ANADOLU ARKEOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 19

Geç Hitit Döneminde saraylar, çoğunlukla bir avlu çevresine yerleştirilmiş birbirlerini bütünleyen yapılardan oluşmuştur. Hilani adı verilen, girişi sütunlu, dikdörtgen planlı bu yapılar dönemin özgün bir mimarlık örneğidir.

Urartu devletinin resmi dili Urartuca idi. Bu dil sabit köklere ek ilavesiyle oluşan bitişken diller grubundandır. Bu haliyle ne Asur, Babil gibi Sami dillerine ne de Hitit dili gibi Hint Avrupa dillerine benzemektedir. Urartular Ön Asya’da yaşayan diğer halklar gibi çivi yazısı kullanmaktaydılar. Bu yazı Asur çivi yazısından alınmıştı. İlk başlarda tümüyle Asur çivi yazısını benimseyen Urartular bu yazıyı kısa sürede basitleştirerek kendi dillerine uydurmuşlardır. Urartular aynı zamanda Hititliler gibi, çivi yazısının yanında hiyeroglif (resim yazısı) de kullanıyorlardı. Bu tip yazı az gelişmişti ve daha çok gündelik işlerde kullanılıyordu.

Mimari, sorguçlu miğferler, kazanlardaki siren eklentileri, hiyeroglif yazısı, yakarak gömme, fildişi sanatı gibi dallar ise Kuzey Suriye’den etkiler almıştır.

Urartu Krallığı’nda çivi yazısı, yıllık sefer yapma, ölçü sistemi, krali unvanlar, stel dikme, savaş taktikleri, nüfus nakilleri, resim, süsleme ve kabartma sanatı gibi uygulamalar, Asur etkili olarak gelişmiştir.

Parayı tarih sahnesinde ilk kez keşfeden uygarlık, Lidyalılardır.Doğru cevap A'dır.

Midilli adası ve Çandarlı bölgesine yerleşmiş uygarlık Aoillerdir. Doğru cevap D'dir

MÖ. 63'te Amasa'da doğan coğrafyacı ve tarihçi, Strabondur. Doğru cevap C'dir.

İonya uygarlığı 12 şehirden oluşmuştu. Sonrasında Smyrnayı medeniyetine katmıştır. Doğru cevap B'dir.

Dinsel merkezi Triopion tapınağı olan uygarlık Dorlardır. Doğru cevap C'dir.

Dionysos Lidya kökenli bir tanrıdır.

Lydiya egemenliğine son veren uygarlık Perslerdir.

Yunan yazılı kaynaklarına göre, Dorlardan önce yaşamış en önemli yerleşimi Mykenai olan uygarlık Akhalardır. Doğru cevap C'dir.

Gmnasionlar çoklukla kent merkezlerinin dışında konumlanmışlardır. Doğru cevap A'dır.

Ölülerin ruhlarını ölüler dünyasına taşıdıklarına inanılan  bu yaratıklara Harpyler denirdi. Doğru cevap B'dir.

Yazılı kaynakların da neredeyse hiçbir bilgi vermediği bu dönem ile ilgili bilgilerimiz son derece sınırlıdır. Bu nedenle Deniz kavimleri göçü sonrası dönem bilimsel literatürde “Karanlık Çağ” olarak adlandırılmaktadır.

Lydia Devletinin son kral› olan Kroisos ilk defa elektron sikkeyi bassan ve ticarette para kullan›m›n› gelifltiren kiflidir.

Kent-devletlerinin oligarflik bir yapıdan demokratik yapıya geçişi ise Arkaik Çağ’da gerçekleşmiştir.

İlk kolonilerin kurulmasının Yunanlı göçmenlerin Anadolu’da kendilerine yeni kentler kurması ile yaklaşık olarak aynı zamanlarda başladığı kabul edilmektedir.  Ancak asıl kolonizasyon faaliyetleri “Büyük Kolonizasyon” olarak adlandırılan ve yaklaşık olarak MÖ 8. yüzyılın ortasından MÖ 6. yüzyılın ortasına kadar ki dönemde gerçekleşmiştir.

Megaron: Dikdörtgen planlı, tek mekanlı ev planına verilen isim. Tunç çağından itibaren Anadolu’da ve Yunanistan’da görülen bu ev tipi aynızamanda tapınak mimarisinin oraya çıktığı Arkaik döneme doğru Yunan tapınaklarının planında da örnek alınmıştır.

Ephesos Artemis Tapınağı: Eski çağın bütün yapıları içerisinde en önemlisi ve en tanınmış Ephesos’taki Artemis Tapınağıdır.

Didyma’daki Apollon rahiplerine Brankhid denir.