ALTERNATİF TURİZM - Deneme Sınavı - 7

Dış yatırımcı sorunu

Kırsal kalkınma (Geray, 1999: 12);
• Kırsal alanlarda yaşayanların gelir ve refah düzeylerini iyileştirmeyi,
• İnsan-toprak arasındaki dengesizliklerin giderilmesini,
• Kentsel alanlarda mevcut fizikî ve toplumsal altyapının kırsal alanlarda da geliştirilmesini,
• Tarımsal ürünlerin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesini amaçlayan tüm süreç, faaliyet ve örgütlenmeleri kapsar.

OECD : Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı

Kırsal turizmin kapsamını anlayabilmek için öncelikle bileşenlerini tanımlamak gerekir. Dünya Turizm Örgütü (UNWTO)ne göre kırsal turizmin bileşenleri;
• Kırsal alanlar,
• Kırsal miras,
• Kırsal yaşam ve
• Kırsal etkinliklerdir.

Kırsal alanlarda yürütülecek kırsal turizm faaliyetlerini yine yörenin kendine has/
özgün değerlerinden yararlanarak geliştirmek mümkündür. Bu değerler;
• Bozulmamış çevre,
• Kültürel değerler,
• Otantik yaşam,
• Doğal beslenme ya da doğal üretime katılma olanakları,
• Yoğun tarihsel doku,
• Pek çok kırsal faaliyeti bir arada yapma olanağı sağlayan doğal yapı
olarak sıralanabilir.

Kırsal turizm kendiliğinden, geçici ya da rastlantısal gelişmelerle günümüzdeki haline ulaşmamıştır. Turizm endüstrisinin gelişim sürecinde rol oynayan faktörler kırsal turizmi de harekete geçirmiştir. Bu faktörlerden bazıları;

Kırsal alanlarda altyapı hizmetlerinin yetersiz olması, Kırsal unsurların turizm arzı niteliği kazanabilmesi için bir eksikliktir. Altyapı hizmetleri yeterli olduğunda kırsal unsurlar turizm arzı niteliği kazanabilir. Dolayısıyla II. maddede verilen yetersizlik sahip olması gereken özellikler arasında sayılamaz.

Kırsal turizmin kırsal ekonomilere sunduğu potansiyel faydalar 17 başlık altında incelenebilir:
• İş sürekliliği
• Yeni iş yaratma
• İş çeşitliliği sağlama
• Çok yönlü ekonomik faaliyetlere katılım
• Hizmet tutma
• Çiftlik desteği
• Ormancılık
• Kırsal alanların korunması
• Küçük yerleşimler
• Kırsal sanatlar ve el sanatları
• Kültürel gelişmenin sınırlılığı
• Doğanın korunması
• Tarihî çevre
• Çevresel gelişme
• Küçük balıkçı yerleşimleri
• Kadınların rolü
• Yeni fikirler ve inisiyatifler

Doğa temelli, öğrenmeye dayalı ve sürdürülebilir turizm faaliyetine ekoturizm denir.

Birleşmiş Milletler, 2002 yılını, Ekoturizm Yılı olarak ilan etmiştir.

Ekoturizmin en önemli boyutu doğa temelli olmasıdır. Bu boyuta göre, ekoturizm doğayla ilişki kurma, günlük yaşamın baskılarından uzaklaşma, yaban hayatına tanıklık etme ve yürüyüş, kuş gözlemciliği, rafting gibi ilgi ve etkinliklere yönelik istek ve beklentilere hitap etmektedir.

Yoğun ekoturistler belirli bir konuya yönelik derin bir ilgi duymakta ve çoğunlukla o konuda uzmanlaşmaktadır. Örneğin kuş gözlemciliği yaşam boyu süren bir tutku halini almaktadır. Yoğun ekoturistler de kendi aralarında üstesinden gelebilecekleri zorluklar ve duydukları ilgi bakımından farklılaşmaktadır. Yoğun ekoturistler genel olarak düşük düzeyde konforu tercih edebilmekte, zor koşullarda seyahat edebilmekte ve “gerçek” bir doğa deneyimi için vahşi doğa tercihinde bulunmaktadır. Buna karşın, hafif ekoturistler doğal çekiciliklere daha geçici bir ilgi duymakta, ekolojik destinasyonun daha yüzeysel ve ortalama zorluklarını kabul etmektedir.

