ALTERNATİF TURİZM - Deneme Sınavı - 16

Kültürel miras aşağıdaki şekillerde sınıflandı­rılmaktadır (Bahçe ve Yılmaz, 2010: 16):

Orijinallik - Orijinal olma durumu, özgünlük anlamına gelmektedir.

Sosyal değişim–dünya genelinde yaşanan sosyal değişim yeni bir turist profilinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu turist tipi “modern turist” (post-mass) veya “yeni orta sınıf” (new middle class) diye adlandırılmaktadır. Sosyal değişim; turist isteklerini ön plana çıkarmış, üretilen ürün ve hizmetler farklılaşmış ve çeşitlenmiştir.

Turizm bölgelerinde sezon dışı pazarlama için en önemli çözüm yollarından biri olduğu düşünülen kültür turizmine yönelik ilginin gelecek yıllarda da artan bir şekilde devam edeceği tahmin edilmektedir. Bunun nedenleri arasında; daha fazla insanın seyahat etmesi, bilgi ve eğitim seviyesinin artması, turistlerin çok fonksiyonlu seyahat düzenlemeleri ve bunun bir parçası olarak kültür kavramı ile daha fazla ilgilenmeleri, kimlikle ilgili araştırma yapmaları ve kültürle ilişkili seyahatlerin prestijli olarak kabul edilmesi sayılabilir.

Kültür; binalar, tarihi yapılar veya eserler şeklinde dokunulabilir (somut) veya insanların değerleri, davranışları ve yaşam tarzları gibi dokunulamaz (somut olmayan) formlarda karşımıza çıkmaktadır. Kültür olgusu içerisinde; binalar, mekânlar, dans, yiyecek, giyim, etkinlikler, değerler, yaşam tarzları ve el sanatları vb. gibi çok farklı değerlerden bahsetmek mümkündür. Başka bir ifadeyle kültür, insanların düşündüğü (tavır,inanç, fikir ve değerler), yaptığı (davranış ve yaşayış biçimleri) ve oluşturduğu (sanat eserleri, el sanatları, diğer kültürel ürünler) unsurları kapsamaktadır.

Kültür turisti, “kültürel bir çekicilik veya kültürel aktivitelere katılım amacıyla seyahat eden bireyler” olarak tanımlanmaktadır. Turizm endüstrisinin en önemli hedef pazarlarından biri olarak kabul edilen kültür turistlerinin seyahatlerindeki temel amaçları kültürel deneyim kazanmaktır. Başka bir ifadeyle kültür turistleri, tarihi bölgeleri ziyaret etmek, sanatsal ya da etnik festivallere katılmak, görsel sanatları izlemek ya da kültürel etkinliklere katılmak amacıyla seyahat eden turistlerdir. Kültür turistlerine yönelik yapılan araştırmalar, bu turistlerin iyi eğitimli, üst düzey gelir elde eden, çok seyahat eden kişiler olduğunu göstermektedir. Başka bir ifadeyle bu turistlerin genel olarak arzulanan üst düzey tüketici grubunu oluşturduğunu söylemek mümkündür. Kültür turistleri de diğer turistler gibi hizmet ve deneyim tüketmelerine rağmen, tükettikleri bu hizmet ve deneyimler ağırlıklı olarak kültürle ilişkilidir. Kültür turistlerinin seyahat güdüleri temel olarak öğrenme, deneyim kazanma veya kendini keşfetmedir .

İlgisiz (Casual) Kültür Turisti: Kültür turizmi, seyahatleri için zayıf bir güdü kaynağıdır ve kültürel deneyimleri yüzeyseldir.

Gezici (Sightseeing) Kültür Turisti: Bir destinasyonu ziyaret etmedeki birincil nedenleri kültür turizmidir, ancak kültürel deneyimleri düşük seviyededir.

Hausmann’ın (2007) kültür turisti tipolojisine göre kültür turistleri dört farklı güdü seviyesinde incelenmektedir. Kısmen güdülenmiş kültür turistleri bir diğer önemli pazar dilimidir. Kültür ve diğer dürtülerle seyahat eden bu turistler, ziyaret ettikleri bölgede kültürel olanaklardan büyük ölçüde yararlanırlar. Bu turistler bir destinasyonu hem sahip olduğu kültürel sunumlar için hem de arkadaş/akraba ziyaretleri gibi farklı amaçlarla ziyaret ederler.

Kültürel miras turizmi, yerel kültür ve değerlere saygılı; entelektüel ve nitelikli bir etkinlik biçimidir. Kültürel miras turizmi kaynaklarından Somut Kültürel Miras Varlıkları;

Kültür turistlerinin profillerine yönelik genel özellikler aşağıda sıralanmıştır.

