ALTERNATİF TURİZM

Gastronomi terimi ilk olarak 17.yüzyılda Lavoisier tarafından kullanılmış olmakla birlikte terime ilişkin ilk tanım, bu kullanımdan yarım yüzyıl sonra Brillat Savarin tarafından “tat alma bilimi” olarak yapılmıştır. Brillant Savarin tarafından yazılan Tadın Fizyolojisi isimli eserde yer alan tanıma göre gastronomi; insanın beslenmesi ile ilgili olan her şeyin sistematik bir incelemesidir.

Gastronomi terimi ilk olarak 17.yüzyılda Lavoisier tarafından kullanılmış olmakla birlikte terime ilişkin ilk tanım, bu kullanımdan yarım yüzyıl sonra Brillat Savarin tarafından “tat alma bilimi” olarak yapılmıştır. Brillant Savarin tarafından yazılan Tadın Fizyolojisi isimli eserde yer alan tanıma göre gastronomi; insanın beslenmesi ile ilgili olan her şeyin sistematik bir incelemesidir.

Gastronomi yeme içmenin farklı alanları ile ilişkisi açısından dört farklı başlık altında açıklanabilmektedir (Harrison, 1982):

Gastronomi yeme içmenin farklı alanları ile ilişkisi açısından dört farklı başlık altında açıklanabilmektedir (Harrison, 1982):

Gastronomi bilim ve sanatının gelişmesiyle birlikte gastronomi kavramı ile ilişkili yeni kavramlar da gelişmiştir. Bu kavramlardan en çok karşılaşılan “gastronom”, “gurme” ve “degüstatör”ü şu şekilde açıklayabiliriz:

Örneğin, Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Seyahat Örgütü’ne göre, yeme-içme harcamalarının dünya turizm gelirleri içerisinde payı %30 seviyesindedir. Turistlerin %88.2’si seyahat için destinasyon seçme kararlarında yemeğin çok önemli olduğunu belirtmekteyken; sadece %11.8’i destinasyon seçiminde yemeğin küçük bir role sahip olduğunu belirtmektedir.

Turistlerin %88.2 (yüzde seksensekiz nokta iki)’si seyahat için destinasyon seçme kararlarında yemeğin çok önemli olduğunu belirtmekteyken; sadece %11.8 (yüzde onbir nokta sekiz)’i destinasyon seçiminde yemeğin küçük bir role sahip olduğunu belirtmektedir.

Turistlerin %88.2 (yüzde seksensekiz nokta iki)’si seyahat için destinasyon seçme kararlarında yemeğin çok önemli olduğunu belirtmekteyken; sadece %11.8 (yüzde onbir nokta sekiz)’i destinasyon seçiminde yemeğin küçük bir role sahip olduğunu belirtmektedir.

ABD’yi ziyaret eden yabancılar arasında restoranda yemek yemek ikinci sırada gelen en önemli aktivite iken, yurt dışına giden ABD’li tursitler için ise restoranda yemek yemek bir numaralı boş zaman aktivitesidir.

Yemek turizminin gelişmesini sağlayan küresel eğilimler şunlardır (Gaztelumendi, 2012):

Uygulamalı gastronomi: Dünya çapında çeşitli yiyecek ve içeceklerin hazırlanması, yapılışı ve servisi ile ilgidir. Bu bağlamda ülke, bölge ve yöre mutfaklarının karakteristik özelliklerini hem kültürel açıdan hem de üretim ve servis süreçleri çerçevesinde incelemektedir. Yiyecek ve içeceklerden en yüksek düzeyde haz almayı sağlamaya yönelik çalışmaları da içermektedir.

