ANAYASA I

Osmanlı’da başlıca iki sınıf bulunmaktaydı. Buna göre toplum, yönetenler ve yönetilenlerden oluşmaktaydı. Bu sınıflar da kendi içerisinde bir ayrıma tabi kılınmaktaydı. Bunlar:
• Yöneticiler Sınıfı; I. Maaşlı Askerler, II. Zaimler ve tımarlı sipahiler, III. Ulema
• Yönetilenler Sınıfı; I. Kentliler (Esnaf, Tüccar ve Sarraflar), II. Köylüler, III. Göçebeler

Senedi İttifak merkezi yönetim ile ayanlar arasında 1808 yılında yapılan bir anlaşmadır.

Osmanlı anayasacılık hareketlerinin başarısızlığı merkeziyetçilik, seçkincilik ve militarist zihniyete bağlanmaktadır. Bu zihniyet, toplum- devlet ilişkisinde devleti önceleyen ve siyasetin odağına devleti yerleştiren bir anlayışa ve uygulamaya yol açmıştır.

Türkiye’nin yakın tarihinde ilk yazılı anayasanın 1876 Kanun-u Esasi olduğunu görmekteyiz. Batılı ülkeler düşünülecek olursa, 1787 Amerikan Anayasası ve 1791 Fransız Anayasası’na göre Kanun-u Esasi oldukça geç bir dönemde hazırlanmıştır. Bununla birlikte 1808 Senedi İttifak, 1839 Tanzimat Fermanı, 1856 Islahat Fermanı ve diğer ıslahat belgeleri anayasacılık açısından dönüm noktaları olmakla birlikte bu belgeler anayasa değildirler.

Yeni Osmanlılar ile Jön Türkleri birbirine karıştırmamak gerekir. Yeni Osmanlılar, 1860’lı yıllarda Tanzimat devri sorunlarına karşı fikir yürüten reformcu bir grup iken Jön Türkler 1880’li yıllardan sonra II. Abdülhamit’e karşı oluşan muhalif gruptur.

1876 yılında çıkarılan Teşilat-ı Esasi'de devletin temel özelliklerinden birisi 'OSmanlı Devletinin laik değil, teokratik bir monarşi' olduğudur.

Kanun-u Esasi’de iki meclisli bir parlamento öngörülmektedir. Bunlardan ilki Heyeti Mebusan olarak adlandırılmakta ve üyeleri iki dereceli seçimle halk tarafından belirlenmekteydi. İkinci meclis ise Heyeti Ayan olarak adlandırılan ve üyeleri padişah tarafından belirlenen bir meclis idi. Her iki meclisin bir araya geldiği parlamentoya ise Meclisi Umumi denilmektedir.

Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve sosyalizm II. Meşrutiyet döneminin başlıca düşünce akımları arasında yer alır.

1909 Anayasa değişiklikleri ile sistem parlamenter bir demokrasi yönünde önemli değişikliklere sahne olmuştur. Zira 1909 Anayasa değişikliğiyle mutlak monarşi sisteminden meşrutiye geçiş için çabalandığı görülmektedir.

Katı anayasa, değiştirilmeleri yasalara göre daha zor usullere tabi olan anayasalara verilen addır. Eğer bir anayasanın değiştirilmesinde yasalarla arasında bir fark yoksa bunlar yumuşak anayasalardır. 1876 Kanun-u Esasi’nin, anayasa değişikliği için Meclislerin üçte iki oyunu araması anayasaya katılık sağlayan bir unsurdur.