ANAYASA HUKUKU

Osmanlı İmparatorluğunda divan, bir karar organı olmaktan çok, bir danışma organı niteliğini taşıyordu.

Osmanlı İmparatorluğu’nda anayasal gelişmenin ilk adımı olarak, 1808 yılında merkezî hükûmetin temsilcileri ile âyan temsilcileri arasında kabul edilip imzalanan Sened-i İttifak gösterilir.

1921 Anayasası’nın en önemli yeniliği ve en devrimci ilkesi, millî egemenlik ilkesidir.

Meclis Hükûmeti: Yasama ve yürütme kuvvetlerinin, yasama organında birleşmesi ile oluşan hükûmet biçimidir.

Yasama ve yürütme kuvvetlerinin yürütme organında birleşmesi, mutlak monarşilerde ve diktatörlüklerde söz konusu olur

1924 Anayasasının 44. maddesine göre, Başbakan, Cumhurbaşkanınca Meclis üyeleri arasından tayin olunur.

1924 tarihli Anayasa'da, 1937 değişikliği ile laiklik ilkesi resmen kabul olunmuştur.

Devletin sosyal barışı ve adaleti sağlamak amacıyla toplumsal ve ekonomik yaşama müdahalesini gerekli kılan devlet anlayışı sosyal devlettir.

1924 Anayasası’nın gerçek anlamda anayasanın üstünlüğü ilkesini gerçekleştirmiş olduğu söylenemez. 1961 Anayasası ise tümüyle, anayasanın üstünlüğü ilkesi üzerine inşa edilmiştir.

Kuvvetler ayrılığı deyiminden anlaşılan, devletin üç hukuki iktidarı olan yasama, yürütme ve yargı kuvvetlerinin ayrı devlet organlarına verilmiş olmasıdır.

Osmanlı İmparatorluğu’nda anayasal gelişmenin ilk adımı olarak, 1808 yılında kabul edilip imzalanan Sened-i İttifak gösterilmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Islahat Fermanı, din farkı gözetilmeksizin bütün devlet uyruklarının eşit işlem görmesi ilkesini içeren ilk Osmanlı anayasal belgesidir. Bu sebeple doğru yanıt C seçeneğidir.

İlk Osmanlı Anayasası 1876 tarihli Kanun-i Esasi'dir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

1876 tarihli Kanun-i Esasi ile kurulan parlamentonun adı Meclis-i Umumi'dir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

1876 Kanun-i Esasi'sinin ilk halinde padişahın, Meclisi fesih yetkisi dahil geniş yetkilere sahip olması sebebiyle Batı örneklerine uygun bir meşruti monarşi ortaya çıkmamıştır. Osmanlı Devleti'nde gerçek anlamda meşruti monarşiye geçiş 1876 Kanun-i Esasi'sinde 1909 yılında yapılan değişiklikler ile sağlanmıştır.  Bu sebeple doğru yanıt E seçeneğidir.

Yasama ve yürütme kuvvetlerinin yasama organında birleştiği hükümet sistemine Meclis Hükümeti Sistemi adı verilmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

29 Ekim 1923 tarihli “Teşkilat-ı Esasiye Kanununun Bazı Maddelerinin Tavzihen Değiştirilmesine Dair Kanun” adını taşıyan kanunun 1. maddesi “Türkiye Devleti’nin hükûmet şekli Cumhuriyettir.” demekte, 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun 10. madde ise şu şekilde değiştirilmektedir: “Türkiye Cumhurbaşkanı, TBMM Genel Kurulu tarafından ve kendi üyeleri arasında bir seçim dönemi için seçilir. Cumhurbaşkanlığı görevi yeni Cumhurbaşkanının seçilmesine kadar devam eder. Tekrar seçilmek caizdir”. Anlaşıldığı üzere cumhuriyetin ilanı, 1921 Anayasası'nda 29 Ekim 1923 tarihli değişiklik ile gerçekleşmiştir. Bu sebeple doğru yanıt C seçeneğidir.

1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda yapılan 1937 değişikliği ile laiklik ilkesi resmen kabul olunmuştur. Bu sebeple doğru yanıt E seçeneğidir.

Siyasal çoğunluğun etkin şekilde sınırlandığı ve çeşitli siyasal ve sosyal güçlerce paylaşıldığı demokrasi anlayışına çoğulcu demokrasi denir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Anayasanın üstünlüğü ilkesini gerçek anlamda ilk olarak hayata geçiren anayasa 1961 Anayasası'dır. Doğru yanıt D seçeneğidir.