Doğru cevap D

Üretim ve Tüketim Boyutu ile Gastronomi:
• Yiyeceklerin hazırlanması, pişirilmesi ve servis edilme süreci,
• Yemeğin uygun kurallar ve araç-gereçler kullanarak sunulup yenilmesi sanatı,
• Menüde bulunan yemeklerin ne kadar satıldığı,
• Belirli bölge ve ülkelerle ilgili mutfak kültür, gelenek ve göreneklerini de içeren; iyi
yiyecek yeme bilim ve sanatı,
• Damak tadı ve iştah gibi zevklerin, tarihsel bilgi, kültür, alışkanlık, yetenek, emek
ve ihtimamla beğeniye uygun şekilde ahenkle bir araya gelmesidir.

Doğru cevap E.

Degüstatör, degüstasyon işlemini yani genellikle şarap başta olmak üzere içeceklerin koku, renk, tat ve kalite açısından değerlendirmesini görme, koklama ve tatma işlemlerini sırasıyla yerine getirerek gerçekleştiren kişilere verilen isimdir. Dünya genelinde daha çok şarap tadımı yapan kişiler için degüstator kavramı kullanılmaktadır. Degüstatör, başta şarap olmak üzere genellikle içeceklerin ve zaman zaman da yiyeceklerin tadımı konusunda bilgili ve konusunda uzman yani tadım uzmanı kişileri ifade etmektedir.

Doğru cevap A.

Gastronomi turizmi, bilinenden farklı bir mutfak kültüründeki yiyecek ve içeceklerin hazırlanmasını, sunulmasını ve tüketilmesini; bu farklı mutfak kültürünün özelliklerini; öğün sistemlerini ve yemekle ilgili adetlerini keşfetmek amacıyla gerçekleştirilen turizm şeklidir.

Doğru cevap D.

Doğru cevap A.

Turist motivasyonlarında itme ve çekme faktörleri göz önüne alındığında; turistlerin gastronomi turizmi destinasyonlarına yönelmelerinde etkili olan itme faktörleri aşağıdaki gibidir:
• Günlük hayattan kaçış,
• Aile ile vakit geçirmek,
• Keşfetme,
• Sosyalleşme gibi psikolojik, sosyal ve benmerkezci ihtiyaçların etkili olduğu görülmektedir.

Dünyada uzun yıllardır gastronomi turizmi destinasyonları olarak tanınmakta olan belli başlı bölgeler arasında İtalya’da Toscana bölgesi, Fransa’nın Champagne ve Burgundy bölgeleri, İspanya, Yunanistan, Belçika, Portekiz, ABD (özellikle de California’daki Napa Vadisi, ve Sonoma Vadisi), Brezilya, Peru, Meksika, Yeni Zellanda, Güney Afrika, Avustralya, Şili, Malezya, Japonya, Endonezya, Bali, Çin ve Singapur sayılabilir.

Doğru cevap E.

Yemek turizmiyle ilgili faaliyette bulunan restoran, aşçılık okulu, seyahat acentası, otel gibi ilgili tüm paydaşları temel alan bir sıralamaya göre, dünyada gastronomi turizmi konusunda en çok örgütlenen ülke Amerika Birleşik Devletleri'dir.

Doğru cevap B.

Gastronomi turizmine katılmayı düşünen turistler için ülkelerin somut olmayan kültürel miras kapsamında nitelendirilen gastronomik kaynakları önem taşımaktadır. Türkiye’nin bu kapsamda değerlendirilebilecek kaynakları arasında Tören Keşkeği, Türk kahvesi ve Mesir macunu sayılabilir.

Doğru cevap A.

Ülkemizde Türk Patent Enstitüsü tarafından coğrafi işaretler ile tescillenmiş Gemlik zeytini (Bursa), Eskişehir çiğböreği (Çibörek), Civil peyniri (Erzurum), Edirne tava ciğeri, Ödemiş patatesi (İzmir), Finike portakalı (Antalya), Kalecik karası üzümü (Ankara), Türk rakısı (Türkiye), Mardin kaburga dolması, Beypazarı Kurusu (Ankara), Burdur ceviz ezmesi, Zile pekmezi (Tokat) gibi çok sayıda yiyecek ve içecek bulunmaktadır.

Doğru cevap D.