ANNE BABA EĞİTİMİ

Aile rehberliği ana babalara bireysel ya da gruplar hâlinde çocuk eğitimi konusunda bilgi verme hizmetidir.

Anne Destek Programı

Bu program annenin çocuğun bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimine duyarlılığı artırmayı, anneyi çocuğun gelişimine destekleyici bir ev ortamı hazırlamada yardımcı olmayı ve anne babayı tutarlı ve olumlu bir anne-çocuk etkileşimi yaratma konusunda desteklemeyi hedeflemektedir.

Zihinsel Eğitim Programı

Annelere, çocukları için verilen sekiz hikâye kitabı ve her biri 20 sayfadan oluşan 25 adet çalışma formuyla desteklenen Zihinsel Eğitim Programı, çocuğun zihinsel gelişiminin desteklenmesini ve okula iyi hazırlanmasını hedeflenmektedir.

Kadın Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması

Bu program 23 ayrı konuyu içermektedir.

Ana-Baba Okulunda bebeklik ve çocukluk döneminin gelişimsel özellikleri ve bu çocukların eğitimi, son çocukluk döneminin gelişim özellikleri ve eğitimi, çalışan anne ve çocuğu, ergenlik dönemi gelişim özellikleri, eşler arasında problem çözme, karıkoca ilişkilerinden doğan problemler, yaygın anne baba tutumları, çocukla sağlıklı iletişim, çocuklarda uyum ve davran›fl bozuklukları, çocuğun başarısını yükseltmede ailenin rolü ve çocuğun cinsel eğitimi gibi konulara değinilmektedir.

Anne Eğitim Programı 0-2 yaş grubunda çocuğu olan anneler için ev ziyaretleri yolu ile bireysel olarak uygulanmaktadır.

Gelişimsel Eğitim Programı (GEP)

Bu program 0-2 yaş için evde ve 2-6 yaş çocukları ve Halk Eğitim Merkezlerinde uygulanmaktadır. Annelere eğitici oyunların amacı açıklanarak oyunun nasıl uygulanacağı gösterilmekte ve uygulama yaptırılmaktadır.

OKULÖNCESİ VELİ-ÇOCUK EĞİTİM PROGRAMI (OVÇEP)

28 hafta boyunca süren programda hem çocuğa hem de anneye yönelik faaliyetler yer almaktadır.

Ben dili, benle başlayan ve benle biten, bireyi rahatsız eden davranışların somut olarak tanımını ve o davranışının birey üzerindeki etkisi içeren, yaşanan duygu ve düşünceleri ortaya koyan bir dildir.

Baba destek programında babanın rolü, önemi ve çocuğun üzerinde etkileri, ailedeki davranış modellerinin ve yaklaşımlarının çocuğun üzerindeki etkisi, iletişim becerileri, olumlu disiplin yöntemleri, çocuğun bedensel, sosyal, duygusal gelişim özellikleri, zihinsel gelişim ve çocuklara kitap okumanın önemi, çocukla oyun oynama ve birlikte vakit geçirmenin önemi konularını içermektedir.

1982-1986 yılları arasında yürütülen Erken Destek Araştırma Projesi, Boğaziçi Üniversitesinde Kağıtçıbaşı, Sunar ve Bekman tarafından geliştirilmiştir. Program okulöncesi eğitim olanaklarından yararlanamayan düşük gelirli ailelerden gelen çocukların çok yönlü gelişimlerini sağlamayı amaçlamaktadır.

Anne çocuk eğitim programının üç temel unsuru; Anne Destek Programı, Zihinsel Eğitim Programı, Kadın Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması'dır. Anne Destek Programı çocuğun bilişsel, sosyal ve duygusal gelişimine duyarlılığın artırılmasını hedeflemektedir. Çocuk gelişimi, sağlıklı beslenme, oyun konuları ve anne-baba-çocuk ilişkileri gibi pek çok konuya değinilmektedir.

Program sonucunda elde edilen değerlendirmelerde uygulamalara katılan anne ve babaların koruyucu ve baskıcı-otoriter tutumlarında azalma görülürken, eşitlik ve paylaşma tutumlarında artış görülmüştür. Bu sebeple II. seçenek dışındaki tüm seçenekler Ana-Baba Okulu ile ilgili doğru bilgileri içermektedir.

