ANAYASA HUKUKU - Deneme Sınavı - 2

Kurucu Meclisin sivil kanadını oluşturan Danışma Meclisi’ne seçilebilmek için, 11 Eylül 1980 tarihinde herhangi bir siyasi partinin üyesi olmamak şarttır. Doğru cevap D'dir.

Hakkın özü; bir hak veya hürriyetin özü, onun vazgeçilmez unsuru, dokunulduğu takdirde söz konusu hürriyeti anlamsız kılacak olan aslî çekirdeğidir. temel hak ve hürriyetler, herkesin kişiliğine bağlı, dokunulmaz, devredilmez olan hak ve hürriyetlerin bütünüdür. Ölçülülük ilkesi, temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasında; sınırlama aracının amacı gerçekleştirmeye elverişli olması ve araç ile amaç arasında ölçülü bir oranın olmasıdır. Temel haklar konusunda 1961 Anayasası’nda kullanılan “insan haklarına dayalı” deyiminin yerine 1982 Anayasa’sında “insan haklarına saygılı” deyimi kullanılmıştır. Doğru cevap B’ dir.

Yürütme organının eylem ve işlemlerinin yargısal denetimi konusunda iki sistem vardır. Adli idare veya yargı birliği sistemi; yürütme organının eylem ve işlemlerinin yargısal denetimini genel yargı organlarına bırakır. İdari yargı sistemi ise yürütmenin eylem ve işlemlerinden doğan hukuki uyuşmazlıkların çözümünü, genel mahkemelere değil, özel birtakım yargı kuruluşlarına yani idare mahkemelerine bırakır. Türkiye’de de yüzyılı aşkın bir süredir uygulanmakta olan sistem “idari yargı” sistemidir. Doğru cevap C’ dir.

Sosyal devleti gerçekleştirmeye yönelik hukukî yöntemler “herkese insan haysiyetine yakışır asgari bir hayat düzeyi sağlamaya yönelik tedbirler, vergi adaleti, kamulaştırma ve devletleştirme, planlama ve sosyal haklar” dır. Eşitlik Anayasa’mızda yer alan bir ilke olup; “herkesin, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olmasını” ifade eder. Doğru cevap A’ dır.

Anayasa’nın geçici 2/3. maddesine göre “Türkiye Büyük Millet Meclisi toplanıp göreve başladıktan sonra, Millî Güvenlik Konseyi, altı yıllık bir süre için Cumhurbaşkanlığı Konseyi haline dönüşür ve Millî Güvenlik Konseyi üyeleri, Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyesi sıfatını alırlar. Doğru cevap B'dir.

Sosyal, ekonomik ve fiziksel nedenlerle dezavantajlı durumda olan birey ve gruplar lehine ayrımcılık yapılması pozitif ayrımcılık, aynı durumda bulunanlar için haklarda ve ödevlerde, yararlarda ve yükümlülüklerde, yetkilerde ve sorumluluklarda, fırsatlarda ve hizmetlerde eşit davranma zorunluluğu maddi hukuki eşitlik kavramını açıklar. Şekli hukuki eşitlik, kanunların genel ve soyut nitelik taşıması, yani kapsadığı herkese eşit olarak uygulanmasıdır. Doğru cevap D’dir.

1982 Anayasası'na göre siyasal parti grupları en az yirmi üyeden oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Cumhurbaşkanlığı makamı, 1961 Anayasası’ndaki ile kıyaslanamayacak derecede güçlendirilmiş ve gerçek bir vesayet makamı hâline getirilmiştir. 1982 Anayasası’na ilişkin halkoylamasının, Millî Güvenlik Konseyi başkanı General Evren’in tek aday olarak katıldığı Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle birleştirilmesi sonucu, General Evren, sivil yönetime geçilmesinden sonra da hayli uzun bir süre bu vesayet yetkilerini kullanma imkânına kavuşmuştur. Doğru cevap A'dır.

1982 Anayasası, 1987 yılından günümüze kadar, 5 Haziran 2008 tarihinde Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilen değişiklik haricinde, 20 değişikliğe uğramıştır. Doğru cevap D'dir.

1982 Anayasası, belli ölçüde bir depolitizasyonu, yani siyasetten uzaklaştırmayı amaçlamıştır. Siyasal faaliyetin sadece siyasal partiler ve seçilmiş devlet organları eliyle yürütülmesi suretiyle, ülke düzeyinde belli ölçüde bir depolitizasyon sağlanması isteği, Anayasa’nın çeşitli hükümlerine yansımıştır. Ancak, sivil toplum kuruluşlarının siyasi partilerle işbirliğinde bulunmalarını ve siyasi faaliyetlere girişmelerini yasaklayan bu hükümlerin hemen tümü, 23.7.1995 tarihli Anayasa değişikliğiyle kaldırılmıştır. Doğru cevap B'dir.

Anayasa Hukuku kaynakları, anayasa metni, ülkenin siyasal hayatıyla ilgili seçim kanunları, meclis iç tüzükleri, yargı kararları, bilimsel eserlerdir.

İlk Osmanlı-Türk Anayasası Kanu-i Esasi'dir.

Anayasa kavramının ve anayasacılık akımının daha önceki çağlarda değil de 18. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmasının nedeni Siyasal düşüncenin laikleşmesi ve burjuva sınıfının yükselişidir.

Genel ve objektif hukuk kurallarını somut ve bireysel durumlara uygulama iktidarı yürütme  iktidarıdır.

anayasalcılık akımının ortaya çıkmasındaki temel amaç devletin mutlak iktidarını birey hürriyetleri lehine sınırlandırmaktır.

Fransız düşünür Montesquieu tarafından savunulan ve devletlerin yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç iktidarı olduğunu ifade eden anayasal ilke kuvvetler ayrılığı ilkesidir.

Toplum üyelerinin bir kısım haklarını bir üst otoriteye devrederek bunun karşılığında güvenliklerinin ve bir kısım haklarının korunmasını sağlamalarına Toplum sözleşmesi ismi verilmektedir.

Yapılması ve değiştirilmesi tamamen olağan kanunlarla aynı yöntemlere tabi olan anayasaya verilen isim Yumuşak anayasadır.

Yapılması ve değiştirilmesi olağan kanunlardan farklı ve daha güçleştirici yöntemlere tabi kılınan katı anayasadır.

Çağımızda hemen bütün devletlerin katı anayasa sistemii benimsemelerinin iki nedeni vadır. İlki siyasal ve hukuki istikrar sağlama düşüncesidir. İkincisi ise anayasa değişikliklerinin nitelikli çoğunluk ile yapılabilmesidir.