Kötüye kullanım gidilen yerdeki doğaya zarar verme anlamına gelmektedir. Edilgin olma gidilen yere en az zararı verme, etkin olma ise gidilen yerin sürdürülebilirliğine katkıda bulunma olarak tanımlanmaktadır.

Enerji hatları, bitki tahribi ve erozyona neden olabilmektedir.

Ekoturizm konusunu destekleyen görüşe göre, ekoturizm biyolojik tür ve ekolojik yaşam alanlarının korunmasını destekleyerek, turizm aktiviteleriyle birleştirici bir etki yaratmaktadır. Bu birleştirici etkinin ise pek çok olumlu yönü vurgulanmaktadır:
1. Turizm faaliyetlerinin bilinçsizce doğal alanlara vermiş olduğu zararları tespit etmeye; bu zararları azaltmak için turizmde sürdürülebilirliği sağlamaya ve doğal alanları korumaya ve eko-turizmden sağlanan gelirin öncelikli olarak, verili bölgede yaşayan yerel paydaşlara dağıtılmasına,
2. Eğitimli turistler aracılığıyla kültürel ve geleneksel değerlerin tanıtılmasına,
3. Öğrenme deneyimi içermesine,
4. Turizm endüstrisi ve turistler için sorumluluk davranışlarının teşvik edilmesine,
5. Kültürel kimliğin vurgulanması ve özellikle yerel yönetim ve girişimcilerin karar alma sürecine katılımını desteklemeye katkı sağlamaktadır.

Ekopansiyonlar, genellikle üst müşteri grubunu hedefleyen ve müşteri sadakati yoluyla işletmeciliğini sürdüren, yerel dokuyla uyumlu, çevrelendiği doğaya benzer biçimde inşa edilen ve çevreye duyarlı biçimde yönetilen küçük işletmelerdir

Ekoturizmde, rehberler öğrenim deneyiminin niteliğinde belirleyici rol oynar.

Kuşcenneti Milli Parkı, Avrupa Konseyi tarafından çok iyi korunan ve kıta ölçeğinde değer taşıyan doğal alanlara verilen “Avrupa Diploması”nın en üst kategorisi olan A sınıfı Diplomayla 1976 yılında ödüllendirilmiş ve 1981-1986-1991-1996 yıllarında Milli Park’ın A Sınıfı Diploması yenilenmiştir.

Özel ilgi turizminin özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Özel ilgi turizmi küçük ölçeklidir; katılımcıları daha çok münferit turistler ya da
küçük ölçekli gruplardır.
• Özel ilgi turizmine yönelik faaliyet gösteren tur operatörleri, planlamada uygun bir
gelişim hızı sağlamaya ve yerel halkın katılımına özen göstermelidirler.
• Özel ilgi turizmi emek-yoğun özellik göstermektedir. Üretilen ürün ve hizmetler
nitelikli olduğu için, profesyonel işgücü gereksinimi de artmaktadır.
• Özel istek ve ihtiyaçları karşılayacak ürün ve hizmetlerin talep edilmesi, bu ürün ve
hizmetlerin tasarlanmasında yaratıcılık gerektirir.

Özel ilgi turizminin gelişiminde rol oynayan faktörler şu şekilde sıralanabilir:
• Turist beklentilerinin farklılaşması,
• Yeni yaşam şekilleri (demografik karakteristikler, haberleşmedeki ilerlemeler, dinlenmeye yönelik davranışlardaki değişiklikler),
• Kentleşme,
• Tıp alanındaki gelişmeler (güneş ışınlarının zararlı etkilerinin ortaya çıkması, yaz ayları dışında tatil yapmanın faydaları konusundaki tavsiyeler vb.).