Gelişimsel Eğitim Programı 0-2 yaş için evde ve 2-6 yaş çocukları için  Halk Eğitim Merkezlerinde uygulanmaktadır. Annelere eğitici oyunların amacı açıklanarak oyunun nasıl uygulanacağı gösterilmekte ve uygulama yaptırılmaktadır. Ayrıca annelerden her hafta oyunu en az dört kez çocuğuyla uygulaması ve uygulamanın sonucunu kaydetmesi istenmektedir.

Benim Ailem Anne ve Çocuk Eğitim Programı'nın uygulanması 16 hafta süreyle haftada bir kez annelerle grup toplantılarının düzenlenmesi, program süresince iki kez de babalarla olmak üzere 18 oturum şeklinde gerçekleştirilmiştir. Babalar, toplantılarda konuşulan konuların özetlerini içeren belgeler ile bilgilendirilmiş, babalara mesajlar içeren baba mektuplarıyla çocuklarının eğitim ve gelişimi ile ilgili bilgi sahibi olmaları amaçlanmıştır.

Benim Ailem Anne ve Çocuk Eğitim Programı'nın program sonuçlarına göre, programın çocuklarında hangi değişimlere yol açtığı ile ilgili annelere gözlemleri sorulduğunda; çocukların anneleriyle daha çok oyun oynamak istedikleri ve daha çok sohbet ettikleri, daha meraklı oldukları, daha çok soru sormaya başladıkları, dertlerini daha rahat anlatmayı başardıkları görülmüştür.

OVÇEP'e katılan veliler olumsuz disiplin yöntemlerini azaltıp yerine olumlu disiplin yöntemlerini kullanmada artış göstermişlerdir. Toplantılarda işlenen konuları günlük hayatta uygulayıp uygulamadıkları sorulduğunda, veliler en yoğun olarak yanlış davranışta daha sakin olduklarını, sinirlenmediklerini, çocuğu dinlediklerini ve ben dilini kullandıklarını belirtmişlerdir. Bunların yanı sıra veliler çocuklarına daha fazla sorumluluk verdikleri, etkin dinlemeyi kullandıklarını ve olan problemlerini toplantıda konuşulanlarla çözdüklerini ifade etmişlerdir.

Baba Destek Eğitim Programı'nın hedef kitlesi 2-10 yaş arası çocuğu olan babalardır. Program farklı ekonomik ve eğitim gruplarından babalara uygulanabilmektedir. Babaların, çocuk gelişimindeki önemlerinin farkına varması, çocuk gelişimi konusunda bilgi edinmesi, çocuk yetiştirmeye dahil olması ile cinsler arası dengenin sağlanması, toplum yapısının desteklenmesi ve çocuk istismarının önlenmesi amaçlanmaktadır.

AÇEV ve Boğaziçi Üniversitesi işbirliği ile yapılan araştırma değerlendirmelerine göre özellikle Diyarbakır ilinde okulöncesi eğitim olanaklarının yetersiz olduğu ve çocuğun içinde bulunduğu elverişsiz şartlar sebebiyle gelişiminin olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir. Bu veriler ışığında çocuğun gelişimini desteklemek, okula hazırlayabilmek ve ona eğitimde eşit fırsat tanıyabilmek için bir program uygulamanın yararlı olacağı düşünülmüştür. Ayrıca annelere destek verecek bir programın uygulanması ile çocuğun gelişimine annenin de destek olabilmesi hedeflenmiştir. Bu doğrultuda birbirini destekleyen iki program olan Okulöncesi Eğitim Programı ve Anne Destek Programı geliştirilmiştir.

Okulöncesi Eğitim Programı yaratıcılığı, kişisel ifadeyi ve etkin/katılımcı öğretimi vurgulamakta ve bedensel, bilişsel, dilsel ve sosyal-duygusal gelişim modüllerini içermektedir. Bedensel modül spor yapma, temizlik ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını geliştirmeyi hedeflerken, bilişsel modül kavram gelişimini okuryazarlık-öncesi becerilerini ve sayı bilgisi-öncesi becerilerini destekleyerek çocukları okula hazırlamayı amaçlamaktadır.