ANAYASA HUKUKU

1924 Anayasası’nın 1937 yılında geçirdiği değişiklikle, cumhuriyetin nitelikleri arasında milliyetçilik ilkesine yer verilmiştir. 1961 Anayasası’nda bunun yerine millî devlet deyiminin kullanılmıştır. Doğru cevap C’dir.

Din hürriyeti, vicdan ve ibadet hürriyetlerini kapsar. Laiklik, (a) din hürriyeti, (b) din ve devlet işlerinin ayrılığı olarak ifade edilebilir. Teokrasi dine bağlı devlet sistemidir. İbadet hürriyeti, toplumsal hayatı etkilemeden kişinin inandığı dinin gerektirdiği ibadetleri, ayin ve törenleri serbestçe yapabilmesini ifade eder. Doğru cevap B’dir.

Sınıf veya zümre diktatörlüğünü veya herhangi bir tür diktatörlüğü savunmak ve yerleştirmeyi amaçlamak; siyasal çıkar veya nüfuz sağlamak amacıyla dini veya din duygularını istismar etmek ve kötüye kullanmak; Türkiye Cumhuriyeti üzerinde azınlıklar yaratarak millet bütünlüğünün bozulması amacını gütmek; Devlet’in tekliği ilkesini değiştirmek amacını gütmek siyasal partilerin amaçlarına ilişkin yasaklardır. “Ticari faaliyetlere girişmek” siyasal partilerin örgütlenme ve çalışmalarına ilişkin yasaklardan biridir. Doğru cevap D’dır.

Hakkın özü; bir hak veya hürriyetin özü, onun vazgeçilmez unsuru, dokunulduğu takdirde söz konusu hürriyeti anlamsız kılacak olan aslî çekirdeğidir. temel hak ve hürriyetler, herkesin kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez olan hak ve hürriyetlerin bütünüdür. Ölçülülük ilkesi, temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasında; sınırlama aracının amacı gerçekleştirmeye elverişli olması ve araç ile amaç arasında ölçülü bir oranın olmasıdır. Temel haklar konusunda 1961 Anayasası’nda kullanılan “insan haklarına dayalı” deyiminin yerine 1982 Anayasa’sında “insan haklarına saygılı” deyimi kullanılmıştır. Doğru cevap B’ dir.

Yürütme organının eylem ve işlemlerinin yargısal denetimi konusunda iki sistem vardır. Adli idare veya yargı birliği sistemi; yürütme organının eylem ve işlemlerinin yargısal denetimini genel yargı organlarına bırakır. İdari yargı sistemi ise yürütmenin eylem ve işlemlerinden doğan hukuki uyuşmazlıkların çözümünü, genel mahkemelere değil, özel birtakım yargı kuruluşlarına yani idare mahkemelerine bırakır. Türkiye’de de yüzyılı aşkın bir süredir uygulanmakta olan sistem “idari yargı” sistemidir. Doğru cevap C’ dir.

Sosyal devleti gerçekleştirmeye yönelik hukukî yöntemler “herkese insan haysiyetine yakışır asgari bir hayat düzeyi sağlamaya yönelik tedbirler, vergi adaleti, kamulaştırma ve devletleştirme, planlama ve sosyal haklar” dır. Eşitlik Anayasa’mızda yer alan bir ilke olup; “herkesin, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olmasını” ifade eder. Doğru cevap A’ dır.

Sosyal, ekonomik ve fiziksel nedenlerle dezavantajlı durumda olan birey ve gruplar lehine ayrımcılık yapılması pozitif ayrımcılık, aynı durumda bulunanlar için haklarda ve ödevlerde, yararlarda ve yükümlülüklerde, yetkilerde ve sorumluluklarda, fırsatlarda ve hizmetlerde eşit davranma zorunluluğu maddi hukuki eşitlik kavramını açıklar. Şekli hukuki eşitlik, kanunların genel ve soyut nitelik taşıması, yani kapsadığı herkese eşit olarak uygulanmasıdır. Doğru cevap D’dir.