ALTERNATİF TURİZM - Deneme Sınavı - 6

Kültüre dayalı özel ilgi turizm türleri; şehir turizmi, etnik turizm, etkinlik turizmi, dark turizmi, kültürel miras turizmidir.

Dark turizm kavramı ilk defa Foley ve Lenon tarafından kullanılmıştır. Özellikle 1990’lı yıllardan sonra yaygınlaşarak akademik çalışmalara konu olmuştur. Bu turizmde, duygusal ve ruhsal boyut ön plandadır.

Doğal bir ortamda insanlara dinlenme ve rahatlama imkânı sunan yayla turizminin
özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
• İnsanların doğa ile iç içe olma, farklı iklimde yaşama ve doğal beslenme ihtiyacını
karşılamalarına olanak tanır.
• Katılımcıları genellikle grup olarak seyahat eden turistlerdir.
• Katılımcıların konaklama süreleri kıyı turizmi katılımcılarının konaklama sürelerinden çok daha uzundur.
• Katılımcılar uzun süreye yayılmış pasif aktiviteler gerçekleştirirler.
• Deniz seviyesinden yüksekte olan bölgelerde yapılan bir turizm türüdür.

Özel ilgi turisti;

Şarap turizmi, “üzüm bağları”, “şarap üretim faaliyetleri” ve “şarapların üretildiği ve
saklandığı imalathaneleri” ziyaret etme olmak üzere üç bileşenden oluşmaktadır.

Paris ve Hong Kong gibi bazı şehirler, başarılı bir şekilde “alışverişçilerin cennet başkentleri” olarak konumlandırılmıştır.

Sağlık turizmi kapsamında yer alan uygulamalar aşağıdaki şekilde sıralandırılabilir:
• Aromaterapi
• Akupunktur
• Termalizm
• Kür
• Kaplıca tedavisi
• Balneterapi
• Peloidterapi
• Klimaterapi
• Talassoterapi
• Hidroterapi
• İnhalasyon uygulamaları
• İçme kürleri
• Fizik tedavi ve rehabilitasyon
• Medikal tedavi
• Destek uygulamalar

Kırsal kalkınma;
-Kırsal alanlarda yaşayanların gelir ve refah düzeylerini iyileştirmeyi,

-İnsan-toprak arasındaki dengesizliklerin giderilmesini,

-Kentsel alanlarda mevcut fizikî ve toplumsal altyapının kırsal alanlarda da geliştirilmesi

-Tarımsal ürünlerin daha etkin bir şekilde değerlendirilmesini amaçlayan tüm süreç, faaliyet ve örgütlenmeleri kapsar.

Kentselliği Baskın Kırsal Alanlar: Nüfusun %15’inden az bir bölümünün kırsal
alanda yaşadığı bölgelerdir.
• Hızla büyüyen nüfus,
• Yoğun olarak tarım dışı istihdam,
• Büyük şehirlere yakınlık,
• Çevresel, sosyal ve kültürel miras yönünden tehdit altında olmak bu bölgelerin
temel özellikleridir.

Bütünsel Kırsal Kalkınma Yaklaşımı: Tarımsal gelişme, sağlık ve eğitim hizmetleri, altyapı gibi pek çok sektörü bir bütün olarak ele alan ve 1970’li yıllarda öne çıkan bir kalkınma yaklaşımıdır.

Kırsal alan kavramı turizm açısından ele alındığında, deniz turizmi merkezleri dışında kalan ve kentsel yerleşim yerlerinden uzak, yöreye özgü doğal ve kültürel değerlerin korunduğu, nüfus yoğunluğu düşük, kırsal faaliyetlerin gerçekleştirildiği yerler olarak tanımlanabilir.

