Aof Panel

Soru 1

Vücudun boyutlarının ve bileşiminin ölçülmesine ne ad verilir?

Soru 2

Yukarıdakilerden hangisi/hangileri toplumda beslenme sorunlarının oluşmasının temel nedenleri arasındadır?

Çözüm Açıklaması

Beslenme bozukluğunu oluşturan birçok etmen bulunmaktadır. Bunların en önemlilerini şöyle sıralayabiliriz;
1. Besin Üretimi, Dağıtımı ve Teknolojisindeki Yetersizlik ve Düzensizlikler: Besini gerektiğinden fazla kaynatarak C vitamini gibi birçok maddelerin tamamen kaybına neden olunabilir. Ayrıca ıspanakta demir oranı yüksektir, ancak vücudumuza alınan, faydalanabildiğimiz demir oranı düşüktür. Bu açıdan gıda teknolojisi iyi bilinmelidir.
2. Satın Alma Gücünün Yetersizliği: Gelir düzeyi kısıtlı olan bir ailenin, en az masrafla dengeli beslenme yollarına başvurmaya çok özen göstermesi gerekir. Bunun için besinler konusunda bilgi düzeyinin yüksek olması şarttır. Örneğin; et pahalı bir gıda iken, aynı amaç yumurta ile sağlanabilir. Mercimek gibi tahıllarda protein oranı yüksektir. Bu yemeklere çok az katılacak hayvansal protein (kıyma gibi) sorunun çözümünde yararlı olmaktadır. Az bile olsa birçok gıdanın birlikte alınmasının yararları yüksektir.
3. Sosyo-ekonomik ve Kültürel Etmenler: Ekonomik yapı, aile, çeşitli örf ve gelenekler, çevre, dini inanışlar, eğitim, gibi kültürel etmenler gıdanın temininden alımına kadar çeşitli kademelerde beslenmemize etki etmektedirler. İyi çiğneme veya hızlı, az çiğneyerek yutma bile beslenmemiz üzerinde birer etmendir. Gerçek olmayan inanışlar yüzünden küçük çocuklara yumurta, yoğurt gibi besinler verilmeyip, şekerli besinler (lokum gibi) verildiği gözlenmektedir. Çocuk ishal olur korkusu ile yazın süt verilmemesinin nedeni sütün saklanma zorluğundandır. Ancak, yoğurt bu durumlarda rahatlıkla verilebilir. Ayrıca anne sütü ile birlikte ek gıda alan bir çocuğa yoğurt rahatlıkla verilebilir, çünkü yoğurdun çocuğun midesini bozduğu endişesi yersizdir.
4. Aile Yapısı: Yukarıda belirtilmesine karşın, ailenin birey sayısı, bir sofrayı paylaşan kişilerin adedi ayrıca vurgulanması gereken bir olgudur.
Kirlilik: Çevremizdeki kirlilik giderek artan oranda önemlilik kazanmaktadır. Ayrıca gıdalardaki katkı maddeleri önemli bir sorun olarak karşımızdadır. Besinlerin uygunsuz koşullarda hazırlanması, saklanması ve işlenmesi, gıdadan yararlanma oranını azalttığı gibi, zararlı öğelerin vücudumuza girmesine neden olmaktadır. Mikroplar, parazitler, zehirler gibi birçok maddenin alınmasına ve sağlığımızın bozulmasına bile neden olurlar.

Soru 3

Yukarıda belirtileri verilen klinik durum aşağıdakilerden hangisidir?

Çözüm Açıklaması

Kuvaşiorkor: Enerji alımı yeterli, ancak protein alımı yetersizdir. Sorun kısa sürede

gelişir, ödem görülmesi temel özelliğidir. Kuvaşiorkorun belirgin özelliği ödem (vücutta su toplanması) olup çevreye ilgisizlik ve davranış bozuklukları ile karakterize edilir. Ödem; eller, ayaklar, gövde ve yüzde belirgindir, ağırlık kaybı ödemle maskelenmiştir.

Marasmus: Protein ve enerjinin aşırı yetersizliğinde görülen klinik duruma marasmus adı verilmektedir. Marasmus genellikle tek başına az miktarda olan anne sütü ile çok uzun süre beslenme veya yine uzun süre sulandırılmış süt ile beslenme sonucunda görülmektedir.

Marasmus genellikle büyümenin hızlı olduğu yaşamın ilk bir yılı içinde görülür.

Çocuklarda kas ve deri altı yağ dokusu azalır, “yaşlı yüz” görünümü vardır.

