ANAYASA HUKUKU

Bugünkü anlamda ilk anayasa Amerikan Anayasası olmakla birlikte, dünyada ilk anayasal metin İngilizlerin Instrument of Government isimli metnidir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Toplum sözleşmesi fikrini savunan yazarlar Thomas Hobbes, John Locke, Jean Jacques Rousseau'dur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Toplum sözleşmesi, insanların hayatlarını ve haklarını güvence altına almak için haklarından bir kısmını üstün bir otoriteye devrettikleri sözleşmedir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kuvvetler ayrılığı John Locke ve Charles-Louis de Secondat, baron de La Brède et de Montesquieu tarafından savunulmuştur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Genel oy ilkesi, sübjektif sınırlamalar olmaksızın belirli bir yaşa gelmiş her bireyin oy kullanma hakkının olmasını ifade eder. Doğru cevap C şıkkıdır.

İsrail, Yahudi Devleti’nin niteliği üzerinde laik ve ortodoks Yahudiler arasındaki derin görüş farkı nedeniyle bir anayasa yapamamış, ancak çeşitli devlet kurumlarını olağan kanunlarla düzenlemiştir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yapılması ve değiştirilmesi olağan kanunlarla aynı usule tâbi anayasa, yumuşak anayasadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Herhangi bir kurala bağlı olmaksızın yeni baştan bir anayasa yapma iktidarı, aslî kurucu iktidar olarak adlandırılır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Meşruti monarşilerde parlamentolar güçlüyken monarkların yetkileri sınırlıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

A, B, C ve D şıklarındaki durumlar katı anayasanın varlığına işaret eder. E şıkkındaki durum ise anayasanın katı ya da yumuşak olması ile alakalı değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Bir devletin temel örgütleniş tarzını organlarını, bu organlar arasındaki ilişkileri ve devletle birey arasındaki ilişkilerin temel kurallarını belirleyen üstün düzenlemenin adı anayasadır

Anayasa ve onunla yakından ilgili diğer hukuki mevzuatı açıklayan, yorumlayan ve sistemleştiren bir hukuk bilimi dalı anayasa hukukudur

ilk Osmanlı-Türk Anayasası da 1876 yılında kabul edilmiş olan “Kânûn-i Esâsî” dir.

tek bir anayasa, tek birer yasama, yürütme ve yargı organı, ve ülkenin tümünde birörnek şekilde uygulanan tek bir hukuk sistemine üniter devlet denir

Anayasanın içerisinde değiştirilemeyen maddeye yer verilmemiş olma- sı ve Anayasa ile kanun değişikliklerinin benzer çoğunluklarla gerçekleştirilebi- liyor olması bir anayasayı yumuşak nitelikte kılmaktadır. Sert anayasa için ise bünyesinde ya değiştirilmesi yasak olan madde barındırmalıdır ya da anayasa değişiklikleri kanun değişikliğine oranla güçleştirilmiş usullere tabi olmalıdır. Türk anayasacılık tarihindeki tek yumuşak nitelikli anayasa 1921 Anayasasıdır. 1924, 1961 ve 1982 Anayasaları gerek değiştirilme usullerindeki farklılık itiba- riyle gerekse değiştirilemeyen maddelere yer vermeleri sebebiyle; 1876 Anayasası ise değiştirilme usulündeki farklılık sebebiyle sert nitelikli anayasalardır.

Katı (sert) Anayasa; kanunlardan farklı organlarca ve daha zor yön- temlerle değiştirilebilen anayasadır. Yumuşak Anayasa ise, kanunlarla aynıusullerle ve aynı organlarca değiştirilebilen anayasa olarak tanımlanmaktadır. Bir anayasanın katı olduğunu gösteren emareler şunlardır,

• Değiştirilemez hükümlerin varlığı; Bir anayasa, bazı maddelerinin değiştirilmesini yasaklıyorsa, o anayasa katıdır.

• Halkoylaması usulüne yer vermesi: Yasalar için aranmamasına karşın, bir anayasanın değiştirilebilmesi için değişiklik teklifinin halkoyla- masına sunulması gerekiyorsa, bu anayasa katıdır.

Değiştirilmesi için özel çoğunluk aranması: Anayasanın değiştirilme- si için yasalar için aranmamasına karşın, parlamento üye tamsayısının salt çoğunluğu veya parlamentonun üye tamsayısının beşte üçü, üçte ikisi, dörtte üçü gibi bir nitelikli çoğunluk aranıyorsa, o anayasa katıdır.

Ayrıca, anayasanın kabul edilmesinden itibaren belli bir süre veya be- lirli dönemlerde veya durumlarda değiştirilmesinin yasaklanması yine o anayasayı sert kılan diğer özelliklerdendir.

Yapılması ve değiştirilmesi, tamamen olağan (adi) kanunlarla aynı yöntemlere tabi olan anayasaya yumuşak anayasa denir

Değiştirilmesi, olağan kanunlardan farklı ve daha güçleştirici yöntemlere tabi kılınan anayasaya sert anayasa denir.

Anayasacılık akımının ortaya çıkmasındaki temel amaç, devletin mutlak iktidarını birey hürriyetleri lehine sınırlandırmaktır.

İnsanların hayatlarını ve haklarını güvenceye kavuşturmak amacıyla, bir kısım haklarını üstün bir otoriteye (devlete) devretmelerine toplum sözleşmesi denir