ANNE ÇOCUK SAĞLIĞI VE İLKYARDIM - Deneme Sınavı - 1

Kırıklar; özellikle jimnastik, güreş, paten, kay kay, skooter gibi tekerlekli araçlarla spor yapan çocuklarda düşmeye bağlı olarak sık rastlanmaktadır. Yumuşak doku yaralanmaları; kas, tendon ve eklemi oluşturan kemik yapıları bir arada tutarak eklemin aşırı hareketini önleyen bağların aşırı zorlanmasına bağlı olarak oluşur. İnstabilite (dayanıksızlık); Amerikan futbolu, futbol ve jimnastikçilerde yaygın olarak görülür. Kemikle birlikte kıkırdak yaralanmaları; dirsek eklemlerinden biri olan, ön kol kemiği radius ve kol kemiği humerus arasındaki eklemin dış kısmına gelen tekrarlı kompresyon kuvveti, kemikte mikro kırık, kıkırdakta kopma ve kopan parçanın eklem boşluğuna düşmesine yol açmasıdır. Epifiz (büyüme) plağı yaralanmaları ise; özellikle 9- 12 yaş çocuklarda aşırı fırlatma aktivitesi sonucu tekrarlanan mikrotravmalar dirseğin iç tarafında çekme kuvvetlerini artırıp, dirseğin iç kısmındaki büyüme plağı üzerinde baskı yaratarak ağrı ve ödem oluşumuna yol açar. Doğru cevap B seçeneğidir.

Spor yaralanmalarına sebep olabilecek dış faktörler; spor veya aktivite tipi, yarışma düzeyi/oyun, saha yüzeyi, antrenman şiddeti sıklığı ve süresi, spor malzemeleri, hava şartları ve antrenördür. İç faktörler ise; yaş, cinsiyet, anatomik özellikler, spora başlama yaşı, geçirilmiş yaralanma, fiziksel engel, psikolojik faktörler ve fiziksel uygunluktur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Çocuklarda spor yaralanmalarına bağlı gelişen kas-iskelet sorunları, temel olarak dört aşamalı bir tedavi yaklaşımıyla iyileştirilebilir. Bunlar; Aşama I; ikincil yaralanmaları engellemek, ağrı ve şişliği kontrol altına almak, Aşama II; yaralanmış yapıların kuvvet ve esnekliğini arttırmak, Aşama III; normal fonksiyona ulaşıncaya kadar kuvvet, esneklik, pozisyon hissini algılama ve dayanıklılığı kademeli olarak geliştirmek, Aşama IV; aşamalı olarak oyun ve spora dönmektir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Soğuk uygulamak, kompresyon, elevasyon, dinlenmek yaralanmaları takiben yapılabilecek ilk uygulamalardır. Bu uygulamalar dışında; sıcak uygulama, alkol ve masaj gibi yaklaşımlar yaralı bölgeye zarar verecek, iyileşmesini engelleyecek uygulamalardır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Soğuk uygulama (buz) ıslak bir bez çanta içerisine yerleştirilip doğrudan deriyle temas edecek şekilde yaralı bölgeye 20 dakika süreyle uygulanmalıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bisiklet
kullanıcılarının trafik kuralları konusunda da eğitilmesi gerekir.
Bunlar;
• Yolun sağ tarafı kullanılmalıdır.
• Dur işaretlerine uyulmalıdır.
• Bisikletin ön, arka ve her iki tekerleğinde reflektör bulundurulmalıdır.
• Gece baş üstü lamba takılmalıdır.

spor yaralanmalarının nedenlerini oluşturan iç faktörler şunlardır:

Yaş
Cinsiyet
Anatomik Özellikler
Spora Başlama Yaşı
Geçirilmiş Yaralanma
Fiziksel Uygunluk
Fiziksel Engel
Psikolojik Faktörler
(Aile ve Antrenör baskısı)

Spor yaralanmalarının nedenlerini oluşturan dış faktörler şunlardır:

Spor veya Aktivite Tipi
Yarışma düzeyi / Oyun
Saha Yüzeyi
Antrenman şiddeti, Sıklığı ve Süresi
Spor Malzemeleri
Hava şartları
Antrenör

Çocuklarda spor yaralanmalarına bağlı gelişen kas- iskelet sorunları, temel olarak
dört aşamalı bir tedavi yaklaşımıyla iyileştirilebilir. Bunlar;
• AŞAMA I: İkincil yaralanmaları engellemek, ağrı ve şişliği kontrol altına almak!
• AŞAMA II: Yaralanmış yapıların kuvvet ve esnekliğini arttırmak!
• AŞAMA III: Normal fonksiyona ulaşılıncaya kadar kuvvet, esneklik, pozisyon
hissini algılama ve dayanıklılığı kademeli olarak geliştirmek!
• AŞAMA IV: Aşamalı olarak oyun ve spor’a dönmek!

Çeşitli risk faktörü aşırı kullanıma bağlı yaralanmalara yol açmaktadır. Bunlar;
• Yapılan spor veya antrenmanın sıklığında, dozunda ve süresinde ani değişiklikler
olması,
• Kasın kuvvet ve esnekliği arasında dengesizlik,
• Anatomik yapılarda farklılıklar (bacak uzunluk farkı, kalça eklem açılarında
anormallik, çarpık bacak, düztaban)
• Uygun olmayan spor ayakkabısı 
• Oyun zemini (beton kaplama, asfalt, toprak, çim)
• Diğer hastalıkların varlığı (eklem iltihabı, zayıf kan dolaşımı, önceden geçirilmiş
kırık ve diğer yaralanmalar)
• Hızlı büyüme (anatomik yapılarda hızlı gelişim)

Ergenlik döneminde takım sporlarına katılan ve kulüp veya okul takımında oynayan gençlerin, sezon öncesi sağlık muyanesi ve
bazı testlerden geçirilme amaçları;

• Sporcunun mevcut sağlık durumunun tespit edilmesi
• Spor yaralanmalarına neden olabilecek anatomik anormalliklerin saptanması
• Fiziksel performansın belirlenmesi
• Gelişimi gösteren fiziksel özelliklerin takibi
• Kalp krizi gibi gizli sistemik sorunların varlığını ortaya çıkarma
• Ayrıca geçirilmiş ve tam tedavi edilmemiş spor yaralanmalarının tespiti ve
iyileşmeye olanak saılama
• Yaralanmaların önlenmesi konusunda öğrencinin eğitilmesini kapsamaktadır

2005 yılında oyuncakla ilgili yaralanmaların % 46’sı baş ve yüz bölgesinden geçirilmiştir.
Üç yaş altı çocukların oyuncak nedeniyle boğulma riski yüksektir