ANADOLU ARKEOLOJİSİ

Sehirleşmenin pek çok sebebi madenlerin işlenmeye başlanması ve tarım toplumunun artı ürünün ortaya çıkması ile farklı iş kollarına yönelmesi temeline dayanır. Korunma ihtiyacı bu temeller arasında yer almamaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Obeyd I-IV olarak dört aşamayı içeren kültürün Güneydoğu Anadolu’ya yansıması Obeyd III dönemiyle başlar. Doğru C'dir.

İç Anadolu’da Çanak Çömlekli Neolitik Çağ ile birlikte ortaya çıkan kültür, İlk Kalkolitik Çağ'ın sonlarına kadar (MÖ yaklaşık 5. bin başına kadar) gelişerek devam ettikten sonra kesintiye uğrar. Bir anlamda Neolitik Çağ’dan bu yana süren kültürel birikimin Orta Kalkolitik Çağ'ın başıyla birlikte ortadan kalktığını, yeni bir başlangıcın olduğunu söyleyebiliriz. Buna karşılık bu yeni evrenin belirgin özellikleri taş aletlerin giderek azalması, gerçek metalürjinin artarak gelişimi ve geç evresinde yerleşimlerin büyüyerek köy birimlerinden kentleşmeye doğru gitmesidir. Doğru yanıt E'dir

Tarih öncesinde yer alan her çağ sosyal, kültürel ve teknolojik yapıların oluştu- rulduğu yeni bir gelişmeye sahne olmuştur. MÖ 3 binde başlayan Eski Tunç Çağı ise, Anadolu’da metalürjinin gelişmesini tamamladığı, kentleşme olgusunun ortaya çıktığı ve beraberinde etrafı surla çevrili ilk kent yerleşimlerinin doğudan batıya ticaret yollarının geliştiği bir dönemdir. Doğru yanıt E'dir.

İlk metal ürünlerin hammaddesi bakırdır. Doğru yanıt A'dır.

Mezopotamya'da sulu tarım MÖ 5000 den sonra başlamıştır. Doğru yanıt E'dir.

Megaron, genel planı ile ince uzun dikdörtgen biçimde bir yapıdır. Bu yapının uzun duvarları biraz daha uzatılarak kapının olduğu giriş kısmında küçük bir sundurma meydana getirir. Yapıların ortasında, günlük kullanımdan çok başka bir işlevi olduğu anlaşılan büyük ocaklar, bu yapıların bazılarının hem idari hem de dinsel işlevi olduğunu bize anlatmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

İTÇ I evresinde Malatya Elazığ ovalarında, Pulur Sakyol, Tepecik, Norşuntepe, Korucutepe, Tülintepe (Elazığ), Arslantepe, Pirot Höyük (Malatya) gibi yerleşme yerlerinde köy ve kentlerin kurulduğu saptanmaktadır. İçlerinde yerleşimi özellikle en iyi araştırılmış olanlardan biri Pulur/Sakyol (Elazığ) dikkat çekicidir. Burada ortadaki avlunun çevresine ışınsal olarak dizilmiş ve çember bir dış set meydana getiren dörtgen trapez biçimli mekânlar, İç Batı Anadolu da Demircihöyük ve Küllüoba da (Eskişehir) rastlanan “Anadolu Tipi Yerleşme” düzeninin Do¤u Anadolu’ya kadar uzandığını göstermektedir. Doğru yanıt E'dir.

Mezopotamya’da MÖ 4. binyıl boyunca yaşanan Uruk dönemi kültürel birliktelik, MÖ 3. binyılın başlarına gelindiğinde çöküntüye uğrar. Bu çöküntü birçok yerde farklı toplumsal, politik ve kültürel gelişmelere sahip bölgesel birimlerin doğmasına neden olur. Dolayısıyla, A B ve C seçenekleri doğrudur. Doğru yanıt D'dir.

Kalkolitik Çağ’ın başlangıç aşamasını temsil eden Halaf kültürü, (adını Tell Halaf, Suriye kazı yerinden alır) Saçkagözü, Amik Ovası, Mersin Yumuktepe, Gaziantep yakınlarında Turlu ile Diyarbakır’ın kuzeyinde Giriki Haciyan kazılarıyla tanınır.

İlk olarak 6. binin sonunda Orta Mezopotamya bölgesinde Samarra dönemi (Geç Neolitik Dönem) Tell Es Sawwan da keşfedilen ilk sulama kanallarının, yağmur görmeyen Güney Mezopotamya’nın da Obeyd döneminde sulu tarım sayesinde ilk defa yerleşime açılmasına sebep olmuştur.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Geç Uruk Dönemi’nin Güneydoğu Anadolu’daki en iyi incelenmiş ticari istasyonu Siverek (Urfa) yakınlarındaki Hassekhöyük’tür.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Bu dönemde, Batı’da Troia, Limantepe, Küllüoba, Beycesultan; Orta Anadolu’da Alacahöyük; Güneyde Karataş-Semayük, Doğu’da daha geç olmak üzere Titriş ve Kazane Höyük gibi gelişkin kentsel yerleşimlerin ortaya çıktığı görülmektedir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Deniz ticaretinin artması doğal liman olan körfezlerde, yeni yerleşmelerin kurulmasına, küçük köylerin kasabalaşmasına yol açmıştır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Orta Anadolu'da Alacahöyük'te bulunan ve M.Ö. 2300 yılına tarihlenen demir kamanın yapımının bir rastlantı sonucu olmadığı ve bu parçanın demirden yapılmış en eski alet olduğu kabul edilmektedir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Troia’nın zenginliğini ortaya koyan en önemli göstergelerden biri, 1870’te yerleşmenin ilk kazıcısı olan Schliemann tarafından bulunup “Priamos’un Hazinesi” olarak adlandırılmış altın, gümüş, tunç işçiliğinin en rafine örneklerini veren toplu buluntudur.

Doğru cevap B seçeneğidir.

İlk olarak 1870’te ismi arkeoloji dünyasında hep polemik konusu olan Heinrich Schliemann tarafından kazılmaya başlayan Troia (Hisarlık Tepe) bir yerde tabakalanmasının sistematik şekilde belgelenmesinden dolayı Arkeoloji Biliminin ilk sistematik kazısı sayılır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Eski Tunç II döneminin sonlarına doğru, özellikle Orta Anadolu’nun güneyi ve Batı Anadolu’nun iç kesimleri ile Mezopotamya bağlantılı ticaret gelişmeye başlar. Özellikle ana ulaşım yolları üzerinde yerel Anadolulu beylerin yönettiği merkezler, ticaret sayesinde giderek zenginleşir ve bu gelişme Batı Anadolu’da yönetici kadronun giderek güçlendiği, iş bölümünün giderek organize olduğu gerçek anlamda ilk şehir merkezlerinin ortaya çıkmasına yol açar.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Mezopotamya’dan Ege’ye kadar geniş bir coğrafyada artan ticaret sayesinde daha önce Orta Anadolu’nun doğusunda, Konya Ovası ve İçbatı Anadolu’da hissedilen Mezopotamya etkileri, Troia’ya kadar ulaşmıştır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Kalkolitik Dönem (MÖ 5500­3000) Mezopotamya uygarlığının temelleri ger­çek anlamda “Bakır­Taş Devri” anlamına gelen Kalkolitik Dönem‘de atılır. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.