Kültür turizmi, kültürel süreçleri (fikirler ve insanların yaşam tarzları gibi) kapsamakta ve bu süreçlerin sonuçları (binalar, sanatsal eserler, gelenekler) olarak görülmektedir. Kültürel miras turizmi, geçmiş ve şimdiki zamanın hikâyeleri ve insanlarını otantik olarak temsil eden mekânlar, eserler ve etkinlikleri deneyimlemek için gerçekleştirilen seyahatleri ifade etmektedir. Bu bağlamda kültürel miras turizmi, kültürel, tarihi ve doğal kaynakları içermektedir. Pek çok tanımda kültürel miras turizmi, kültür turizminin bir parçası olarak ele alınmakta ve değerlendirilmektedir. Örneğin, Kanada Turizm Komisyonu (CTC) tarafından yapılan bir tanımda kültür turizmi, “kültürel veya mirasla ilgili bir turistik aktivite nedeniyle gerçekleştirilen seyahatler” olarak ifade edilmektedir. Kültürel miras turizmi, “bir neslin kendinden sonra gelen nesle bıraktığı kültürel değerlerin ve kaynakların turistik amaçlı kullanımı” şeklinde tanımlamak mümkündür. Bir başka tanıma göre kültürel miras turizmi, “insanların ve hikâyelerin geçmişini ve bugününü otantik bir şekilde temsil eden mekânları, eserleri ve aktiviteleri deneyimlemek üzere seyahat etmek” olarak ifade edilmektedir.

Latince “cultura” kelimesinden diğer dillere geçen kültür kavramı, 12. yüzyıldan itibaren kullanılan bir sözcüktür. Önceleri tarımsal üretimi ve ekip biçmeyi anlatan kelime, 19. yüzyıldan itibaren insan topluluklarının becerileri, sanatları, gelenekleri ve toplam yaşama biçimi şeklinde tanımlanmıştır. Kültür, birbiriyle tutarlılık gösteren tutumların oluşturduğu davranış kalıplarıdır.

Sağlık Turizmi: Sağlığın korunması, geliştirilmesi ve hastalıkların tedavi edilmesi amacıyla sürekli olarak ikamet edilen yerden başka bir yere seyahat edilmesi ve gidilen yerde en az 24 saat kalınarak sağlık ve turizm olanaklarından yararlanılması olarak tanımlanmaktadır.

Sağlık amacıyla seyahat eden ya
da seyahat hâlinde sağlık hizmetlerinden yararlanan herkes sağlık turizmi kapsamındadır.
Seyahatlerinde sağlık hizmetinden yararlanma durumuna göre sağlık turistlerini kendi
içinde dört gruba ayırabiliriz (saglikturizmiplatformu.com);

• Tatilde tedavi edilen turistler: Seyahatisırasındakirahatsızlanma ya da kaza nedeni
ile tıp hizmeti ve tedavi alan turistlerdir.
• Tatil ve tedavi amaçlı turistler: Bu turistler ziyaret ettikleri ülke ya da bölgeyi bazı
rahatsızlıkları için tedavi olanakları olması nedeniyle tercih ederler. Bu turistlere
tatilde tedavi amaçlı seyahat eden gezginler diyebiliriz.
• Tatil yapan hastalar: Bu ziyaretçiler bir bölgeye tedavi amaçlı giderler, iyileştikten
sonra ya da tedavi sonrasında tatil de yaparlar.
• Yalnızca hastalar: Bu gruptaki turistler, tıp turizmi kapsamındadır. Bir bölgeye gidiş amaçları yalnızca o bölgede tedavi olmak ya da operasyon geçirmektir. Tatil
gibi bir amaçları yoktur.

Sağlık turistinin, turizme katılım nedenleri söyle sıralanabilir (ktbyatirimisletmeler.
gov.tr):
• Uzun süren hasta bekleme listelerinden kurtulmak,
• Daha kaliteli ve daha kısa zamanda hizmet almak,
• Yüksek sağlık teknolojilerine ulaşmak,
• Sağlık hizmeti maliyetini düşürmek,
• Kronik hastaların, yaşlıların ve engellilerin başka ortamlara gitme ve tedavi olma
isteklerinin oluşması,
• Uyuşturucu ve farklı bağımlılıkları olan kişilerin farklı veya daha uygun ortamlarda olma istekleri,
• Tedavi olmanın yanı sıra gezme ve kültür ziyaretlerinde bulunma isteği,
• Kişinin hayata tutunma ve yaşam isteği.

Sağlık turizmi; kaplıca turizmi (SPA) ve wellness, medikal turizm ile yaşlı ve engelli
bakımı olmak üzere 3 ana bileşene ayrılmaktadır.

Özel Balneolojik Sular:
• Litresinde 1gr.’ın üzerinde karbondioksit bulunduran sular Karbondioksitli Sular
• Litresinde 1 mg’dan fazla -2 değerli kükürt bulunduran sular Kükürtlü Sular
• Litresinde 666 Bq’dan fazla radon bulunduran sular Radonlu Sular
• Litresinde 14 g’dan fazla NaCl içeren sular Tuzlalar
• Litresinde 1 mg’dan fazla iyot içeren sular İyotlu Sular ve
• Litresinde1 mg’dan fazla florür içeren sular Florürlü Sular olarak adlandırılır (Karagülle ve Doğan, 2002)

Wellness, ruh, beden ve zihin esenliği olarak tanımlanabilir. wellness ilk olarak
1959 yılında “beden, ruh ve zihin sağlıklarını bütüncül olarak yüksek seviyeye ulaştırmayı
amaçlayan bir yaşam felsefesi olarak” Dr. Dunn tarafından ortaya atılmıştır.

Gayzer: Suların aralıklı ve kuvvetle fışkırarak çıktığı sıcak su kaynaklarıdır (Hoşgören, 2010: 45)