ANADOLU KÜLTÜR TARİHİ - Deneme Sınavı - 8

Ağırlıklı olarak tarımla uğraşan Müslüman nüfusun kültürel özelliklerini başlıca belirleyen öğe ise, din olmuştur.

Reformlar, birbirinden bağımsız olmayan iki temel ilke üzerinde yapılmıştır: Laiklik ve milliyetçilik

Türklük tanımı vatandaşlık ve etnik-kültürel temelde yapılmıştır.

1924 Mart’ının başlarında halifeliğin kaldırılmasıyla eş zamanlı olarak, Şer’iyye ve Evkaf Vekâleti (Şeriat ve Vakıflar Bakanlığı) ilga edilmiş, yerine, İslam’ın “ay­dın” bir yorumunu yapması ve icra etmesi beklenen Diyanet İşleri Reisliği (Müdürlüğü) kurulmuştur.

Alfabe değişikliği, dil reformu ve yeni tarih anlayışı yeni Türkiye devletinin Osmanlı dev-letinden ve İslam kültüründen kültürel bir kopuş sağlama niyetini gösterir. Millî kimli-ğin temelini oluşturacak kültürün kaynakları, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ortadoğulu ve İslami olan uygarlığından ayrıştırılmış ve bunların yerine Batı uygarlığına ait öğelerin yerleştirilmesi daha mümkün olmuştur. Dil ve tarih alanındaki yenilikler, arkeoloji ve antropoloji alanlarında yapılan çalışmalarla desteklenmeye çalışılmıştır

1950’li yıllardan başlayarak, yakın zamanlara kadar toplumun geniş kesimlerinin etkisi altında kalacağı kültür, büyük ölçüde Amerikanlaşma ile birlikte kırdan kente göçle biçimlenecek olan, tü­ketime dönük popüler kültürdür.

1960’larda iyice yaygınlaşacak olan yapsatçılık (müteahhitlik), konut üretiminin küçük girişimciler tarafından örgütlenmesi anlamına gelmiştir. Yapsatçı olarak bilinen bu girişimciler, şehrin imara açık yerlerinde çok katlı binalar yaparak yoğun yapılaşmış semtlerin ortaya çıkmasına neden olmuşlardır.

Heykelcilik, Cumhuriyet rejiminin halka benimsetilmesi, millî bilincin güçlendirilmesi ve yakın dönem tarihinin, özellikle Kurtuluş Savaşı’nın gelecek nesillere aktarılması için önem atfedilen bir alandı. Bu amaçlar doğrultusunda, heykel alanındaki gelişme, anıt yapımıyla sınırlı kalmıştı. Sanat alanındaki diğer gelişmelerde olduğu gibi, bu alanda da Mustafa Kemal’in görüşleri ve inisiyatifi etkili olmuştur. Kentlerde anıt yapımının sembolik ve anlamsal önemini kavrayan bir yönetici olarak, Mustafa Kemal büyük boyutta anıtların yapılması gerektiğini ileri sürmüştü

Konservatuvarın başta gelen amacı, Batı musikisi yöntemlerini uygulayacak, yeni müzik anlayışını tüm ülkeye yayacak öğretmenleri yetiştirmek ve müzik sorunlarıyla ilgili araştırma yapmaktı

Kozmopolit kültürel yapı, et­nik ve dinsel açılardan farklı unsurların varlığına dayanan kültürel çoğulculuk, Osmanlı devletinin kapitalist dünya düzenine eklemlenmeye başladığı 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kent haya­tının belirgin bir özelliği ortaya çıkmıştır. Kültü­rel çoğulculuğu, nüfusun heterojen olduğu kırsal alanda da görmek mümkündür. Bu bağlamda, Anadolu’nun genelinde, oranları değişmekle bir­likte, Müslüman-Gayrimüslim farklı etnik ve dini grupların varlığı söz konusudur

İslâm dininin Türkler tarafından benimsenmesiyle birlik­te Arapça ve Farsça etkisi görülmeye başlandı. Kaş­garlı Mahmud, bu gelişmeye reddiye niteliğinde Divanü Lugât-it Türk adlı eseri kaleme aldı. Söz konusu eser Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduğunun kanıtlanması için yazılmıştı.

Osmanlıca, Türk dilinin Güney Batı kolunu oluşturan Oğuz Grubu Türkçesi içinde yer alır. Günümüzde bu yazı dili, genellikle, üç evrede ele alınmaktadır. Bunlardan biri;

Eski Osmanlıca (13.-15. yüzyıllar). Eski Anadolu Türkçesi / Eski Türkiye Türkçesi de denilmektedir ve beylikler döneminden baş­layarak İstanbul’un fethine kadar getirilir

Sanayi-i Nefise Mektebi’nde heykeltıraşlar yetiştirildi. Yervant Osgan Efendi, İhsan (Özsoy) ve İsa Behzat dönemin Osmanlı heykeltıraşlarıdır