ALTERNATİF TURİZM

Süreç Yaklaşımı: 1980’ler ve 1990’larda öne çıkan bu yaklaşım, kırsal toplumun kırsal kalkınma sürecine kendi öncelikleri doğrultusunda katılmalarını benimsemektedir. Katılımcılık, sürdürülebilirlik ve yerinden yönetim bu yaklaşımın temelini oluşturmaktadır.

Kırsal kalkınma; "kırsal toplulukların içinde bulunduğu ekonomik, sosyal ve kültürel koşulları iyileştirmek amacıyla giriştiği çabaların devlet desteği ile geliştirilmesi, bu toplulukların bir bütün hâlinde değerlendirilmesi ve ulusal kalkınmaya katkıda bulunmasının sağlanması süreci" dir.

Kırsal alanlar, her ülkenin yapısına göre farklı şekillerde tanımlanmakla birlikte, üç temel ölçüte göre değerlendirilmektedir:
• Ekolojik Unsur (Nüfus yoğunluğu)
• Ekonomik Unsur (Ekonomik faaliyetlerin türü-Tarım, sanayi, hizmet)
• Sosyal Unsur (Davranışsal özellikler, değerler)

Kentselliği Baskın Kırsal Alanlar: Nüfusun %15’inden az bir bölümünün kırsal alanda yaşadığı bölgelerdir.
• Hızla büyüyen nüfus,
• Yoğun olarak tarım dışı istihdam,
• Büyük şehirlere yakınlık,
• Çevresel, sosyal ve kültürel miras yönünden tehdit altında olmak bu bölgelerin temel özellikleridir.

Sürdürülebilir kırsal kalkınma yaklaşımı, “kırsal kesimin içinde yaşadığı bölgenin yenilenemez kaynaklarından yararlanırken, bu kaynakları koruyan, kaynakların adil ve verimli kullanımını bir yaşam biçimi hâline getiren ve gelecek kuşakların yaşam hakkına saygı gösteren” bir anlayıştır.

Kırsal turizm, en genel tanımıyla kırsal alanlarda uygulanan, doğal yaşama, otantik değerlere özen gösteren, tarım ve hayvancılık gibi kırsal ekonomik etkinlikleri kapsayan bir alternatif turizm türüdür.

Kano-Rafting, Kuş gözlemciliği, Tırmanış ve Avcılık kırsal tatil etkinlik türleri iken Alış veriş kentsel bir etkinlik türüdür.

Kırsal alanda tatil yapmaya ilgi duyan emekli ve yaşlılardan oluşan, en düşük gelir düzeyine sahip kırsal turist grubudur.

Kırsal turizmin kırsal kalkınmaya etkileri en belirgin hâliyle Dokuzuncu Beş Yıllık Kalkınma Planında ele alınmıştır.

Ekonomik Etkiler: Turizmin tüm diğer çeşitleri gibi kırsal turizmde gelir getiren ve
döviz girdisi sağlayan bir turizm çeşididir. Buna ek olarak kırsal turizmin ekonomik etkileri şöyle sıralanabilir:

Gökçeada (Çanakkale) Organik Yaşamı Ada’da Öğrenmek Projesi: Kalkınmada öncelikli yörelerden biri olan Gökçeada, ekolojik tarım merkezi olarak organik zeytin-zeytinyağı, bal ve üzüm üretimi konusunda başarılı bir bölgedir.

Kırsal unsurların turizm arzı niteliği kazanabilmesi için;
• Kırsal alanların ulaşılabilir olması,
• Kırsal alanlarda altyapı hizmetlerinin yeterli olması,
• Konaklama olanaklarının çeşitlendirilmesi, daha ekonomik konaklama olanaklarının sunulması,
• Kırsal alanlardan gelenekselliğin ön planda tutulması, otantik değerlerin korunması,
• Doğal güzelliklerin korunması,
• Yöresel değerlerin, tarihi ve kültürel özelliklerin korunması,
• Sportif etkinlikler için uygun alt ve üstyapı tesislerinin kurulmuş olması,
• Sunulan hizmetlerin belli bir standartta ve ekonomik olması,
• Kırsal halkın turizm etkinliklerini benimsemiş olması,
• Yöresel faaliyetlerin (tarımsal ürün toplama, şarap yapımı, mandıracılık gibi) ve el
sanatlarının turistlerin katılımını sağlayacak uygulamalarla zenginleştirilmesi
gibi özelliklere sahip olması gerekmektedir.

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (2000-2004) ile kırsal turizmi destekleyen önlemler şunlardır:
• Turizmi potansiyeli olan ancak henüz gelişmemiş bölgelere yaymak,
• Turizm yatırımlarının doğal, tarihî ve sosyal çevreyi koruyucu ve geliştirici olmasını sağlamak,
• Küçük ölçekli işletmeleri KOBİ (Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler) statüsünde değerlendirmek ve desteklemek,
• Golf, kış, dağ, termal, sağlık, yat, kongre ve eko turizm ile ilgili faaliyetleri sürdürmek,
• Ekolojik açıdan hassas bölgelerde ve millî park alanlarında sürdürülebilir turizm
gelişimi için gerekli düzenlemeleri yapmak.

Japonya: Zamanın kısıtlı, ulaşım imkânlarının sınırlı ve pahalı olduğu Japonya’da
coğrafi nedenlerle tatil imkânları da kısıtlıdır. Son yıllarda gelişmeye başlayan kırsal turizm faaliyetleri genellikle küçük çiftliklerde sunulan konaklama ve yemeiçme hizmetlere ek olarak turistlere çiftlik işleri, balıkçılık, hasat gibi faaliyetlere
katılım şeklinde sunulmaktadır.

Kırsallığı Baskın Alanlar: Nüfusun %50 (yüzde elli)’den fazlasının kırsal alanda yaşadığı bölgelerdir.
• Çok düşük nüfus yoğunluğu ve yaş ortalamasının yüksek olması,
• Düşük gelir düzeyi,
• Ekonominin tarımsal istihdama dayalı olması,
• Temel hizmetlerin yetersizliği ve
• Çevreden izole eden coğrafi koşullar bu alanların temel özellikleridir