ANTROPOLOJİ - Deneme Sınavı - 12

Metin Özbek, çalışmalarında dikkate değer bir tarih izlemi ile insan, ırk, uygarlıklar, kültür kavramlarına yönelik incelemeler yapmıştır. “Irklara Veda: Yaşasın Biyolojik ve Kültürel Çeşitlilik” adlı eserleriyle bugün, insanın geçmiş uygarlıklardan günümüze kadar gelen kültürel zenginliklere karşılık teknolojik insan olma niyetiyle ortaya çıkmasına rağmen patolojik insan oluverişinin çözümlemesini yapan, dolayısıyla yolu ve meselesi fizik antropoloji kadar sosyal antropoloji ile de çakışan bir eser yayımlamıştır.

“İnsanın Irksal Tarihi” (The Racial History of Man) adlı eseriyle antropolog Roland R. Dixon insan nüfuslarını kafatası yapılarına göre kategorileştirme tekniği içinde Türk tipini brakisefal (yuvarlak kafatası yapısına sahip) kategoriye koymuştu.

Dinle ilgili çeşitli çalışmalar çok daha öncelere uzansa da din antropolojisi, on dokuzuncu yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkmış olan bir disiplindir. Doğru cevap A.

Din antropolojisinde 1900’lerin başına dek ağırlıklı olarak dinlerin kökeni üzerinde durulmuş, özellik­le tarihsel kökleri bilinen gelişkin dinlere göre daha basit ve saf olduğu kabul edilen ‘ilkel’ dinler ince­lenmiş ve bu ilk dönemdeki baskın teori sosyal ev­rimcilik olmuştur (Bowie, 2017). Doğru cevap A.

Bu dönemde dini antropolojik açıdan ele alan ilk çalışmalar Edward B. Tylor, Max Müller, James G. Frazer ve Robertson Smith tarafından yapılmıştır. Doğru cevap A.

‘Kutsal’ kavramı büyük saygı duyulan, korkulan ve hürmet edilen, bu yönüyle diğerlerinden ayrılan anlamını taşır. Doğru cevap A.

Din antropolojisi toplumun kutsal ile kurduğu ilişkiye odaklanan bir disiplindir ve temel ilgi alanı insanlar ile doğaüstü ve doğa­üstüne dair inanış, uygulama ve kurumlar arasın­daki ilişkiyi anlamak, analiz etmek ve açıklamaktır. Doğru cevap A.

Her ne kadar dünya genelinde çok çeşitli ina­nışlar olsa da çoğu inanç sistemi bazı temel ortak ögelere sahiptir. Bun­lardan birincisi kozmoloji, yani dünyanın tarihinin veya kökenlerinin bir açıklamasıdır. Dinlerin ikinci niteliği insan deneyimi dışındaki bir alana, doğaüstü olana du­yulan inançtır.  Çoğu dinde üçüncü bir ortak özellik olarak davranışları yöne­ten kurallar yer alır. Dördüncü öge ritüeldir, ritüeller dinî bir amaca yönelik olan ve genellikle dinî uzmanlar tarafından veya onların gözetiminde yapılan seremoni (tören) veya uygulamalardır. Doğru cevap A.

Dinî kozmolojiler, evrenin kökenini ve gerçek­liği yöneten düzenin ilkelerini açıklama yollarıdır. En basit biçimiyle bir kozmoloji bir köken hikâyesi dünyanın, geçmişin, şu anın veya geleceğin, dün­yayı oluşturan insanların, ruhların, tanrı ve tanrı­çaların ve diğer güçlerin, yani tüm evrenin ve tüm gerçekliğin anlaşılmasına yönelik bir açıklamadır. Doğru cevap A.

İnsan niteliklerine sahip olan nesne veya varlığa Antropomorfik denir. Doğru cevap A.

Animatizm: Kişisel olmayan bir doğaüstü güce duyulan inanç etrafında örgütlenen bir din sistemidir, doğaüstü bir güce inan­manın ilk biçimidir. Doğru cevap A.

Atalar Kültü: Atalar kültü (ataların ruhu­na tapınma olarak da bilinir) ailenin öl­müş üyelerinin yaşayan üyelerin kaderini etkileme gücü olduğu inanışıdır. Doğru cevap A.

E. Bowie

Dinin Yağısı

Üç

Kaos

Antropomorfik

Animatizm

Dört

Animizm