ALTERNATİF TURİZM

Alternatif turizm, turistlerin gittikleri yerlerdeki doğal, kültürel, sosyal varlık ve yaşantılarla uyum ve etkileşim halinde oldukları ve kitle turizminden farklı bir deneyim olarak benimsedikleri bir turizm anlayışıdır.

Sürdürülebilir turizm yaklaşımının en önemli bileşenlerinden biri de ekolojik turizmdir (ekoturizm).

Kitle turizminin büyümesi ile birlikte, kitleturizmine rakip olan başka anlayışlar da ortaya çıkmış ve turizme olan bakış açısında bir “paradigma değişimi” yaşanmaya başlamıştır. Bu değişimin nedenleri ise;
a. insanların yeni yerler görme ve yeni kültürel deneyimler yaşamaya istekli olması,
b. ulaşım olanaklarının gelişimi,
c. tatil sürelerinin uzaması,
d. insanların kültürel ve sosyal faaliyetlerde daha etkin hale gelmesi,
e. çevre bilincinin artması olarak sıralanmaktadır.

Sürdürülebilir turizm anlayışı,ekonomik kârın yanı sıra, kültürel ve sosyal kâr ile çevresel kârdan oluşan üçlü kâr hanesini amaçlar.

Sürdürülebilir turizm yaklaşımının bir alt sistemi olarak değerlendirilen ekoturizm, ‘’çevreyi koruyan, yerel halkın refahını artıran ve doğal alanlara yönelik sorumluluk içeren seyahat’’ , ‘’küçük gruplara mahsus seyahat’’, ‘’sosyal sorumluluk turizmi’’  olarak ele alınmaktadır.

Ekoturizm kapsamında yapılan faaliyetler ise, yayla turizmi, dağ turizmi, mağara turizmi, tarım ve çiftlik turizmi, doğa yürüyüşü, botanik turizmi, atlı doğa yürüyüşleri, bisiklet turizmi, sualtı dalış turizmi, av turizmi, balon turizmi, macera turizmi, doğasporları, doğa olaylarını gözleme, kuş gözlemciliği gibi çok sayıda farklı turizm etkinliğini içermektedir. Bu özellikleri ve kapsadığı etkinlikler, ekoturizmi kitlesel turizmden ayırarak, alternatif turizme doğru yakınlaştırmaktadır.

Sürdürülebilir turizm düşüncesinin temelinde sosyal ve ekolojik sorumluluk kavramları bulunmaktadır. Bu düşünce, gelecek için, çevresel, toplumsal ve ekonomik değerlerin korunarak geliştirilmesi ile var olan turistlerin ve ev sahibi destinasyonun ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanmasıdır.Sürdürülebilir turizm kavramı esas itibariyle bir turizm türünü değil, farklı turizm türlerinin geliştirilmesine yönelik faaliyetler yürütülürken benimsenmesi gereken ilkeleri tanımlamaktadır.

Dağ gorili, geyik gibi büyük hayvanlara verilen isimdir.

Megalit büyük taşları örneğin Göbeklitepe dikilitaşları gibi taşları ifade eder.

Kitle turizmi çevre üzerinde tahrip edici bir potansiyele sahipken, ekoturizmin flora, fauna, habitat ve yaban hayata zarar vermeden, ekosistemin korunmasını önceleyerek doğal kaynaklar ile ekonomik gelişim arasında bir denge kuracağı varsayımı bulunmaktadır.

küresel ısınma, ekolojik yıkımlar, nesli tükenmekte olan canlılara yönelik kaygı ve duyarlılıklara neden olmaktadır. Doğa konusundaki bu olumsuz gidişatın temel nedenlerinden biri, ekonomik gelişmenin ulaştığı düzeydir.

1970’ler ve 1980’lerden itibaren çevre duyarlığının gelişimine koşut olarak geliştirilen “sürdürülebilirlik” kavramı, ekonomik gelişmenin yıkıcı etkilerine yönelik bir çare olarak sunulmaktadır.

Kitle turizminin büyümesi ile birlikte, kitle turizmine rakip olan başka anlayışlar da ortaya çıkmış ve turizme olan bakış açısında bir “paradigma değişimi” yaşanmaya başlamıştır. Bu değişimin nedenleri ise;
a. insanların yeni yerler görme ve yeni kültürel deneyimler yaşamaya istekli olması,
b. ulaşım olanaklarının gelişimi,
c. tatil sürelerinin uzaması,
d. insanların kültürel ve sosyal faaliyetlerde daha etkin hale gelmesi,
e. çevre bilincinin artması olarak sıralanmaktadır

Sürdürülebilir turizm anlayışında ekonomik, sosyal ve kültürel sürdürülebilirlik ve çevresel sürdürülebilirlik amaçlanmaktadır.

Bu nedenle, çevre koruma düşüncesi, geriye dönülemez çevresel tahribatlardan kaçınmayı, uygun çevresel kullanımları ve etkinlikleri desteklemekte ve çevresel olarak kabul görebilecek turizmi kurmayı ve bu konuda işbirliği yapmayı gerektirmektedir.

Buradan hareketle ekoturizm, sürdürülebilirlik düşüncesinin turizm içindeki somutlaşmış hali olarak görülmektedir. Diğer bir deyişle, sürdürülebilir turizm çerçevesindeki en önemli turizm anlayışı ekoturizmdir.

Ekoturizm kavramı ya da hareketi, turizmin olumsuz çevresel etkilerini azaltmayı amaçlayan, yerel kültürlere saygı gösteren, yerel halkın refahını ve turist tatminini en üst düzeye çıkarmaya çalışan sorumlu bir turizm anlayışı olarak ortaya çıkmıştır.

Ekoturizm kapsamında yapılan faaliyetler ise, yayla turizmi, dağ turizmi, mağara turizmi, tarım ve çiftlik turizmi, doğa yürüyüşü, botanik turizmi, atlı doğa yürüyüşleri, bisiklet turizmi, sualtı dalış turizmi, av turizmi, balon turizmi, macera turizmi, doğa sporları, doğa olaylarını gözleme, kuş gözlemciliği gibi çok sayıda farklı turizm etkinliğini içermektedir.

Ekoturizmin en önemli boyutu doğa temelli olmasıdır. Bu boyuta göre, ekoturizm doğayla ilişki kurma, günlük yaşamın baskılarından uzaklaşma, yaban hayatına tanıklık etme ve yürüyüş, kuş gözlemciliği, rafting gibi ilgi ve etkinliklere yönelik istek ve beklentilere hitap etmektedir

Ekoturizm faaliyetlerinin gerçekleştiği yer, aynı zamanda farklı kültürlerin birbirleriyle karşılaştıkları bir yerdir. Bu nedenle, bu ortamlarda kültürel alışveriş, etkileşim ve kimi zaman da çatışmalar yaşanmaktadır.