Göbeklitepe

Materyalist

Kaos

Animatizm

Altman

Japonya

Hristiyanlık

Musevilik

Reenkarnasyon

Antropologlar 1960’lı yıllarda dini davranışlara çok ilgi göstermişlerdir. Anthony F.C. Wallace (1966:102) ritüeli “eyleme geçmiş din” olarak tanımlar ve dinin yapmayı amaçladığı şeyi gerçekleştiren aracın ritüel olduğunu düşünür.

Geertz’e (1993) göre dinin beş temel özelliği vardır:
• Sembollerden oluşan bir sistemdir.
• İnsanlarda güçlü, her yere nüfuz eden uzun süren ruh hâlleri oluşturur.
• Bu ruh hâllerini varoluşun genel bir düzen içinde gerçekleştiğine dair fikirler oluşturarak meydana getirir.

• Varoluşun düzenine dair fikirlerini bir gerçeklik atmosferi ile örter.
• Böylece ruh hâllerinin ve motivasyonların benzersiz bir şekilde gerçekçi görünmesini sağlar.

Guthrie’ye göre dünya genelindeki en evrensel dinî uygulama muhtemelen duadır. Çünkü dua, doğaüstü olana dilin kapasitesinin, iletişim kurma becerisinin atfedildiği bir ritüel biçimidir.

Tek bir üstün Tanrı fikrinin olduğu dinler tek tanrılı/monoteist dinler olarak adlandırılır. Dünyadaki en yaygın tek tanrılı dinler Hristiyanlık, İslam ve Museviliktir. Bu üç dinin toplam mensubu dünya genelinde yaklaşık dört milyardır. Çok tanrılı/politeist dinlerde ise birden fazla tanrı vardır. Dünyadaki en yaygın çok tanrılı dinlerden biri olan Hinduizm’in bir milyardan fazla mensubu vardır. Bu dinde her biri farklı becerilere sahip olan ve farklı konularla ilgilenen bir dizi tanrı yer alır.

Kültürel antropoloji simgelerin, ritüellerin, değerlerin farklı coğrafyalarda ve dönemlerde ne kadar benzer olduğunu değil, ne kadar farklı olduğunu, kültüre özgü olduğunu  ortaya koymaya, bu farklılıkları ortaya çıkarmaya çalışır. Antropoloji disiplini, kültür, “öteki” kültürler, yaşama biçimleri, toplumsal sistemler, dünyayı görme biçimleri üzerine çalışmalar yapar.

Feminist kuramcı Kate Millett, cinsiyet farklılıklarının biyolojik temelden ziyade
kültürel temellere sahip olduğunu söylemiştir. Kültürel temelin kurucu öge olduğu toplumsal cinsiyet, ebeveynlerin ve akranların etkisinde biçimlenir. Mizaç, karakter, ilgi alanları, statü, değer, jest ve ifade açısından her cinsiyet için neyin uygun olduğuna dair kültürün toplamıdır

Toplumsal cinsiyet rolleri evrensel veya değişmez değildir. Bu roller ile ilgili ayrıntılar kültürlerarasında önemli ölçüde farklılık gösterebilir.

D seçeneği bir toplumsal cinsiyet stereotip ifadesi olmaktan çok bir gerçekliği ifade eder. toplumsal cinsiyet stereotip ifadeleri erkek ve kadın bedenine özgü gerçekliklerden çok, toplumsal beklentileri, ön yargıları barındırırlar ve bilimsel gerçeklikle uyumlu değildir.

Cinsiyetler arasındaki eşitsizliklerin ve güç asimetrilerinin bireysel alandan çıkıp, toplumsal bir sisteme dönüşmesini anlatan kavram ataerkilliktir. Ataerkillik, iktidar pozisyonlarının erkeklerin elinde olduğu kültürel yapıdır. Bu sistemde erkekler gücü ellerinde tuttukları için toplumsal ayrıcalıklara sahip olurlar.

1884-1942 yılları arasında yaşayan Bronislaw Malinowski Psikolojik yapısal işlevselciliğin kurucusudur. Malinowski, Batı Pasifik Argonotları (1922), Kuzeybatı Melanezya’daki İlkel Toplumların Cinsel Yaşamı (1929) ve özellikle İlkel Toplumlarda Cinsellik ve Baskı ([1927]1989) çalışmaları ile antropolojide toplumsal cinsiyet kavramının gelişimine katkı sağlamıştır.

Ruth Benedict, kültürü fikirlerin, dinin ve estetik ögelerin bir bütünü olarak
görmeyi önermiştir. Kültürün yalnızca kişiliğin içinde geliştiği bir özellikler
bütünü olmadığını belirtmiştir. Ona göre kültür, kişiliğe derinden yazılır ve her kültürün de bir kişiliği vardır.