Modern kırsal rekreasyon etkinlikleri doğada yapılabilecek sporları kapsayacak şekilde gelişmiş ve şu özelliklere sahiptir:

- Bireysel
- Aktif
- Prestij/Moda
- Modern
- İleri teknoloji
- Rekabet yoğun

Doğal çekicilikler, yöresel el sanatları, yöresel yemekler, halkın misafirperverliği, tarihî ve kültürel değerler kırsal turizm arzını oluşturan unsurlardır. Kırsal unsurların turizm arzı niteliği kazanabilmesi için;
• Kırsal alanların ulaşılabilir olması,
• Kırsal alanlarda altyapı hizmetlerinin yeterli olması,
• Konaklama olanaklarının çeşitlendirilmesi, daha ekonomik konaklama olanaklarının sunulması,
• Kırsal alanlardan gelenekselliğin ön planda tutulması, otantik değerlerin korunması,
• Doğal güzelliklerin korunması,
• Yöresel değerlerin, tarihi ve kültürel özelliklerin korunması,
• Sportif etkinlikler için uygun alt ve üstyapı tesislerinin kurulmuş olması,
• Sunulan hizmetlerin belli bir standartta ve ekonomik olması,
• Kırsal halkın turizm etkinliklerini benimsemiş olması,
• Yöresel faaliyetlerin (tarımsal ürün toplama, şarap yapımı, mandıracılık gibi) ve el sanatlarının turistlerin katılımını sağlayacak uygulamalarla zenginleştirilmesi
gibi özelliklere sahip olması gerekmektedir.

Kalkınma planlarında kırsal kalkınmanın ve kırsal turizm kavramının ele alınması 1985-1989 dönemini kapsayan Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı ile mümkün olmuştur. Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planında doğal, tarihi, arkeolojik ve kültürel varlıkların korunması, turizmin mevsimsel dağılımının iyileştirilmesi, dış pazarlarda değişen tüketici tercihleri doğrultusunda kış, av, su sporları, festival, sağlık, termal ve gençlik turizmi gibi alternatif turizm türlerinin değerlendirilmesi konuları ele alınmıştır.

Kırsal turizm yarattığı olumlu etkilerle hem gelişmiş, hem de gelişmekte olan ülkeler için kitle turizmine önemli bir alternatiftir. Kırsal turizmin olumlu etkilerini; genel olarak turizm sezonunu uzatması, turizm faaliyetlerinin coğrafi açıdan dengeli dağılımına destek olması, farklı turizm pazarlarına hitap ederek daha bilinçli turistleri çekmesi, kırsal kalkınmayı hızlandırması, bölgeler arası ekonomik dengesizlikleri azaltması, doğal ve kültürel miras değerlerinin korunmasına yardımcı olması şeklinde sıralamak mümkündür.

Avrupa Birliği desteklerinden faydalanarak kırsal alanlarda turizm ve şarap üretimi konusunda önemli atılımlar gerçekleştiren Fransa’da kırsal turizm 1950’lerden bu yana gelişmeye devam etmektedir. 1954’te kurulan “Gite Rural de France (Fransa Kırsalı Kulübe Ağı)” adıyla bir kırsal turizm ağı kurulmuştur. 1955’te devlet desteği almaya başlayan kırsal turizm faaliyetleri yeşil/doğaya saygılı turizmi geliştirmek köylülere ek gelir sağlayarak kente göç etmelerini önlemek, tarihî mirası korumak amacıyla yürütülmektedir. 1970’lerden itibaren ise devlet ve yerel yönetimlerin ortaklaşa çalışmaları sayesinde Yeşil Tatil Köyleri, ulusal ve bölgesel parklar, nehir ve göl kıyılarında dinlenme tesisleri ve aile pansiyonlarının geliştirilmesi sağlanmıştır.

Küre Dağları ve Zümrüt Köyü (Batı Karadeniz): Bölgede yoksulluğu azaltmak ve çevre koruma faaliyetlerini geliştirmek amacıyla ekoturizm geliştirilmeye çalışılmaktadır. Küre Dağları’nda atlı turlar, bisiklet gezileri düzenlenmesi ve yöre halkının eko turizm konusunda eğitilmesine yönelik çalışmalar yürütülmektedir.

Sürdürülebilir turizm, turizmin kaynağı olan doğal, tarihi, kültürel, sosyal ve estetik değerlerin korunması ve geliştirilerek turistik çekiciliklerinin sürekliliğinin sağlanmasıdır.

Ekoturizm, sürdürülebilirlik ilkelerine bağlı olarak ortaya konan bir turizm biçimi olduğundan, sürdürülebilirlikten ayrı biçimde düşünülememektedir.

Birleşmiş Milletler, 2002 yılını, Ekoturizm Yılı olarak ilan etmiştir.