AKDENİZ UYGARLIKLARI SANATI

Cezanne’ın nesnelerin kütlelerini kırmaya başlaması yirminci yüzyıl başında İspanyol asıllı Pablo Picasso ve Fransız George Braque’ı da etkilemiştir. Yiminci yüzyıl başında Rönesans resim geleneğini kökünden değiştiren akım ise Kübizm olmuştur. Gerçekliğin yaşanılan durumlara, günün saatlerine, mevsimlere, bakış açısına göre farklı algılanması yirminci yüzyıl başında görecelik kavramının Albert Einstein tarafından geliştirilmesi ile de örtüşmüştür. Einstein bu görüşleriyle 18. yüzyıl Newton fiziğinin mutlakiyetçi görüşünü değiştirmiş ve hareketin anlaşılması için zamanında ele alınması gerektiğini ortaya koymuştur. Böylece nesnelerin algılanması için en, boy ve derinlik ölçülerine dördüncü bir boyut olarak zaman olgusunu katmıştır. Kübizm de benzer bir biçimde görecelik kavramını ve daha önceki dönemlerde ortaya çıkan görme biçimlerindeki farklılaşmaları yeni bir aşamaya getirir. Bir nesneye insanlar farklı zamanlarda ve farklı açılardan bakabilir: önden, yandan, arkadan, üsten vb... bu farklı bakış açıları nesnenin ana varlığını değiştirmez ancak tüm bu farklılıkları benliğinde toplar. Dolayısıyla bir nesneye tek bir yönden bakılırken aslında zaman içinde o nesneye farklı yönlerden de başkaları tarafından bakılmaktadır. Veya resmi izleyen bulunduğu yerden değil farklı bir noktadan da durup resmi izleyebilirdi. İşte Kübizm zaman içindeki bu farklıkları tek bir nesne üzerinde göstermeye çalışır, böylece geçen zamana ve bu zaman içindeki farklı bakış açılarına da gönderme yaparak gerçeğin çok boyutlulukta gizli olduğunu vurgular. Marcel Duchamp Dadaist akımın temsilcilerindendir.

Fütürizm (Italyanca Futurismo), İtalyan şair ve editör Filippo Tommaso Marinetti’nin Paris’te yayınlanan Le Figaro gazetesinde 20 Şubat 1909 günü yayınladığı bir manifesto ile başladı. Böylece ilk kez bir sanat eleştirmeninin tanımlaması ile değil ama edebiyat ve güzel sanatlar alanında bir grubun sanatsal etkinlikleri ile yapmak istediklerini herkese ilan etmesiyle bir akım tanımlanmış oldu.

Tablolarda resmedilen kapalı çarşılardaki pazarlıklar, silah tacirleri, sanayi üretiminin yanında ve onun yeni pazarlama yöntemleri yanında ilkel kalmakta, haremde cariyeler ile zaman geçiren ve çalışmayan erkek figürleri, sürekli çalışan ve üreten bir Avrupalı erkeğin ahlaksal üstünlüğüne gönderme yapmaktaydı.

Sosyal yaşam içinde at yarışlarının önem kazanması bir çok Avrupalı zengini at yetiştirmeye yönlendirdi. Dolayısıyla oryantalist resmin diğer yaygın konusunu ise Arap atları oluşturdu.

Sanayi üretimi daha çok Batı uygarlığının üretim şeklini temsil etmektedir. Oryantalist akım ise Doğu kültürünün ilkel üretim ve pazarlama yöntemlerini konu edinmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Oryantalist dönemin doğru ressam-eser eşleştirmeleri şu şekildedir;

Ekonomi ve teknolojiye bağlı değişen yeni dünya düzeni deneyselliği ön plana çıkarıp geçmişi red etmesiyle şimdi anlamına gelen modern sözcüğü ile tanımlanmaya başlamıştır.

Avrupa ülkelerinin vatandaşı olup Osmanlı İmparatorluğu’nun değişik bölgelerinde yerleşip kuşaklar boyu buralarda çalışan Avrupalılara doğulu anlamında Levanten denildi.

Owen Jones ingiliz mimar ve tasarımcıdır.

İzlenimcilik adı dönemin resim eleştirmenlerinden Louis Leroy’un, Claude Monet'in İzlenim, Şafak isimli tablosunu gördükten sonra bunun bitmemiş bir tablo gibi göründüğünü söylemesi üzerine ortaya çıkmıştır.

Jacques –Louis David akademik resmin en önemli temsilcisidir.

Sultan Abdülmecid (d.1823-ö.1861) zamanında ise ilan edilen Tanzimat Fermanı(1839) ve Islahat Fermanı(1856) ,Osmanlı İmparatorluğu’nun yapısında idari ve sosyal yenileşmelerin kaynağını oluşturmuştur.

