ANADOLU ARKEOLOJİSİ

Pseudo-Dipteral plan tipi Hellenistik Çağda Anadolu’da en çok kullanılan tapınak plan tipidir. Böylece son derece etkileyici ve anıtsal, inşaatı vaktinde biten ve daha ucuz bir yapı elde edilmiştir.

Hellenistik Dönem’de şehirlerin merkezleri agoralar olmuştur. Agoralar sadece ticaret
amaçlı değil, halkın toplanabileceği, içlerine anıtlar yerleştirilebilecek ve etrafında
yönetimsel binaların olduğu kamusal alanlardır.

Hellenistik heykeltıraşlığın önemli bir heykel tipi kral portreleridir. Çoğu zaman
bronzdan yapılan bu eserlerden çok azı günümüze ulaşmıştır. Bu heykellerde kral;
çıplak, zırhlı ve at üzerinde gösterilebilir. Genellikle ellerinde tuttukları mızraklar
ile kralın savaşarak ele geçirdiği topraklar üzerindeki hak iddiası vurgulanır. Genellikle
kral portreleri başlarında kraliyet sembolü olan diadem ile veya zırhlı bir
heykel ise miğfer ile tasvir edilir. III. Aleksandros’un heykelleri tanrılaştırılmış haliyle
ardılları tarafından diktirilmiştir. Kralların başlarında genellikle zeytin dalı bulunması ifadesi yanlıştır. Buna göre doğru cevap D'dir.

III. Aleksandros’un generallerinden I. Ptolemaios (MÖ 321-285) tarafından Mı- sır’da kurulan ve onun ismiyle anılan Ptolemaios Krallığı, Güneybatı Anadolu’nun deniz kıyısındaki bölgelerini kısa bir süre yönetmiştir. Doğru yanıt C'dir.

Prusias (Bursa)  Hellenistik krallar tarafından kurulan kentlerden biridir. Doğru yanıt B'dir.

Antiokheia, Seleukos kralı I. Seleukos (MÖ 312-281) basının anısına , Orontes (Asi) Irmağı üzerinde kurduğu bir kenttir. Doğru yanıt E'dir.

Apameia Barış anlaşması sonucunda, Seleukos Krallığı, Kilikia ve Suriye'de mevcut bir krallık haline geldi. Donanmanın Romalıların isteği üzerine feshedilmesi nedeniyle, Anadolu’nun güney kıyılarında korsanlık başladı. Bütün Akdeniz’de tica-reti sekteye uğratan korsanlar Roma’nın limanı Ostia’yı yağmalayacak kadar güç-lendiler. MÖ 67 yılında korsanları temizlemek üzere Anadolu’ya bir filoyla gelen Roma generali Pompeius, Anadolu’da yaptığı düzenlemeler sırasında son Seleukos Kralını da MÖ 64’de tahtan indirerek krallığa son verdi ve topraklarını başkenti Tarsus olan Kilikia ve başkenti Antiokheia olan Suriye eyaleti yaparak Roma Cumhuriyetine bağladı. Dolayısıyla doğru yanıt E'dir.

MÖ 42 de  Aleksandria kütüphanesi yanmıştır. Doğru yanıt C'dir.

Bugünkü Kocaeli yarımadası ve çevresinde Bithynia Krallığı kurulmuştur. Doğru yanıt A'dır.

Pontus Krallığı Doğu Karadeniz bölgesinde kurulan bir devletti. Doğru yanıt D'dir.

Julius Ceaser, Zela'da Pharnakes'in ordusunuyendiği savaşın hızını anlatmak için Roma senatosuna yazdığı mektupta Vedi, Vidi, Vici ( geldim, gördüm, yendim) demiştir. Doğru yanıt C'dir.

Hellenistik dönemde başta krallar olma üzere, ünlü filozofların, şairlerin, hatiplerin ve hatta atletlerin heykelleri dikilmiştir. Doğru yanıt E'dir.

Pseudo-Dipteral plan tipi Hellenistik çağda Anadolu'da en çok kullanılan tapınak plan tipidir. Doğru yanıt A'dır.

Makedonia Kral› III. Aleksandros’un (Büyük İskender) MÖ 323 yılında Babylonia’da (Babil) ölümü üzerine tahta kimin geçeceği konusunda bir kararsızlık yaşandı. Çünkü henüz oğlu IV. Aleksandros doğmamıştı ve kardeşi III. Philippos ise çocuk yaştaydı. Aleksandros’un generalleri (Diadokhoslar) toplanarak General Perdikkas’ı  Aleksandros’un oğlu büyüyene kadar krallığa naip ve ordunun başkomu- tanı seçtiler. Diğer generaller ise, Makedonia İmparatorluğu’nun topraklarını yönetmek üzere çeşitli bölgelere vali olarak gönderildiler.

Diadokhoslar aralarında yönettikleri bölgeleri genişletmek için savaşmaya başladılar ve kendilerini MÖ 306 sonrasında yönettikleri yerlerde kral ilan etmeye başladılar. Bu savaşlardan en önemlilerinden biri MÖ 301’de yapılan İpsos (Çay yakınları, Afyonkarahisar) Savaşıdır. Antigonos ve oğlu Demetrios Anadolu’yu yönetirken, Makedonia ve Yunanistan’ı da kısmen ele geçirdiler.

MÖ 281 yılında Korupedion savaşından galip çıkan Seleukoslar, İonia ve Karia kıyılarından Ptolemaiosları çıkarttılar. Buna karşılık Lykia’da Ptolemaios egemenliği MÖ 197 yılında, Seleukos Kralı III. Antiokhos’un burayı ele geçirmesine kadar sürmüştür.

III. Aleksandros’un ölümünden sonra, Diadokhoslar döneminde Perdikkas’ın ordusunda bir general olan I. Seleukos, Perdikkas’a isyan ederek öldürtür ve MÖ 312 yılında Babylonia’da krallığını kurar.

Orta Avrupa’da yaşayan ve Galler veya Keltler olarak tanınan halk toplulukları Anadolu’da Galatlar olarak adlandırılmaktadırlar. Doğuya doğru göç ederek Trakya bölgesine ulaşan Galat kabileleri, Bithynia Krallığında yaşanan taht kavgası sırasında Kral I. Nikomedes (MÖ 279-255) tarafından kardeşine karşı asker olarak kullanılmak üzere toprak ve para vaadiyle Anadolu’ya çağrılmışlardır.

Bithynia, Pers İmparatorlu¤u yıkılında kendisini bağımsız bulmuş; Diadokhlar arasındaki savaşlar sırasında bu bağımsızlığı kısmen korumuştur. Önce Kral Antigonos ve sonra Kral Lysimakhos her ne kadar bu bölgeyi kısmen ele geçirdiyse de MÖ 297’de Bithynia’nın bilinen ilk kralı Zipoites (MÖ 327-279) kendisini kral ilan etmiştir.

Kral VI. Mithridates (MÖ 120-63) Pontus Krallığı’nın en ünlü yöneticisidir. Krallığa geçince önce Kuzey Karadenizde Kırım bölgesini ve Doğu Karadeniz kıyısında çeşitli yerleri ele geçirerek Krallığını büyüttü. Sonra Galatia ve Kappadokia’yı işgal etti.