ALGORİTMALAR VE PROGRAMLAMA - Deneme Sınavı - 11

Kuyruğa ekleme yapmak için Enqueue fonksiyonu kullanılır.

“int rear” kuyruğun sonunu gösteren indistir.

Dizi (array), aynı tipteki verilerin tek bir değişken altında tutulmasını sağlayan veri yapısıdır. Sabit bir değere sahip olan dizinin uzunluğu, dizi oluşturulurken belirlenir. Bir dizide bulunan verilerin her biri, o dizinin bir elemanı olarak adlandırılır.

C dilinde öncelikle dizinin tipi sonrasında dizinin adı ve son olarak dizinin boyutu verilerek tanımlama yapılır. int ile tam sayılardan oluşan bir dizi tanımlanmaktadır. Dizilerin ilk elemanının indisi 0, son elemanının indisi ise dizinin boyutunun bir eksiğidir.

C dilinde öncelikle dizinin tipi sonrasında dizinin adı ve son olarak dizinin boyutu verilerek tanımlama yapılır. int dizi[5] ile tam sayılardan oluşan beş boyutlu bir dizi tanımlanmaktadır. dizi[3] döngüde i’nin 3 olduğu durumda hesaplanmaktadır. dizi[3]=3*2+1=7.

Üç boyutlu bir dizide, boyut uzunlukları sırasıyla a, b, c olan üç boyutlu bir dizinin sahip olacağı toplam eleman sayısı a*b*c kadar olur.

Dizi elemanlarına indisler aracılığıyla doğrudan erişilebilir. Bağlı listelerde ise bu durum söz konusu değildir. Bağlı listelerin elemanına erişmek için o elemanın listede aranması ve bulunması gerekmektedir.

Verilerin doğrusal bir şekilde tutulduğu, ekleme ve çıkarma işlemlerinin en üst noktadan yapıldığı veri yapısı yığın olarak ifade edilmektedir.

Yığınların tepe noktasında son eklenen eleman yer almaktadır. Dolayısıyla sorunun soruda verilen yığının tepe noktası u’dur.

Kuyruklarda ilk giren eleman kuyruktan ilk çıkan eleman olur. Soruda verilen kuyrukta dört elemanın dequeue işleminde kuyruğa eklanan dört eleman e, h, i, r kuyruktan çıkarılır. Yeni durumda kuyruğun başında yer alan eleman “ş”’dir.

Soruda tanımlanan tamsayı dizisi 3 elemandan oluşmak zorundadır. Oysa atama işleminde 4 eleman atanmak istenmiştir.

Bir yığının en üst noktası “top” ile ifade edilmektedir. Yığının en üst noktasının takibi bu eleman araclığıyla sağlanır.

dizi-tipi dizi-adı[dizi-uzunluğu];

a. dizi-tipi: Dizinin hangi tipteki verilerden oluşacağını gösterir (int, char, double, float vb. veri tipleri olabilir).
b. dizi-adı: Tanımlanan dizinin adını ifade eder.
c. dizi-uzunluğu: Köşeli parantez içerisinde belirtilen bu değer, dizinin uzunluğunu belirtir.

dizi[0] = 1
dizi[1] = 2
dizi[2] = 3
dizi[3] = 4
dizi[4] = 5

dizi[0][0] = 1
dizi[0][1] = 2
dizi[0][2] = 3
dizi[1][0] = 4
dizi[1][1] = 5
dizi[1][2] = 6
dizi[2][0] = 7
dizi[2][1] = 0
dizi[2][2] = 0
dizi[3][0] = 8
dizi[3][1] = 9
dizi[3][2] = 10

Bağlı listelerin ve dizilerin çeşitli ölçütlere göre karşılaştırması aşağıda verilmiştir:
• Veri yapısı uzunluğu: Dizilerde veri yapısının uzunluğu sabittir, gerekli durumlarda dizi uzunluğu arttırılamaz veya azaltılamaz. Bağlı listelerde uzunluk dinamiktir, yeni nesneler eklenebilir, var olan nesneler silinebilir.
• Hafıza kullanımı: Bağlı listelerdeki her bir nesnenin göstericisi için, bilgisayar hafızasında yer ayrılması gerekir. Dizilerde böyle bir durum söz konusu değildir.
• Veri ekleme/silme maliyeti: Dizilerde ekleme ve çıkarma işlemleri, programlama açısından oldukça yüksek maliyetlidir. Bağlı listelerde ekleme veya çıkarma yapmak, dizilerdekine göre daha az maliyetli ve kolaydır.
• Verilere doğrudan erişim: Dizi elemanlarına indisler aracılığıyla doğrudan erişilebilir. Bağlı listelerde ise böyle bir durum söz konusu değildir. Bağlı listenin bir elemanına erişmek için o elemanın listede aranması ve bulunması gerekir.

Bağlı listelerin ve dizilerin çeşitli ölçütlere göre karşılaştırması aşağıda verilmiştir:
• Veri yapısı uzunluğu: Dizilerde veri yapısının uzunluğu sabittir, gerekli durumlarda dizi uzunluğu arttırılamaz veya azaltılamaz. Bağlı listelerde uzunluk dinamiktir, yeni nesneler eklenebilir, var olan nesneler silinebilir.
• Hafıza kullanımı: Bağlı listelerdeki her bir nesnenin göstericisi için, bilgisayar hafızasında yer ayrılması gerekir. Dizilerde böyle bir durum söz konusu değildir.
• Veri ekleme/silme maliyeti: Dizilerde ekleme ve çıkarma işlemleri, programlama açısından oldukça yüksek maliyetlidir. Bağlı listelerde ekleme veya çıkarma yapmak, dizilerdekine göre daha az maliyetli ve kolaydır.
• Verilere doğrudan erişim: Dizi elemanlarına indisler aracılığıyla doğrudan erişilebilir. Bağlı listelerde ise böyle bir durum söz konusu değildir. Bağlı listenin bir elemanına erişmek için o elemanın listede aranması ve bulunması gerekir.

Bağlı listelerdeki üç tür aşağıda listelenmiştir:
i. Tek yönlü bağlı liste (Singly linked list)
ii. Çift yönlü bağlı liste (Doubly linked list)
iii. Dairesel bağlı liste (Circular linked list)

Programlamada, yığınlar üzerinde yapılan temel işlemler eleman ekleme (push), eleman çıkarma (pop) ve en üstteki elemanı elde etmedir (peek). Pop işleminde en üstteki eleman yığından çıkarılırken, peek işleminde yalnızca bu elemanın değeri elde edilir.

Programlamada, yığınlar üzerinde yapılan temel işlemler eleman ekleme (push), eleman çıkarma (pop) ve en üstteki elemanı elde etmedir (peek). Pop işleminde en üstteki eleman yığından çıkarılırken, peek işleminde yalnızca bu elemanın değeri elde edilir.