Saçlar ince, seyrek, cansız ve kurudur. Cilt ince, kıvrımlı, gevşek ve adeta vücuda

bol geliyor görünümündedir. İshal sıklıkla hastalığa eşlik eden bulgulardandır.

Malnutrisyon: Kötü beslenmeye denir. Anemi: Demir eksikliğidir. Demir yetersizliğinin belirtileri: Yorgunluk ve halsizlik, solunum güçlüğü, baş dönmesi, bulanık görme, baş ağrısı, uykusuzluk, titreme, iştahsızlık, deride ve göz kapaklarının iç kısmının çevresinde solukluk, elde avuç içi çizgilerinde solukluk görülür. İleri düzeyde kansızlıkta ise; çarpıntı, kalpte üfürüm, kalp genişlemesi, bacaklarda ödem (deri altında su toplanması), akciğerlerde ses, kaşık tırnak, toprak yeme (pika-her türlü besin dışı madde tüketimi, jeofaji-toprak yeme) veya buz yeme (pagofaji) görülür. Raşitizm: bebeklerde ve çocuklarda D vitamini yetersizliği sonucu görülür. D vitamini yetersizliği çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde ise osteomalasiye neden olmaktadır. Önlenmez ve tedavi edilmez ise 2-3 yaşında kemiklerde şekil bozuklukları bırakarak iyileşme görülür. Bu çocukların bacakları eğri olur, bıngıldakları geç kapanır, geç yürürler, dişleri geç çıkar, hastalıklara kolay yakalanırlar. Kız çocuklarının kemiklerinde oluşabilecek bozukluklar ileride doğum güçlüklerine ve ölümlere neden olabilmektedir. Raşitizmde bebek ve çocuklarda ayrıca terleme ve huzursuzluk, uyurken başını sağa çevirme, tokmak diz, raşitik rozary (göğüste kaburgaların ucunda düğme gibi oluşumlar), kafada alın ve yan bölgelerde çıkıntı, güvercingöğsü, kunduracı göğsü, el ve ayak bilek genişliği vb. sorunlar da görülür. Göğüs kafesinde bozuklular akciğer sorunlarına, zatürreye duyarlılığı artırır.

Soru 4

Yaşa göre vücut ağırlığı ve yaşa göre boy uzunluğu düşük, fakat boy uzunluğuna göre vücut ağırlığı normal olan kronik beslenme yetersizliği aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 5

Proteinin aşırı yetersizliği sonucunda vücutta su toplanması (ödem) ve bireyin çevreye ilgisizlik gibi davranış bozuklukları göstermesi aşağıdakilerden hangisi ile eşleştirilebilir?

Çözüm Açıklaması

Kuvaşiorkor: Enerji alımı yeterli, ancak protein alımı yetersizdir. Sorun kısa sürede gelişir, ödem görülmesi temel özelliğidir. Kuvaşiorkorun belirgin özelliği ödem (vücutta su toplanması) olup çevreye ilgisizlik ve davranış bozuklukları ile karakterize edilir. Ödem; eller, ayaklar, gövde ve yüzde belirgindir, ağırlık kaybı ödemle maskelenmiştir.

Marasmus: Protein ve enerjinin aşırı yetersizliğinde görülen klinik duruma marasmus adı verilmektedir. Marasmus genellikle tek başına az miktarda olan anne sütü ile çok uzun süre beslenme veya yine uzun süre sulandırılmış süt ile beslenme sonucunda görülmektedir. Marasmus genellikle büyümenin hızlı olduğu yaşamın ilk bir yılı içinde görülür. Çocuklarda kas ve deri altı yağ dokusu azalır, “yaşlı yüz” görünümü vardır. Saçlar ince, seyrek, cansız ve kurudur. Cilt ince, kıvrımlı, gevşek ve adeta vücuda bol geliyor görünümündedir. ‹shal sıklıkla hastalığa eşlik eden bulgulardandır.

Malnutrisyon: Kötü beslenmeye denir.

Anemi: Demir eksikliğidir. Demir yetersizliğinin belirtileri: Yorgunluk ve halsizlik, solunum güçlüğü, baş dönmesi, bulanık görme, baş ağrısı, uykusuzluk, titreme, iştahsızlık, deride ve göz kapaklarının iç kısmının çevresinde solukluk, elde avuç içi çizgilerinde solukluk görülür. İleri düzeyde kansızlıkta ise; çarpıntı, kalpte üfürüm, kalp genişlemesi, bacaklarda ödem (deri altında su toplanması), akciğerlerde ses, kaşık tırnak, toprak yeme (pika-her türlü besin dışı madde tüketimi, jeofaji-toprak yeme) veya buz yeme (pagofaji) görülür.