Akademik resim geleneğini ve geçmiş üslûpları reddeden bu ressamlar içinde yaşadıkları dönemi gösterdikleri, tablolarında yeni konulara ve görsel ifade biçimlerine başvurdukları için yaptıkları resim türüne modern resim ve modern sanat denildi. Bu ressamların kullandıkları üslûp ise izlenimcilik olarak tanımlandı ve Modern Resmin başlangıcını İzlenimci resim okulu oluşturdu. Doğru cevap A şıkkıdır.

İzlenimcilik adı dönemin resim eleştirmenlerinden Louis Leroy’un, Claude Monet'in İzlenim, Şafak isimli tablosunu gördükten sonra bunun bitmemiş bir tablo gibi göründüğünü söylemesi üzerine ortaya çıkmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Eğitim aldıkları Paris’te artık bu üslûbun yerine konstruktif kubizm gibi çok farklı üslûpta eserler verilse de, 1914 Kuşağı Paris’ten İstanbul’a bu üslûbu taşımış ve kendine göre bu üslûbu akademik bir yaklaşımla uygulamışlardır. Nazmi Ziya Güran, Avni Lifij, İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Ruhi Arel, Hikmet Onat, Namık İsmail, Ali Sami Boyar bu grubu oluşturuyordu ve İstanbul’da Galatasaray Lisesinde 1916 yılından sonra düzenli olarak sergi açtılar. Doğru cevap C şıkkıdır.

İstanbul’da ve Beyrut’ta açılan Askeri Mühendislik okularında resim dalında yetenekli olan
kimi öğrenciler Paris’e eğitim için gönderildiler. Paris’e başka alanlarda da eğitim için gönderilen öğrencilerin toplu olarak eğitim almaları için Mekteb-i Osmanî isimli bir okul kuruldu. 1860–1874 tarihleri arasında açık olan bu okulda ilk Türk ressamları olarak bilinen Şeker Ahmet Paşa ve Süleyman Seyit Efendi bulundular.

Akdeniz coğrafyası ve bu coğrafya da ki uygarlıkların yaratığı efsanevi imgelem dünyası her dönemde olduğu gibi modern sanatçıya da esin kaynağı olmaya devam etmiştir. Bu sanatçılardan biri de Katalan doğumlu mimar ve tasarımcı Antoni Gaudi‘dir (1850–1926). Alışılmışın dışında mimari eserler yapmış bu sanatçının işleri Barcelona kentini çılgın bir biçim ve renk cümbüşüne çevirmiştir.

Füturizmle başlayan akımlar sanatla yaşam arasında bir bağlantı kurmaya çalışmakta aynı zamanda da sanatın kuramsallaşmasına karşı çıkmaktaydı.Bu etkinliklerini özellikle İtalya’da yapmak istediklerini söyleyen Marinetti “ İtalyayı profesörlerden, arkeologlardan, turist rehberlerinden ve antikacılardan temizleyeceğiz ve ikinci planda kalan bu ülkeye canlılık getireceğiz” demektedir.

Modern dünyada yeni bilim alanları ortaya çıkmıştı. Bireyle toplum arasındaki ilişkileri sosyoloji bilimi incelemekteydi. İnsan cinsinin araştırılması antropoloji alanını geliştirdi. Bu arada insanın birey olarak kendi iç dünyası ve bu iç dünyayı oluşturan farklı bilinç katmanları da özellikle Sigmound Freud tarafından ortaya kondu.

Cezanne on dokuzuncu yüzyıldan yirminci yüzyıl sanat akımlarına geçişi sağlayan önemli bir ressamdır. Rönesans döneminden beri klasikleşen resme bakıştaki görme biçimleri Cezanne’ın tabloları ile değişmeye başlar ve 20. yüzyıl başında Kübist sanatın oluşumunu etkiler. Doğru cevap B şıkkıdır.

Cezanne’ın nesnelerin kütlelerini kırmaya başlaması yirminci yüzyıl başında İspanyol asıllı Pablo Picasso ve Fransız George Braque’ı da etkilemiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Fütürizm (Italyanca Futurismo), İtalyan şair ve editör Filippo Tommaso Marinetti’nin Paris’te yayınlanan Le Figaro gazetesinde 20 Şubat 1909 günü yayınladığı bir manifesto ile başladı. Böylece ilk kez bir sanat eleştirmeninin tanımlaması ile değil ama edebiyat ve güzel sanatlar alanında bir grubun sanatsal etkinlikleri ile yapmak istediklerini herkese ilan etmesiyle bir akım tanımlanmış oldu. Doğru cevap A şıkkıdır.