Raşitizm: bebeklerde ve çocuklarda D vitamini yetersizliği sonucu görülür. D vitamini yetersizliği çocuklarda raşitizm, yetişkinlerde ise osteomalasiye neden olmaktadır. Önlenmez ve tedavi edilmez ise 2-3 yaşında kemiklerde şekil bozuklukları bırakarak iyileşme görülür. Bu çocukların bacakları eğri olur, bıngıldakları geç kapanır, geç yürürler, dişleri geç çıkar, hastalıklara kolay yakalanırlar. Kız çocuklarının kemiklerinde oluşabilecek bozukluklar ileride doğum güçlüklerine ve ölümlere neden olabilmektedir. Raşitizmde bebek ve çocuklarda ayrıca terleme ve huzursuzluk, uyurken başını sağa çevirme, tokmak diz, raşitik rozary (göğüste kaburgaların ucunda düğme gibi oluşumlar), kafada alın ve yan bölgelerde çıkıntı, güvercingöğsü, kunduracı göğsü, el ve ayak bilek genişliği vb. sorunlar da görülür. Göğüs kafesinde bozuklular akciğer sorunlarına, zatürreye duyarlılığı artırır.

Soru 6

Aşağıdakilerden hangisi birincil protein enerji yetersizliğinin nedenleri arasında yer alır?

Soru 7

Yukarıdakilerden hangisi/hangileri vücutta demirin kullanımını azaltır?

Soru 8

Hangi minarelin eksikliği gebe kadınlarda düşüklere, ölü doğumlara, bebek ve çocuklarda büyüme geriliği, zekâ geriliği, sağırlık, cücelik, guatr, tiroid bezinin çalışmaması ve bebek ölümlerinde artışa; çocuklarda ve gençlerde guatra, okul başarısızlığı, anlama ve öğrenmede güçlüklere neden olur?

Çözüm Açıklaması

İyot Eksikliğinde Meydana Gelen Hastalıklar:

Demir Eksikliğinde Meydana Gelen Hastalıklar: Anemi, demir eksikliği anemisi, Kronik hastalık anemisi, B12 eksikliği, Aplastik anemi, talasemi, orak hücre anemisi ve Sıtma

Kalsiyum Eksikliğinde Meydana Gelen Hastalıklar

Potasyum Eksikliğinde Meydana Gelen Hastalıklar

Vücutta çok az potasyum olması çok ciddi sonuçlar doğurabilir. Potasyum düşüklüğü mide bulantısı, saç, karıncalanma hissi, depresyon, ruhsal sorunlar, huzursuzluk, zihin karışıklığı, ödem, yüksek tansiyon, iştahsızlık, halsizlik, sinirlilik, kas yorgunluğu, kalp atımında sorunlar, ve vücutta sıvı birikimi gibi sorunlara yol açabilir.

Magnezyum Eksikliğinde Meydana Gelen Hastalıklar, bedensel yorgunluk, halsizlik, iştahsızlık, sinirsel gerginlik, huzursuzluk, uyku bozuklukları, zihinsel yorgunluk gibi genel belirtiler görülebiliyor. Kişinin hem zihinsel hem psikolojik durumu etkilenebiliyor. Öğrenme kapasitesinin azalması, dalgınlık, hafıza zayıflığı ile beyin fonksiyonlarının etkilenmesi, kas seğirmeleri ve titremeleri, kalp çarpıntısı ve bazı damar kaynaklı şikayetler, tansiyon yükselmesi, kas zayıflığı, kramplar, aşırı hassasiyet, sinirsel bağırsak hastalıkları, kalp damarlarının kasılması, kalpte ritim bozuklukları gibi şikayetler ortaya çıkabiliyor. Magnezyum yetersizliği iştah kaybına, depresyona, şaşkınlığa ve göz kararmasına sebep olabiliyor. Yine magnezyum eksikliğinde mensturasyon (kadınlarda adet dönemi) problemleri, böbrek taşı ve doku kireçlenmelerine eğilimin artması da görülebilir. Magnezyuma özellikle çok spor yapanlar, yoğun bir iş temposunda çalışanlar, yanlış beslenenler, hızla zayıflamak için rejim yapanlar, düzenli ilaç kullananlar daha çok ihtiyaç duyarlar.

Soru 9

Dişlerin dayanıklılığını sağlayan mineraller aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 10

Aşağıdakilerden hangisi yaşam kalitesini bozan beslenme sorunlarından değildir?

ANNE VE ÇOCUK BESLENMESİ